Η ώρα είναι δέκα και μισή το βράδυ. Έχουμε μόλις καταβροχθίσει αυτό που δεν ήταν και το καλλίτερο νουντλς με μοσχαράκι τεριγιάκι που έφτιαξα ποτέ. Ερώτηση. Θα πάμε τελικά σινεμά; Σε μισή ώρα αρχίζει η νυκτερινή. Ναι. Πού; Κύττα. Αθηνόραμα. Παντού οι "Αναλώσιμοι". Ξενέρωμα. Όχι ότι δεν θα τους δω. Αλλά θα περιμένω να πάει Πέμπτη, να βρεθώ με την παρέα, να πάμε όλοι μαζί. Δεν θα τους δω απόψε με τη Β. Όχι απόψε, όχι με τη Β., όχι μετά απ' αυτό το αποτυχημένο δείπνο. Τέταρτη μέρα στο κλεινόν άστυ, Τετάρτη μετά την Αντίπαρο, δύο μέρες κατάθλιψη, δύο νύκτες λιώμα. Θέλω διακοπές. Κι άλλες διακοπές. "Το πνεύμα του μελισσιού" στην "Αθηναία", προλαβαίνουμε; Ε ναι, προχθές έκανα δέκα λεπτά για να κατεβώ στο "Key" απ' το Μαρούσι. Φύγαμε...
Φύγαμε, χωρίς να έχουμε την παραμικρή ιδέα του τι ήταν αυτό με το οποίο τρέχαμε στην Λεωφόρο Κηφισιάς να αναμετρηθούμε. Θέλαμε απλά να πάμε κάπου, όχι μέσα, όχι την Τετάρτη, την τέταρτη μέρα στο κλεινόν άστυ, την τέταρτη μέρα μετά την Αντίπαρο. Και φύγαμε για την "Αθηναία", ξέρεις, το σινεμά στη Χάρητος όπου δεν ακούγεται ο ήχος, όπου μπορείς να κάνεις στοματικό σεξ ανενόχλητος στον εξώστη, όπου φτιάχνει αυτή την τέλεια τυρόπιτα που ποτέ δεν δοκιμάζουμε γιατί πάμε πάντα μετά από κάτι (αποτυχημένα) δείπνα. "Το πνεύμα του μελισσιού" είναι η πρώτη μεγάλη μήκους ταινία του Βίκτορ Ερίθε (τρεις έκανε όλες κι όλες), τη γύρισε το 1973, επί καθεστώτος Φράνκο, και πραγματεύεται μια παιδική ιστορία στους πρώτους μήνες μετά τον ισπανικό εμφύλιο. Αυτά τα μάθαμε εκεί.
Ναι, είναι σημείο αναφοράς για τον "Λαβύρινθο του Πάνα" (το συνειδητοποίησα στην πορεία) και ναι, είχα δει πολύ πρόσφατα το "Where The Wild Things Are" του Σπάικ Τζόνσι και είχα στήσει έναν ολονύκτιο καυγά στο Twitter για το πόσο υπερεκτιμημένη (και βασικά πόσο μάπα) ταινία είναι, και ήθελα ένα μέτρο σύγκρισης για να το ξετινάξω, ένα μέτρο σύγκρισης της παιδικής φαντασίωσης, του εφιάλτη που γίνεται επιδίωξη στο όνειρο της μικρής Άννας, του ενθουσιασμού που έχει κάθε πιτσιρίκι με το απόκοσμο, με κάτι απόκοσμο -τέλος πάντων- αλλά δύσκολα μπορεί να εξηγήσει. Δυστυχώς (και ευτυχώς, γιατί από αύριο η "Αθηναία" θα παίζει το "Funny Girl") δεν μπορείς πια να εξακριβώσεις στο θερινό σινεμά τι εννοώ. Θα πρέπει να το βρεις και να το κατεβάσεις. Ισπανικός τίτλος: El espíritu de la colmena. Αγγλικός: The Spirit Of The Beehive.
Τι θα βρεις; Κατ΄αρχάς μια ευθεία αμφισβήτηση του φρανκικού καθεστώτος σε μια εποχή όπου δεν ήταν μεν ακμαίο, αλλά ήταν ακόμη ισχυρό. Σε όλη την ταινία, οι μισοί ήρωες συμβολίζουν την αθώα αφέλεια των δημοκρατικών επαναστατών και οι άλλοι μισοί την ματαιόδοξη επιδίωξη της ισχύος από τους φρανκικούς. Η Άννα έχει μια μεγάλη αδελφή, την Ίζαμπελ (ένα πανέμορφο κοριτσάκι που περίμενα ότι θα έχει κάνει τεράστια καριέρα στον κινηματογράφο, αλλά προς απογοήτευσή μου, ανακάλυψα ότι δεν ξανάπαιξε ποτέ, ενώ η Άννα Τόρεντ βρήκε ρόλο σε ουκ ολίγες από τις καλλίτερες ταινίες του ισπανικού σινεμά) που, ενώ την λατρεύει, βρίσκει κάθε αφορμή για να ασκεί επάνω της την εξουσία της μεγαλύτερης. Τα συγκλονιστικά, γυμνά, φτωχά, απομονωμένα τοπία είναι η Ισπανία του '40, όχι χρονικά, αλλά συναισθηματικά, είναι μια χώρα δίχως ταυτότητα, κάτι σαν την Ελλάδα δέκα χρόνια μετά, μια χώρα όπου ο αδελφός σκότωσε τον αδελφό, η κάθε Ίζαμπελ την κάθε Άννα, και τώρα πια κάνει απολογισμό του τι έχασε. Και η κεντρική, σχεδόν πάντα αόρατη, φιγούρα του έργου, ο Φρανκεστάιν που πλάθει στο μυαλό της η μικρή Άννα, είναι το τέρας που έκρυβε μέσα του κάθε Ισπανός εκείνα τα χρόνια (σκέψου του, ακόμη και το "Φράνκενστάιν" είναι τόσο κοντινό στο "Φράνκο").
Κι όμως, ενώ τα πάντα παραπέμπουν σε ταινία τρόμου, το "Πνεύμα του Μελισσιού" είναι αγχολυτικά πράο και μεθοδικά ήπιο. Λένε ότι ο Ερίθε ήταν τελειομανής. Κάτι σαν τον Τέρενς Μάλικ, έναν από τους αγαπημένους μου σκηνοθέτες. Παρόμοια συναισθήματα σου αφήνουν οι ταινίες τους. Απλά αμφισβητώ το αν αυτή η ταινία θα θεωρείτο η καλλίτερη στην ιστορία του ισπανικού κινηματογράφου (όπως έμαθα αργότερα), χωρίς τον Λουίς Κουαδράδο, τον διευθυντή φωτογραφίας της. Αν ο Σβεν Νύκβιστ είναι το 50% του έργου του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, ο Ισπανός συνάδελφός του είναι το 90% σε αυτό το αριστούργημα που έτυχε να δω απόψε στην "Αθηναία". Και το πιο συγκλονιστικό είναι ότι όλο αυτό το παιχνίδι με τις σκιές, τα φώτα της φωτιάς και των κεριών, τις διαθλάσεις στα χρωματιστά τζάμια του αρχοντικού του πατέρα της Άννας και της Ίζαμπελ, ο Κουαδράδο δεν τα είδε ποτέ ακριβώς έτσι. Μια αρρώστια είχε καταστρέψει την όρασή του. Βασιζόταν κυρίως στις περιγραφές του βοηθού του. Πέθανε μερικά χρόνια μετά.
(Και κάπως έτσι ο Homo Ludens εγκαινιάζει τη νέα σεζόν στο "Πο Πο Culture!", που διάφορα δεδομένα την κάνουν να προδιαγράφεται "καυτή"!)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου