Μαροκινό τρανς και ελληνοϊσπανική επανάσταση

Την πρόπερασμένη Κυριακή συνόδευσα τη Β. σε μια ακόμη παράσταση χορού. Σε κάτι που ξεκινάει με το τρομακτικό "Τα Μπαλέτα τάδε (της Ισπανίας, εν προκειμένω) παρουσιάζουν..." και καταλήγει σε μια αίθουσα όπου η αναλογία γυναικών-ανδρών είναι πιο εντυπωσιακή κι από εκείνη που ζούσα στα αμφιθέατρα του Καποδιστριακού, όταν σπούδαζα κλασσική φιλολογία. Η παράσταση δόθηκε στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών όπου δεν είχα αξιωθεί να ξαναπάω, οπότε μέχρι να ξεκινήσει είχα και αυτό το πρόσθετο ενδιαφέρον, της εξερεύνησης και του εντυπωσιασμού από το χώρο.

Και μετά ήλθαν οι πρώτες νότες του "Gnawa" και χάθηκα στο μαροκινό τρανς. Τα Μπαλέτα της Ισπανίας (πιο σωστή μετάφραση στο εισιτήριο θα ήταν βέβαια το "η εθνική ομάδα χορού") μάς έφεραν τρεις χορογραφίες του Νάτσο Ντουάτο, που -απ' ότι διαβάζω και απ' ότι κατάλαβα, παρά τις ταπεινές μου γνώσεις περί χορού, στη συνέχεια- είναι πολύ σπουδαίος σε αυτό που κάνει. Ο Ντουάτο γεννήθηκε στην Βαλένθια, που, ως γνωστόν, έχει τεράστια επιρροή στην κουλτούρα της από τη Βόρεια Αφρική, και η πρώτη από τις τρεις χορογραφίες της Κυριακής ήταν το μυστηριακό "Gnawa", με κυρίαρχα τα μαροκινά στοιχεία στη μουσική.

Στην πορεία έμαθα ότι το Gnawa δεν είναι απλά το όνομα που έδωσε ο Ντουάτο στην παράστασή του, αλλά είναι όντως ένα είδος παραδοσιακής μουσικής που παίζεται στο Μαρόκο και στη νοτιοδυτική Αλγερία, εκεί στην οροσειρά του Άτλαντα. Δεν ήταν τυχαίο, λοιπόν, που μού θύμιζε τόσο έντονα κάτι από ένα προ πενταετίας ταξίδι μου στο Μαρακές και μια διανυκτέρευση σε ένα "χωριό" από σκηνές κάπου στην αρχή της Σαχάρας, γύρω γύρω από μια πλατεία από χαλιά, πάνω στα οποία οι Βέρβεροι έπαιζαν με τα περίεργα όργανά τους. Εκείνο το βράδυ ήμουν αφάνταστα κουρασμένος για να κάτσω να τους ακούσω πάνω από ένα τραγούδι και αποσύρθηκα στη σκηνή μου και στα τεράστια σκαθάρια που μού έκαναν παρέα στον ύπνο μου. Διαβάζοντας τώρα για την Gnawa, συνειδητοποιώ πως η έννοια "ένα τραγούδι" είναι έτσι κι αλλιώς σχετική, αφού αυτό το ένα τραγούδι μπορεί να διαρκέσει ολόκληρες ώρες -είναι ένα απίστευτο τρανς ρυθμών και μελωδιών που εναλλάσσονται και συμπληρώνουν η μία την άλλην.

Όλα τα παραπάνω θα έχουν συγκινήσει σίγουρα το ταγαροφόρο αναγνωστικό κοινό του ΠΠC (που είμαι σίγουρος ότι υπάρχει, παρ' ότι έχουμε καταβάλει αρκετές προσπάθειες με τον Mr. Arkadin να το διώξουμε μακριά) και η αλήθεια είναι όντως ότι η μουσική αυτή ταιριάζει τέλεια με τη φούντα (όπως ήταν και το πρώτο σχόλιο του Mr. Arkadin όταν τον ρώτησα για τη gnawa), την ακτιβιστική αμπελοφιλοσοφία και γενικά την je m' en fous στάση ζωής που διακόπτεται μόνο από καμμιά συμμετοχή στις πορείες του Τσίπρα στο κέντρο, με μια θολή εικόνα του λόγου της διαδήλωσης. Η αλήθεια είναι ότι η ιστορία με τις σκηνές στην έρημο ήταν μεν γραφική, αλλά πάνω απ' όλα ταλαιπωρία (σε αντίθεση με άλλα "παραδοσιακά" πράγματα που έκανα στο Μαρακές, όπως π.χ. να φάω ψάρι με τα χέρια σ' ένα πάγκο στην Τζεμάα ελ Φνα παρέα με τους μικροπωλητές, τους μονόφθαλμους ζητιάνους, τους φακίρηδες και τις κόμπρες τους). Aλλά αλήθεια είναι ότι με την "Gnawa" του Ντουάτο ενθουσιάστηκα -και συνειδητοποίησα ότι δεν ήταν μόνο η χορογραφία, αλλά κυρίως η μουσική που έβγαλε μια τόσο όμορφη διάθεση μέσα από την ψυχή μου.

Γιατί τα γράφω τώρα αυτά; 'Ελα ντε, δεν υπάρχει ιδιαίτερος λόγος. Μάλλον επειδή έχω καιρό να γράψω κάτι στο μπλογκ και έψαχνα μια αφορμή για να ανεβάσω το βιντεάκι με κάποια στιγμιότυπα από το "Gnawa" που αμέλησα να ανεβάσω όταν το είδα. Και ποια καλλίτερη αφορμή από την "ελληνοϊσπανική επανάσταση" που βιώνουμε μέσω πλατειών και social media τις τελευταίες ημέρες και που, φαντάζομαι, συγκινεί το σαλβαροσάνδαλο κοινό μας ακόμη περισσότερο κι από τις καστανιέτες κρακάμπ που κρατούν το ρυθμό στη gnawa...