12 Ιαν 2011

Bankruptcy. Χρεοκοπία

Την τελευταία φορά που έπαιξα Europa Universalis III (χθες...) διοικούσα την Αγιούθαγια, το βασίλειο που διαδέχθηκε στα μέσα του 14ου αιώνα το Σούκοθαϊ, το πρώτο που ιδρύθηκε στην περιοχή που σήμερα γνωρίζουμε ως Ταϊλάνδη. Ακολούθησα μια μετριοπαθή πολιτική, δίνοντας βάση κυρίως στην Οικονομία και την Διπλωματία, αλλά ούτε οι Βιρμανοί Πέγκου στα δυτικά (που ιστορικά όντως κατέλαβαν κι έκαψαν κάποια στιγμή την Αγιούθαγια), ούτε οι Καμποτζιανοί Χμερ στα ανατολικά και ούτε -κυρίως- οι μουσουλμάνοι του βασιλείου της Μαλάκκα στο Νότο με άφησαν ν' αγιάσω. Μια σειρά από διπλωματικά επεισόδια με ανάγκασε να μαζέψω έναν διόλου ευκαταφρόνητο στρατό για να λήξω μια και καλή την αμφισβήτηση των συνόρων μου. Ο πολεμικός αγώνας ήταν άκρως επιτυχής, αλλά το κόστος για την συντήρηση του στρατού με οδήγησε σε υπέρμετρο δανεισμό και τελικά στη χρεοκοπία. Η αδυναμία της χώρας μου για επιστροφή στις ένδοξες ημέρες μετά την κατάρρευση της οικονομίας της με έβαλε σε κάποιες σκέψεις -ήταν και οι πρόσφατες συζητήσεις με την Ματίνα Στεβή (Guardian, Economist, Al Jazeera, BBC), στης οποίας το σπίτι στο Λονδίνο άλλαξα χρονιά. Πάμε λοιπόν:

Διαβάζω όλο και πιο συχνά στα ΜΜΕ άρθρα που αναρωτιούνται για το μήπως τελικά μια χρεοκοπία θα κοστίσει στην Ελλάδα λιγότερο από τον επώδυνη διαδικασία της προσαρμογής στους όρους του Μνημονίου. Δεν εννοώ λαϊκίστικα κείμενα σε φαιδρές εφημερίδες από "νοσταλγούς της δραχμούλας". Μιλάω για σοβαρά κείμενα από άξιους συναδέλφους, όπως αυτό του Τάσου Τέλλογλου στο Protagon. Διαβάζω, βέβαια, και ευτυχώς είναι περισσότερα, και άρθρα που επιμένουν πως η χρεοκοπία θα είναι καταστροφική και πως οι θυσίες που κάνουμε τώρα είναι η μοναδική οδός προς την σωτηρία. Μου κάνει εντύπωση πως ούτε η μία, ούτε η άλλη πλευρά αναλύει διεξοδικά το τι ακριβώς σημαίνει χρεοκοπία. Περίεργο δεν είναι; Μιλάμε για την λέξη των καιρών μας, την έννοια που θα θυμόμαστε έπειτα από χρόνια να χαρακτηρίζει μια ολόκληρη εποχή. Όπως τώρα λέμε "Εκσυγχρονισμός", "Αλλαγή", "Χούντα" ή "Κατοχή" και οι άλλοι καταλαβαίνουν ακριβώς σε ποιες ιστορικές περιόδους γι' αυτόν τον τόπο αναφερόμαστε. Η "Χρεοκοπία" είναι όμως μια θολή έννοια -ίσως γιατί δεν μας έχει συμβεί ακόμη.

Δεν είμαι οικονομολόγος, άνθρωπος με κοινή λογική είμαι, οπότε δεν διατυπώνω άποψη εδώ, απλά ερωτήματα θέτω. Ελπίζω κάποιος να μπορεί να τα απαντήσει:

- Χρεοκοπία δεν σημαίνει αδυναμία του κράτους να πληρώσει τους οφειλέτες του; Δεν σημαίνει ότι τα ταμεία μια μέρα είναι απλώς άδεια, δεν μπορούμε να δανειστούμε άλλο, άρα δηλώνουμε ότι δεν έχουμε να δώσουμε και όποιος περιμένει κάτι από εμάς απλώς παίρνει τ' αρχίδια μας;

- Άρα σβήνονται όλες οι οφειλές μας προς όσους μας δάνεισαν, σωστά; Δηλαδή προς το εξωτερικό, αλλά και το εσωτερικό. Τις τράπεζες που έχουν χαρτοφυλάκια γεμάτα με δισεκατομμύρια κρατικών ομολόγων.

- Συνεπώς οι απ' έξω τα παίρνουν στο κρανίο και μας κόβουν εντελώς τη δυνατότητα δανεισμού ή θέτουν τέτοιους όρους που θα πρέπει να είμαστε τρελλοί για να ξαναδανειστούμε από αυτούς (επιτόκια της τάξης του 20-25% ας πούμε). Και οι από μέσα, οι τράπεζες, απλά καταρρέουν. Χρεοκοπούν κι αυτές μαζί με το κράτος και όσοι έχουν καταθέσεις σ' αυτές στήνονται α λα αρτζεντίνα απ' έξω και παρακαλάνε να μη χάσουν τα λεφτά τους. Που τα χάνουν όμως δεν πα' να χύσουμε περισσότερα δάκρυα κι απ' την Εβίτα Περόν. Είπαμε: οι τράπεζες κλείνουν.

- Χωρίς δανεισμό πια, άρα χωρίς λεφτά στα ταμεία του κράτους -παρ' ότι τα χρέη είναι σβησμένα μετά την χρεοκοπία- δεν μπορούν να πληρωθούν οι δημόσιοι υπάλληλοι. Στην Ελλάδα έχουμε δημοσίους υπαλλήλους που δεν εργάζονται τώρα που πληρώνονται. Όταν τους πεις ότι δεν θα πληρώνονται πια, τότε τι πιστεύεις ότι θα κάνουν; Εγώ υποθέτω ότι θα σταματήσουν να πηγαίνουν στις δουλειές τους. Κι ότι, αν τους επιστρατεύσεις, απλά θα κάνουν λευκή απεργία.

- Την επόμενη, λοιπόν, της χρεοκοπίας μας, ξυπνάμε σε μια Ελλάδα χωρίς ΜΜΜ, δημόσια ταμεία, σύστημα υγείας, αστυνόμευση και λοιπά και λοιπά; Dreamworld για κάποιους, που απολαμβάνουν να τα κάνουν μπάχαλο. Δεν θα ξυπνήσει η λαϊκή οργή; Δεν θα στραφεί απέναντι στα εύκολα θύματα; Δεν θα κατεβούν βιτρίνες; Δεν θ' ανάψουν φωτιές παντού; Κάπως πρέπει να περάσουμε το χρόνο μας...

- Για να ξαναλαδωθεί η μηχανή, θα προχωρήσουμε σε δυνατές υποτιμήσεις του νέου μας (παλιού) νομίσματος, μειώνοντας το εισόδημά μας δραστικά. Ο πληθωρισμός δεν αυξάνεται ραγδαία; Σε τριψήφια ποσοστά; Τριψήφια, τύπου 100%, 150%, 200%... Επίσης, ίσως τελικά υποχρεωθούμε να δανειστούμε με εκείνα τα 20-25% που έγραφα παραπάνω. Γιατί πολύ απλά δεν έχουμε άλλο τρόπο. Και επειδή δεν θα έχουμε αλλάξει και ιδιαίτερα νοοτροπία μετά από όλα αυτά -το μόνο που θα μας νοιάζει θα είναι να πληρώνονται οι δημόσιοι υπαλληλοι γιατί αυτοί και οι οικογένειές τους αποτελούν το μεγαλύτερο κομμάτι του εκλογικού σώματος. Δανειζόμενοι όμως με τόσο μεγάλα επιτόκια, δεν ξαναμπαίνουμε στον ίδιο φαύλο κύκλο; Δεν οδηγούμαστε ξανά προς μια νέα χρεοκοπία;

