21 Μαΐ 2013

Ray Manzarek: 1939 - 2013



Στο άκουσμα του ονόματος της μπάντας, το μυαλό σου πηγαίνει αυτόματα σε μια φιγούρα. The Doors σημαίνει Jim Morisson όσο τίποτε άλλο. Στο άκουσμα, όμως, του ήχου τους, της μουσικής τους, κρατάς το μυστήριο και την παραισθησιογόνα ρευστότητα των πλήκτρων του Ray Manzarek. Όταν ο συνιδρυτής της μπάντας έφυγε χθες από τη ζωή, σε ηλικία 74 ετών, μετά από πολυετή μάχη με τον καρκίνο, ο John Densmore, ο ντράμερ των Doors, έκανε μια δήλωση που συμπυκνώνει όλα τα παραπάνω: «Δεν υπήρξε άλλος κιμπορντίστας στον πλανήτη πιο κατάλληλος από τον Ray να στηρίξει τους στίχους του Jim».

Η ιστορία της γνωριμίας των δύο είναι γνωστή: στη σχολή κινηματογράφου του UCLA (o Manzarek είχε κι άλλο πτυχίο, Οικονομικών από το Πανεπιστήμιο DePaul, όπου και είχε πρωτοξεκινήσει να παίζει μουσική). Ήταν στις αρχές της δεκαετίας του ’60, μια εποχή που η Καλιφόρνια την ζούσε υπό την επήρεια παραισθησιογόνων… Η καλλιτεχνική παραγωγή ως εκ τούτου βρισκόταν στο απόγειό της και η τεράστια προσφορά, που υπολειπόταν της ζήτησης, έκανε τον παράγοντα τύχη καθοριστικό στοιχείο στη επιτυχία ή όχι μιας μπάντας. Στην περίπτωση των Doors η τύχη ήταν εκεί, αλλά η προσωπικότητα του Morisson και το ταλέντο του Manzarek έπαιξαν μεγαλύτερο ρόλο.

Ο Manzarek γεννήθηκε στο Σικάγο, από γονείς πολωνικής καταγωγής. Πιθανότατα δεν θα είχε φτάσει ποτέ στην Καλιφόρνια, στο LSD και στους Doors αν το όνειρο της ζωής του είχε μπει σε ράγες από νωρίς: ήθελε να παίξει επαγγελματικό μπάσκετ. Αλλά δεν ήταν ιδιαίτερα ψηλός για το σπορ (1,84 μ.). Στο σχολείο ήταν ένα δυνατό «τεσσάρι», όταν όμως μεγάλωσε χωρίς να ψηλώσει άλλο, οι προπονητές του επέμεναν ότι έπρεπε να μάθει να παίζει γκαρντ. Ο Manzarek δεν έδειξε καμία διάθεση να αλλάξει το στυλ παιχνιδιού του, παράτησε το μπάσκετ και στο πανεπιστήμιο ασχολήθηκε με τη μουσική.

Έπαιζε διαφόρων ειδών πλήκτρα. Στις συναυλίες των Doors, οι οποίοι δεν είχαν μπασίστα για μόνιμο μέλος τους (χρησιμοποιούσαν διάφορους στις ηχογραφήσεις των δίσκων τους μόνο), έπαιζε ταυτόχρονα δύο όργανα. Το ένα ήταν keyboard για να καλύψει τις χαμηλές νότες του μπάσου. Το άλλο, βέβαια, ήταν το θρυλικό Vox Continental, το ηλεκτρικό πιάνο που χρησιμοποιούσαν οι περισσότεροι ψυχεδελικοί μουσικοί της εποχής. Αργότερα το άλλαξε για το Gibson G-101 Kalamazoo, που έβγαζε παρόμοιο ήχο, αλλά είχε κοκάλινα πλήκτρα, άρα πιο γερά από τα πλαστικά του Vox Continental που συχνά διαλύονταν στις ζωντανές εμφανίσεις των Doors όταν ο Manzarek τα έδινε όλα πάνω στα keyboards του.

Οι Doors έβγαλαν δύο άλμπουμ μετά το θάνατο του Morisson και ήταν ο Manzarek που ανέλαβε να τραγουδήσει. Γενικά, η επιμονή του να διατηρήσει ζωντανό το θρύλο της μπάντας (θα θυμάσαι ίσως την θλιβερή εμφάνισή τους στον Λυκαβηττό, λίγο μετά το Euro του 2004, με τις φανέλες της Εθνικής Ελλάδας) τον έκαναν κάπως αμφιλεγόμενο από το 1971 και μετά. O Densmore διαφώνησε με τους χειρισμούς του Manzarek και δεν δέχτηκε να τον ακολουθήσει στις διάφορες αναβιώσεις του θρυλικού γκρουπ των ‘60s, κάτι που έκανε μετά χαράς ο κιθαρίστας Robby Krieger.

Η αλήθεια, πάντως, είναι ότι τα κίνητρα του Manzarek ήταν διαφορετικά από του Krieger. Ενώ ο δεύτερος ήθελε όντως να εξαργυρώσει τη συμμετοχή του σε ένα από τα πιο δημοφιλή ροκ συγκροτήματα της ιστορίας, για τον κιμπορντίστα και συνιδρυτή των Doors το στοίχημα ήταν άλλο. Να αποδείξει ότι ήταν εξίσου ισχυρός παράγοντας της επιτυχίας τους με τον Jim Morisson. Ο Manzarek ήταν σαν να διαιωνίζει έναν (συγκαλυμμένο τα χρόνια της ύπαρξής του) ανταγωνισμό ακόμη και μετά το θάνατο του ενός εκ των δύο «αντιπάλων». Έφυγε από τη ζωή χωρίς ποτέ να καταφέρει να χωνέψει ότι για την συντριπτική πλειονότητα των φίλων της μουσικής The Doors σημαίνει Morisson.

Η μουσική του προσωπικότητα, πάντως, θα μείνει αθάνατη. Θα είναι εκεί κάθε φορά που θ’ ακούγεται η εισαγωγή του “Light My Fire”. Θα σε απειλεί σε κάθε “Waiting For The Sun”, θα σε ανεβάζει σε κάθε “Hello, I Love You”, θα τρυπώνει στο υποσυνείδητό σου με κάθε “Love Me Two Times”. Η δική του, ψυχεδελική, σφραγίδα όρισε τον ήχο των Doors. Χωρίς αυτόν, ο Morisson πιθανότατα θα ήταν ένας σπουδαίος ποιητής, χωρίς όμως να είχε γίνει ροκ σταρ.

(Γράφτηκε για το Jumping Fish)

Δεν υπάρχουν σχόλια: