29 Μαΐ 2011

Πριν από το "Δέντρο της Ζωής": #1. Badlands

Ο Τέρενς Μάλικ είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση. Και, όπως όλες οι "ιδιαίτερες περιπτώσεις", όσον αφορά στην 7η τέχνη, είναι από τους πιο αγαπημένους μου σκηνοθέτες. Μαζί με τον Ντέιβιντ Λιντς, τον Γουές Άντερσον, τον Λαρς Φον Τρίερ, τον Κρίστοφερ Νόλαν και τον Γκας Φαν Σαντ στελεχώνει την ομάδα που σκηνοθετεί τα όνειρά μου. Δεν έχω δει ακόμη το (αμφιλεγόμενο, απ' όσο διαβάζω) "Δέντρο της Ζωής". Αλλά με αφορμή αυτήν, τη νέα του ταινία, θα κάνω ξανά ένα πέρασμα από τα ως τώρα αριστουργήματά του...

1973 - Badlands
Tόση βία με τόσο ρομαντικό τρόπο, ούτε η Μέρι Σέλεϊ στον Φρανκενστάιν δεν κατάφερε να καταγράψει. Όχι τυχαία, ο Μάλικ βάζει την 15χρονη Χόλι να διηγείται την ιστορία. Ένα κοριτσάκι, όπως ήταν και η Σέλεϊ. Έχουν γραφεί εκατομμύρια γραμμές για το τι συμβόλιζε η ιστορία της Χόλι και του Κιτ -και όχι άδικα: ο καθένας βρίσκει μέσα της και μια διαφορετική πηγή έμπνευσης. Αυτή είναι και η αξία της ποίησης και ο Μάλικ στο "Badlands" κάνει ακριβώς αυτό. Ποίηση. Για μένα, η ιστορία μιλούσε πάνω απ' όλα για την παιδική επανάσταση, για την περίοδο στη ζωή όλων μας που κάτι πρέπει ν' αλλάξει, αλλά δεν ξέρουμε τι -και το αποζητούμε ακόμη και στα πιο παράλογα πράγματα. Αλλά, σαν παιδιά που είμαστε, κάποια στιγμή βαριόμαστε το καινούργιο μας παιχνίδι, την καινούργια μας απασχόληση, την καινούργια μας διασκέδαση, και αδιαφορώντας για τις συνέπειες, απλά αποχωρούμε προς αναζήτηση μιας νέας.

Το θέμα είναι πότε λήγει η παιδική μας περίοδος. Πότε σταματάμε να ονειρευόμαστε ρομαντικές αποδράσεις και παθιασμένους έρωτες, πότε αρχίζουμε να κάνουμε "το σωστό" και "αυτό που πρέπει" συνειδητά και όχι επειδή μας το ζητά ή το επιβάλλει κάποιος άλλος. Όσοι δεν συγκινήθηκαν καθόλου απ' τις περιπέτειες της Χόλι και του Κιτ είναι πια ώριμοι άντρες και γυναίκες, που έχουν μπει ή που είναι έτοιμοι να μπουν στο επόμενο στάδιο της ζωής τους. Όσοι συνέχισαν να τις σκέπτονται και αφ' ότου έπεσαν οι τίτλοι τέλους, με θετικά συναισθήματα για τους δυο πρωταγωνιστές, παρά τον παραλογισμό και τη βιαιότητα των πράξεών τους, κρύβουν ακόμη ένα παιδί μέσα τους. Είναι τόσο απλοϊκό, αλλά αυτό είναι και το μεγαλείο της ταινίας. Με την πιο απλή αφήγηση και χωρίς καμμία εξήγηση, σε βάζει σε μια διαδικασία να ξεκαθαρίσει μύρια πράγματα που έχουν μπλεχθεί μέσα στο κεφάλι σου.

2 σχόλια:

neoteristis είπε...

I saw her standin on her front lawn just twirlin her baton
Me and her went for a ride sir and ten innocent people died

From the town of lincoln nebraska with a sawed-off .410 on my lap
Through to the badlands of wyoming I killed everything in my path

I can't say that Im sorry for the things that we done
At least for a little while sir me and her we had us some fun

The jury brought in a guilty verdict and the judge he sentenced me to death
Midnight in a prison storeroom with leather straps across my chest

Sheriff when the man pulls that switch sir and snaps my poor neck back
You make sure my pretty baby is sittin right there on my lap

They declared me unfit to live said into that great void my sould
Be hurled
They wanted to know why I did what I did
Well sir I guess there's just a meanness in this world

Nebraska by Bruce Springsteen

cheaptalk είπε...