Θα ήθελα πραγματικά να απαντηθούν κάποια στιγμή όλα αυτά. Να γίνει μια σοβαρή ανάλυση σε μια έγκυρη εφημερίδα που να εξηγεί ακριβώς πώς λειτουργεί το σύστημα σε μια τέτοια περίπτωση. Ακόμη προτιμότερο, να τα εξηγούσε όλα λεπτομερώς η κυβέρνηση. Που, φυσικά, δεν περιμένω να το κάνει ούτε γι' αστείο. Είναι η ίδια κυβέρνηση που φοβάται να παραδεχθεί ότι τα νούμερα δεν βγαίνουν και θα πρέπει αναγκαστικά να προχωρήσουμε σε μια αναδιάρθρωση του χρέους μας. Που κι αυτή είναι μια μορφή χρεοκοπίας, απλά είναι ελεγχόμενη και μπορούμε να μετριάσουμε κάπως τις συνέπειες. Αλλά η κυβέρνηση δεν θέλει να μιλάει για τέτοια πράγματα, για να μην ρίξει λάδι στη φωτιά των αγριεμένων αγορών και των κερδοσκόπων. Λογικό αυτό. Οι κερδοσκόποι όμως ξέρουν. Ο απλός λαός δεν ξέρει -και συνεχίζει να παραμυθιάζεται από όσους του πουλάνε την εύκολη, μάγκικη λύση της επιστροφής στη δραχμή και της στάσης "δεν σε πληρώνω ρε μεγάλε (Γερμανέ, Γάλλε whatever) δανειστή μου, δεν έχω λέμε, τι θα μου κάνεις;"

Δεν τα έγραψα όλα αυτά γιατί πιστεύω πραγματικά ότι το ενδεχόμενο της χρεοκοπίας είναι πιθανό. Τα έγραψα απλά γιατί βλέπω γύρω μου ανθρώπους που όντως το εύχονται, που φαντάζονται ότι θα έχουν ένα καλλίτερο μέλλον έτσι -και συναδέλφους μου που δεν τους το διαψεύδουν (η περίπτωση του κ. Τέλλογλου και του κειμένου που παρέθεσα είναι λίγο διαφορετική, αφού δεν μιλάει τόσο για το κόστος που θα έχει η "σωτηρία" μας μέσω Μνημονίου σ' εμάς, αλλά σε ολόκληρη την Ευρωζώνη). Που δεν τους εξηγούν πως τελικά οι μόνοι κερδισμένοι θα είναι αυτοί που έχουν ήδη στείλει όλα τους τα λεφτά στο εξωτερικό και που θα επιστρέψουν μετά να αγοράσουν τα πάντα πάμφθηνα, από ανθρώπους που απλά θα είναι ανήμποροι να τα κρατήσουν άλλο. Μπορεί να κάνω λάθος, μπορεί τα ερωτήματα που θέτω να έχουν πολύ απλές απαντήσεις και μπορεί να υπάρχουν δεκάδες άλλες παράμετροι που εξηγούν γιατί δεν είναι τελικά τόσο κακό να χρεοκοπήσουμε. Περιμένω όμως, επιτέλους, κάποιος που ξέρει, να μού τα αναλύσει κι αυτά. Να μού δώσει ένα νούμερο. Τόσα θα χάσεις, φίλε μου, με το Μνημόνιο, τόσα με τη Χρεοκοπία.

21 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Λύσεις υπάρχουν πάντα. Το ψευτοδίλλημα "να σου κόψω το χέρι" ή "να σου κόψω το πόδι" απλά δεν μας αφήνει να τις δούμε. Επειδή θές να μιλήσουμε απλά δες μια πάναπλη (αλλά σωστή επιστημονικά) παρουσίαση.
http://www.youtube.com/watch?v=AG0zL1ZIw08
Θα σκεφτείς μέσα σου μετά,"ε καλά, αυτά είναι ουτοπιστικά", αλλά εφόσον τα εξετάζουμε όλα απο την αρχή, ΓΙΑΤΙ να είναι πιο ουτοπιστικό να υπάρξει πίεση προς αυτή την κατεύθυνση από το να δεχτεί όλος ο λαός να υποφέρει σιωπηλά για 50+ χρόνια?
Ελπίζω κάποιος να μου το απαντήσει και μένα αυτό...

Ανώνυμος είπε...

Να προσθέσω, επειδή την έχω παρακολουθήσει την Marina Stevis, είναι ωραία γκόμενα πές της. Αν και λογικά θα το ξέρει.

Ανώνυμος είπε...

