Το πρόβλημα με τη Monika

Ας αρχίσουμε με τα disclaimers, γιατί το κράξιμο στη Monika έγινε πάλι επίκαιρο (κυρίως στο Twitter) και καλό είναι να δηλώνουμε ευθύς εξαρχής το παρελθόν και το παρόν μας, μη μας πάρει κι εμάς η μπάλα:

Α. Γράφω για το Jumping Fish ΔΕΝ σημαίνει: Είμαι υπάλληλος της Archangel". Στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών για να δω το “Primal” δεν με κάλεσαν καν. (Νομίζω ότι ούτε που με σκέφτηκαν). 

Β. Συνεργάζομαι με τον Πάνο Θεοφανέλλη και τον Αντώνη Ζουγανέλη ΔΕΝ σημαίνει: Είμαι φερέφωνό τους. Άρα όσα γράφω στη συνέχεια είναι 100% δικά μου. 

Γ. Αυτό που είχα γράψει στο ΠΠC τον Ιούνιο του 2010, θα το έγραφα και στο JF, αν δούλευα τότε για το Jumping Fish: «Στο "Exit" με χαλάει το ότι μου φαίνεται βιαστικό. Αρπαχτή». Το πίστευα τότε και τώρα το πιστεύω ακόμη περισσότερο (διαβάζετε Αντώνη και Πάνο;). Τώρα θα άλλαζα το «μου φαίνεται» σε «είναι».

Δ. Θεωρώ τη Monika ταλεντάρα από τις λίγες. Το “Avatar” είναι για μένα ένα από τα πιο αγαπημένα μου άλμπουμ της περασμένης δεκαετίας (και δεν εννοώ «από τα καλύτερα ελληνικά»).


Πάμε και στο ψητό: είδα το “Primal” την Κυριακή, 6 Ιανουαρίου. Την τελευταία, δηλαδή, από τις 5 μέρες που ανέβηκε στη Στέγη. Έχω δει τη Monika live 5-6 φορές στο παρελθόν και τις μισές από αυτές είχα περάσει πολύ καλύτερα απ’ όσο πέρασα την Κυριακή στη Στέγη. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αυτό που παρουσιάστηκε στην Στέγη δεν μου άρεσε. Ίσα-ίσα, μού άρεσε πολύ.

Γιατί το “Primal” δεν ήταν συναυλία. Ήταν μουσική παράσταση. Το ένα από το άλλο απέχει πολύ. Αλλά να το κρίνω και ως συναυλία, αν θες: η Monika έχει δουλέψει πάρα πολύ με τη φωνή της –ήταν ένα μικρό της προβληματάκι αυτό– και με τη σκηνική της παρουσία. Η ροή των τραγουδιών είναι η σωστή (μάλλον ξέρει κι η ίδια ότι το υλικό του “Exit” είναι αδύναμο και γι’ αυτό περιορίζεται στη χρήση μόνο των 2-3 πολύ καλών του κομματιών και στηρίζει το υπόλοιπο σόου στο “Avatar”, σε διασκευές και νέα κομμάτια) και η κάποτε αμηχανία της έχει πια δώσει τη θέση της σε μπόλικη αυτοπεποίθηση. Αλλά το ότι έδιωξε την αμηχανία δεν σημαίνει ότι, όταν απευθύνεται προς το κοινό, έχει καταφέρει να γίνει επικοινωνιακή – αν και δείχνει ότι το θέλει. Όχι ότι πειράζει αυτό. Μουσικός είναι, όχι παρουσιάστρια σε πρωινάδικο. Φτάνει που επικοινωνεί με τα τραγούδια της.

Το νέο της υλικό (το "Μοonlight", το “Make Me Fly” και το "Forever Yours") είναι δυνατό και αφήνει υποσχέσεις για το επόμενό της άλμπουμ (αν και για το μεγαλείο του ντεμπούτου της χρειάστηκε και μπόλικος νεανικός πόνος και απογοήτευση που δεν ξέρω αν μπορούν να ξανάρθουν και αν έρθουν τι θα της βγάζουν πια). Είναι κομμάτια διαφορετικά μεταξύ τους. Το τελευταίο θυμίζει την Monika του “Avatar” ενώ τα υπόλοιπα εξερευνούν νέους κόσμους –στο ένα μάλιστα μού έκανε λίγο Anna Calvi που τόσο λατρεύω, αλλά ίσως να ‘φταιγε απλά η εμφάνισή της με την Fender Telecaster.

Αν λοιπόν, ήταν συναυλία, θα ήταν μια χαρά και θα ήταν πολύ κρίμα που δεν θα μπορούσα να την απολαύσω με το ένα χέρι μου να κρατάει μια μπίρα και το άλλο τον κώλο μιας γκόμενας, όρθιος σε ένα χωράφι. Αλλά δεν ήταν συναυλία και βρισκόμασταν στη Στέγη. Αυτός ο περιορισμός κάνει το όλο πράγμα αυτόχρημα κάποια κλικ πιο βαρετό, οπότε ΠΑΛΙ ΚΑΛΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΣΥΝΑΥΛΙΑ.

Ήταν μουσική παράσταση. Η Monika ήθελε να πλαισιώσει τη μουσική της με εικόνα και κάπως να μπλέξει και την άλλη της αγάπη μέσα, τα μαθηματικά, και τελικά δούλεψε με τον Πάνο Θεοφανέλλη και τον Γιώργο Τέλλο σε μια σειρά από προβολές που παρουσιάζονταν στις λευκές επιφάνειες γύρω της σε ένα concept που σε κάποιους ίσως και να θύμιζε το «Koyaanisqatsi» του Philip Glass και τα sequels του. Όχι όμως: το “Primal” δεν έδινε τόση σημασία στην εικόνα όσο οι ταινίες του Glass. Tα γραφιστικά ήταν εκεί για να στολίζουν τον ήχο και οι όποιοι συμβολισμοί τα προκάλεσαν, δεν ήταν άμεσα διακριτοί. Τουλάχιστον εγώ δεν τους έπιασα. Αλλά ήταν ωραίο το αισθητικό αποτέλεσμα (και η μουσική μαθηματικά είναι άλλωστε). Ένιωσα όπως τότε με την «Οδύσσεια» του Wilson. (Να ένα ωραίο παράδειγμα παράστασης που αρέσει στο κοινό και λατρεύουν να κράζουν οι κριτικοί).