Βασικά όλες οι ταινίες του Malick είναι αμφιλεγόμενες, η Kael πιο γνωστά τον έθαβε όσο ζούσε. Το Bandlands εντάξει βλέπεται, μέχρι και σημαντικό για τη χρονιά του μπορείς να το πεις. Από το Days of Heaven (όπου διαβόητα κατάλαβε πως το σενάριό του ήταν σκατά, το πέταξε όλο, δεν ήξερε τι γύρναγε, και έφαγε 2-3 χρόνια να μοντάρει ότι τελικά έγραψε η κάμερα) και μετά, ο Malick είναι άστα να πάνε, ο τρελός του χωριού.

Από τη Spacek για το Badlands, μέχρι τον παραγωγό του για το Tree of Life, θα βρεις όσους τον συμπαθούν να λένε, χωρίς αφορμή, ότι.. φαίνεται να ξέρει τι κάνει. Πράγμα που βέβαια δε λέει πια κανένας για κανέναν άλλον σκηνοθέτη, είναι δεδομένο πως όταν έχεις μια θέση υπευθυνότητας, έχεις και μια ιδέα τι οδηγίες δίνεις. Μέχρι να πάθεις, παίρνεις κάνα κινητό και γυρνάς τη γιαγιά σου, όλα έχουν βίντεο πια. Ήδη από το Badlands, και η ίδια η Spacek λέει πως μέχρι να τελειώσουν τα γυρίσματα δεν είχε μείνει σχεδόν κανένας στο συνεργείο, τη κοπάνησαν όλοι, τους 3-4 που άντεξαν τους χρησιμοποιεί και σε κάθε ταινία ο Malick από τότε.

Τώρα το τι γράφουν πάρα πολλοί κριτικοί, για μένα είναι κυρίως αερολογίες. Γράφουν όλοι κατεβατά για το πως χρησιμοποιεί ο Malick κλασικά κομμάτια ας πούμε, αλλά η αλήθεια είναι πως δε βρίσκει κανένα συνθέτη να του γράψει μουσική, γιατί κολλάει ότι σκηνές του κατέβει και αλλάζει τη συνέχειά τους 3673 φορές το μήνα για χρόνια, είναι γεμάτο το δίχτυο από τις σχετικές φρικαρισμένες περιγραφές του James Horner που είχε την.. ατυχία να αναλάβει το New World. Λένε όλοι για τη φωτογραφία, αλλά από το Days of Heaven ακόμα o Néstor Almendros περιέγραφε πως ο Malick τους έβαζε να γυρνάνε μόνο τη "magic hour", λίγο προτού δύσει ο ήλιος, μόνο άμα κάνεις διαφήμιση ασφάλειας ζωής ή φιλμάκι για μάρτυρες του Ιεχωβά γυρνάς συνέχεια έτσι, αν και βέβαια δεδομένα "εντυπωσιάζει" η φωτογραφία. Η παράνοια είναι ότι υποτίθεται, σύμφωνα με τις κριτικές βέβαια, ότι αυτό βγάζει ένα "νατουραλιστικό" look, είναι.. ρεαλιστικό να πεθαίνουν όλοι σε σκοτεινά δωμάτια δίπλα σε φωτεινά παράθυρα όσο ο ήλιος δύει στο Badlands ας πούμε (για να μη πάω στα χειρότερα), και ο Sheen να τους πυροβολάει έχοντας ο ίδιος φως μεσημεριού.

Άσε τους "συμβολισμούς" και τις αναλύσεις τους, η Kael έλεγε πως το DoH είναι.. χριστουγεννιάτικο δέντρο, του κρεμάς ότι "dumb metaphors" θες. Στο Tree of Life φτάσαμε σε.. εκρήξεις ηφαιστείων και.. γαλαξίες κι αστέρια, εικόνες που δε παρεμβάλλει κανένας πια ούτε σε πλακατζίδικες τσόντες ούτε σε τούρκικα μελοδράματα, παρολαυτά γράφουν κάτι άπειροι κατεβατά για τη σημασία τους. Η παράνοια κι εδώ είναι ότι ο Malick έχει σπουδάσει φιλοσοφία, όλη αυτή τη "μελετημένη" "κοσμοθεωρία" του, που είναι τόσο "ιδιοφυής" που πρέπει να πάει πίσω στη γέννηση του σύμπαντος μιας και η ανθρωπότητα (με εξαίρεση τον Malick φυσικά) δεν κατάλαβε τίποτα από τότε, όλη αυτή τη μεγαλοπρεπή παπάρα τελοσπάντων, θα περίμενες λογικά να την εξηγεί, αντί να ανοίγει κομμωτήρια στην Ιταλία για είκοσι χρόνια μετά από κάθε ταινία, μη τον πετύχει κανένας και του κάνει καμιά ερώτηση.