Ενδιαφέροντα τα ερωτήματα και επίκαιρα. Εχεις σκεφτεί όμως ότι οι αποκαλούμενοι ιθύνοντες (κυβερνώντες, ΜΜΕ κλπ) μπορεί απλώς να μην έχουν να δώσουν κάποια υπεύθυνη απάντηση, διότι η κρίση (και όχι σε κρίση) είναι το ίδιο το σύστημα που υπηρετούν; Ενα σύστημα που ευνοεί τους λίγους ή έστω λίγους περισσότερους (γενικώς τις τράπεζες και στην Ελλάδα ας πούμε αυτούς που έχουν τα λεφτά τους τώρα κάπου στην Ελβετία κλπ κλπ) και όλοι οι άλλοι υπάρχουν/υπάρχουμε απλώς για να συντηρείται αυτό; Οταν πηγαίνουν καλά δίνουν και σε μας ένα ξεροκόμματο καλής ζωής (με τη βοήθειά τους βέβαια: βλ στεγαστικά, καταναλωτικά, πιστωτικές) και όταν τα πράγματα δυσκολεύουν (γιατί η κρίση είναι εγγενής στον καπιταλισμό), αυτοί κάνουν τα πάντα για να διασφαλίσουν τα κεφάλαιά τους (τα πάντα για να σωθούν οι τράπεζες δηλαδή). Και ποιος την πληρώνει; Ο δημόσιος υπάλληλος που δεν δουλεύει και άρα καλό είναι να σταματήσει και να πληρώνεται (φτάνουν πια αυτές οι γενικεύσεις), οι ιδιωτικοί υπάλλοιλοι που είναι χαμένοι από χέρι (ειδικά την μετά το Μνημόνιο 3 εποχή) και όλοι οι ελεύθεροι επαγγελματίες που τόσα χρόνια έκλεβαν το κράτος (επίσης έλεος με αυτά τα συμπεράσματα - ας μας πει και το κράτος τι προσφέρει στους πολίτες του με την ευκαιρία).
Ουτε εγώ εχω απάντηση, για να το κλείσω.

φιλικά,

ζχ

Giannis είπε...

νομιζω οτι ολο αυτο γινεται γιατι κανενας δεν επεξεργαζεται ενα σχεδιο για το μελλον. Μου δινετε η εντυπωση οτι και με το μνημονιο απλα παμε να την βγαλουμε λαδι, οσο οσο και μετα αφου διωξουμε τους κουτογραγκους να συνεχισουμε την ζωη μας!

οι πολιτικοι πχ βλεπω οτι αποφευγουνε να μιλησουνε αληθινα, δεν αναλαμβανουνε ευθυνες,δεν κανουνε τιποτα, το μονο που τους ενδιαφερει ειναι πως θα ξαναεκλεγουνε.

παρολο που δεν ειμαι ειδικος, λυση μπορει να υπαρξει, πως διαολο τα εχουνε καταφεριε οι αλλοι και δεν μπορουμε και εμεις να τα καταφερουμε?

και η πρωτη λυση ειναι επιτελους να αποδοθει δικαιοσυνη. Και στη Γερμανια γινονται μαμουνιες, βλεπε διοξινες, αλλα εκει αμα σε πιασουνε δεν γλυτωνεις.

Ζω λογω δουλειας στην Αυστρια, εδω επειδη φοβαμαι τους νομους, πραγματικα τους υπακουω. Τα Χριστουγεννα στην Αθηνα,καθημερινα εκανα τουλαχιστον 3-4 παραβιασεις ΚΟΚ. Και τις εκανα γιατι ξερω οτι κανενας δεν θα μου κανει τιποτα!

αλλα τι να λεμε τωρα, το ψαρι βρωμαει απο το κεφαλι...

theologos είπε...

Ετσι είναι πάνω κάτω τα πράγματα σε μία περίπτωση χρεοκοπίας, υπάρχει όμως και η παράμετρος του Ευρώ: Πρώτον θα εκτεθούν μεγάλες Γερμανικές, Γαλλικές, Αγγλικές τράπεζες που κρατάνε ομόλογα μας (δηλ. το χρέος μας) και δεύτερον τυχόν έξοδος μέλος του Ευρώ (ακόμη και ψιλο-ασήμαντης όπως η Ελλάδα), θα σημάνει το τέλος της Ευρωζώνης με συνέπειες για την Ευρώπη βαριές, αλλά μη προβλέψιμες αφού δεν υπάρχει ανάλογο ιστορικό προηγούμενο.

Η λογική λέει ότι οδεύουμε προς ταυτόχρονη επιμήκυνση + αναδιάρθρωση του χρέους, με ΔΝΤ/Τρόικα να μας ελέγχουν για τουλάχιστον 10-15 χρόνια, αλλά όλα αυτά με την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξουν δραματικές εξελίξεις στην Ευρώπη (πχ αδυναμία δανεισμού Ισπανίας, κατάρρευση άλλης χώρας κλπ). Σε τέτοια περίπτωση, πιστεύω ότι κανείς δεν ξέρει τι θα συμβεί, αφού δε θα υπάρχει ανάλογο προηγούμενο...