Η αίσθηση που αποκομίζω μετά το “Primal” είναι ότι η Monika ωριμάζει ωραία. Σωστά. Μακριά από την ξιπασιά που φέρνει η αναγνώριση ή από τις αγκυλώσεις και τα καπρίτσια του όποιου σταριλικίου. Και αποκτά μια δική της, πολύ διακριτή ταυτότητα. Από την αρχή, από τότε που βγήκε, μπορεί να λέγαμε «έχει στοιχεία από Χατζιδάκι και Beatles και PJ Harvey», αλλά ποτέ δεν είπαμε ότι αντέγραφε κάποιον. Ότι ξεσήκωνε μια συνταγή και την εκτελούσε σωστά. Γι’ αυτό και –κατά τη γνώμη μου– μας αρέσει τόσο πολύ. Γιατί αυτό που κάνει είναι ολόδικό της. Και με το “Primal”, με τη λευκή της ορχήστρα και με τα fractals στους τοίχους, αυτό έγινε ακόμη πιο σαφές.

Η Monika είναι για τη γενιά μας ό,τι ήταν όλοι αυτοί που συγκινούσαν τόσο πολύ τους γονείς μας: Ο Σαββόπουλος ή η Γαλάνη ή ο Νταλάρας. Ο λόγος που τώρα δεν τους αντέχουμε δεν έχει να κάνει με τα βήματα που τους έχρισαν σπουδαίους. Έχει να κάνει με κάποια παραπατήματα που έκαναν στη συνέχεια. Αλλά η δική μας γενιά από τη γενιά των μπαμπάδων μας είναι διαφορετική και αναλόγως διαφορετικά είναι τα κριτήριά μας για το ωραίο, οι παραστάσεις μας, οι αντιδράσεις μας. Η Monika έχει ταλέντο, γουστάρει αυτό που κάνει και βάζει όρεξη για δουλειά και κάθε της νέο βήμα είναι στιβαρό και όχι κουκουρούκου, επειδή το επιτάσσει κάποιο trend ή επειδή «έτσι το έκαναν έξω και πέτυχε» ή επειδή επηρεάζεται από την κάθε παπαρολογία μας στο Τwitter.

Σύμφωνοι, θα την ήθελα πιο ροκ, πιο αλήτισσα και να τη χαζεύω σ’ ένα χωράφι με μπίρες και γκόμενες. (Δεν αναφέρω καν ότι θα ήθελα να διαρκέσει για μερικά ακόμη χρόνια η hipster κατάκτηση και επιβράβευση του «εγώ την ανακάλυψα πρώτος» -είναι τόσο γελοίος αυτός ο καβγάς και όλα τα παρελκόμενα κόμπλεξ). Αλλά τότε δεν θα ήταν η Monika. Θα την προτιμούσα χωρίς λάμπες να κατεβαίνουν στο κεφάλι της και χωρίς χορωδίες να ψέλνουν στα ρεφραίν της. Θα ‘θελα να μου παίζει το “Pretend” (πλάκα πλάκα, ρε Μονικάκι, αυτήν την τραγουδάρα γιατί την εξοβέλισες από το setlist σου;) σ’ ένα ξεκούρδιστο πιάνο σπίτι μου και να νιώθω ότι το έγραψε για μένα, μια ζωή. Αλλά εγώ είμαι ένας. Και ο καθένας από εμάς θα την ήθελε κάπως αλλιώς, μόνο και μόνο επειδή πριν 6 χρόνια έτυχε να την πάρουμε είδηση (σχεδόν) πρώτοι και να τη βάλουμε στα περιοδικά μας ως «το next big thing» και τελικά να μας βγήκε. Δεν μας βγήκε όμως. Ήταν το «next big thing». Δεν έγινε επειδή το γράψαμε εμείς. Και το «next big thing» δεν γίνεται να το στερήσεις από τη μαμά σου και από την χοντρή φοιτήτρια Θεολογίας με τα πατομπούκαλα ή από το βλάκα στο σχολείο που πάντα έπαιζε τερματοφύλακας.

Τελικά ποιο είναι το πρόβλημα με τη Monika; Το πρόβλημα είναι ότι κάνει αυτά που θέλει εκείνη. Πράγμα που σημαίνει ότι το πρόβλημα με τη Monika είναι τελικά το πρόβλημά ΜΑΣ με τη Monika. Η ίδια δεν έχει απολύτως κανένα πρόβλημα (ή ίσως τα λύνει πιο γρήγορα από εμάς, καθ’ ότι μαθηματικό μυαλό). Το δεύτερο μας πρόβλημα είναι ότι όσο συνεχίζει να κάνει όσα κάνει με ταλέντο και με δουλειά (και όσο θα κρατάει ακόμη η λάμψη του “Avatar”) εμείς –όσο κι αν την κράζουμε στο Twitter– θα τρέχουμε από πίσω της στις Στέγες και στις στάνες ακόμη, να δούμε τι άλλο έχει να μας πει. (Απλά την επόμενη φορά, να μπορούμε να πιούμε καμιά μπίρα, ε Μονικάκι;)

(Γράφτηκε για το Jumping Fish)