Γενικά, μόνο γκρεμός μπροστά και συνεπώς το μόνο που μπορούμε να κάνουμε ως χώρα είναι να αφήσουμε τις εξυπνάδες και να στρωθούμε στη δουλειά μπας και οι επόμενες γενιές έχουν κάποια ελπίδα να ζήσουν με καλύτερο βιοτικό επίπεδο από Αλβανία/Βουλγαρία, γιατί εκεί κάπου θα καταλήξει η προσαρμογή μας (ότι παράγεις, παίρνεις).

Homo Ludens είπε...

@ Ανώνυμος 1&2: Ναι, η Ματίνα είναι όμορφη, πράγμα που κάνει τη δουλειά της ακόμη πιο γοητευτική. Επίσης ο καθηγητής Ρίτσαρντ Γουόλφ έχει μεν χιούμορ, αλλά είναι και λίγο λαϊκιστάκος -ή μου φαίνεται; Κατ' αρχάς τα νούμερα στα οποία στηρίζει την θεωρία του είναι νούμερα ΗΠΑ (για την Ελλάδα λέει απλά το... "λεφτά υπάρχουν"). Κατά δεύτερον δεν μας λέει τι ακριβώς σημαίνει να στερήσεις από τη μία μέρα στην άλλη δισεκατομμύρια ευρώ σε κάποιον μεγαλοεπενδυτή -και πιθανότατα μεγαλοεργοδότη. Βασικά, αν είναι να καταφύγουμε σε τέτοιες λύσεις, μήπως να φωνάξουμε κατ' ευθείαν τον Μαρξ, τον Λένιν και τον Απόστολο και να στήσουμε μια επανάσταση του προλεταριάτου, να γίνει άμεσα η ανακατανομή του πλούτου, να μην χάνουμε και χρόνο;

@ Ανώνυμος: Όλα τα συστήματα έχουν τα καλά τους και τα κακά τους, προφανώς. Τώρα έχουμε καπιταλισμό, οπότε εγώ ρωτάω ποια είναι η καλλίτερη λύση με το τωρινό σύστημα. Αλλιώς καταλήγουμε στην απάντηση που έδωσα στον Ανώνυμο 1.

@ Giannis: Συμφωνώ και επαυξάνω, αν και δεν είναι ακριβώς αυτό το ζήτημά μας. Επίσης, συμφωνώ και με την ατάκα του Πάγκαλου "μαζί τα φάγαμε". Πέστε να με φάτε τώρα.

@ theologos: Μα ναι, το σημειώνω στο τέλος ότι θεωρώ το ενδεχόμενο της χρεοκοπίας πολύ μικρό. Στηλιτεύω απλά την στάση πολλών που έχουν φτάσει στο σημείο να την εύχονται. Αν, πάντως, τελικά καταρρεύσουν τα πάντα, χωρίς ανάλογα ιστορικά προηγούμενα, όπως λες κι εσύ, ίσως τελικά να έχει δίκιο ο Τέλλογλου όταν διερωτάται μήπως πρέπει να θυσιαστούμε εμείς για να μην πάρουμε στο λαιμό μας την υπόλοιπη Ευρώπη. Άντε πες το αυτό στον Ανώνυμο 1 και τον καθηγητή Γουόλφ.

Ανώνυμος είπε...

Εφόσον το κείμενο σου προκαλεί σε συζήτηση και προβληματισμό απο μια αρχική βάση δεν καταλαβαίνω το μετέπειτα σκεπτικό σου στις απαντήσεις. Ο δεύτερος ανώνυμος (εγώ είμαι ο 1&2), σου αναφέρει ότι η κρίση είναι εγγενής στον καπιταλισμό και απαντάς "Τώρα έχουμε καπιταλισμό, οπότε εγώ ρωτάω ποια είναι η καλλίτερη λύση με το τωρινό σύστημα."
Μα αυτό είναι ακριβώς το θέμα. Δεν υπάρχει λύση με το παρόν σύστημα και όλο και περισσότερο εμφανές γίνεται. Όσο πιο νωρίς το καταλάβουμε και έχουμε ανοιχτό μυαλό σε νέες πολιτικές τόσο καλύτερο για μας. Μιλάω για ανοιχτό μυαλό, δεν αναφέρομαι σε παλιές πολιτικές Λένιν μην μου βάζεις λόγια. Μην τυποποιείς και απορρίπτεις πράγματα. Το υπάρχον σύστημα πια δεν μας βολεύει, δεν μας υπηρετεί, γιατί να ψάξουμε λύση εντός του (λύση μέσα απο καπιταλισμό) και όχι γενικότερα κάτι νέο. Ευτυχώς μυαλά, ιδέες και θεωρίες πάντα υπάρχουν.

Homo Ludens είπε...

@ Aνώνυμος 1: Σύμφωνοι. Αλλά η ιδέα "κόβουμε 10% από τους δισεκατομμυριούχους κι εσείς οι υπόλοιποι δεν καταλαβαίνετε τίποτε" φέρνει λίγο σε Αλέκα. Ή κάνω λάθος; Δεν ήθελα να σε χρίσω νοσταλγό του Λένιν, σόρι, αλλά το βιντεάκι που μού παρέθεσες το βρήκα πολύ απλοϊκό και κόκκινο.

Ανώνυμος είπε...

Εννοείται δεν έχω λύσεις έτοιμες. Το βιντεάκι το βρήκα ενδιαφέρον και απλό γι αυτό το πόσταρα. Υπάρχουν και άλλα πιο σύνθετα (και ενδιαφέροντα) ντοκυμαντέρ και βιβλία πάνω στο θέμα. Κι εγώ προσπαθώ να ενημερώνομαι μην νομίζεις ότι κάθομαι και γράφω σε σχόλια για να επιβάλλω την ήδη διαμορφωμένη άποψη μου. Όλοι είμαστε λίγο χαμένοι με αυτά τα πρωτόγνωρα για την γενιά μας που συμβαίνουν (όχι πρωτόγνωρα όμως για την ιστορία). Το άρθρο σου με άγγιξε με την απορία και την ανησυχία του που την μοιράζομαι κι εγώ. Για να τα πάρουμε όμως απλά σε ένα διαφωνούμε.
Εσύ ρωτάς ποια απο τις δύο λύσεις της στιγμής είναι καλύτερη. Εγώ απο όσα έχω καταλάβει νιώθω ότι απο το υπάρχον σύστημα δεν υπάρχει λύση. Μόνη λύση στον ορίζοντα μπορεί να προκύψει από θεμελιώδεις αλλαγές στον τρόπο λειτουργείας του δυτικού κόσμου. Αυτή νιώθω αλήθεια μου αυτή ένιωσα ότι πρέπει να μοιραστώ. Τώρα τα ΠΟΤΕ, ΠΩΣ και τα υπόλοιπα της λύσης στον ορίζοντα είναι ΟΛΑ ανοιχτά. Αν το σκεφτείς διεστραμμένα και αισιόδοξα, είναι συναρπαστικό.

Ανώνυμος είπε...

http://techiechan.com/?p=273. νομίζω θα το βρεις πολύ ενδιαφέρον όπως και όλο το site. Παρεπιμπτόντως καλή χρονιά!

Ανώνυμος είπε...

Εχεις δίκιο. Το να αποπληρώσεις τα χρέη σου είναι πρώτα θέμα ήθους. Αλλά η μάζα είναι ανήθικη. Και αυτό είναι καλό όταν δημιουργεί τάσεις που σπάνε τη μονοτονία και φουντώνουν τη δημιουργικότητα, αλλά κακό όταν έρχεται η ώρα της ευθύνης. Ζητάς να σε καταλάβει ποιος? Αυτός που αναίσχυντα τόσα χρόνια ξόδευε και τώρα κρατάει την αναπνοή του για να... ‘μάθουμε’ οι υπόλοιποι που του χαλάσαμε τη δανεική ζωή του? Αυτός δε σε ακούει. Εχει αυτιά τώρα μόνο για τα άκρα. Αυτά που πρεσβεύουν αυτό που όλοι μας θέλουμε να αποφύγουμε: το χάος, τη κόντρα, την ανατροπή για την ανατροπή.

Η οικονομία είναι επιστήμη. Θέλει γνώση και σύνεση. Θέλει και πείραμα. Και αυτό βιώνουμε αυτή τη στιγμή. Ζήσαμε τη γέννηση ενός κοινού νομίσματος. Αυτό είναι ιστορία. Απο μόνο του σε αναγάγει σε δημιουργό, σε παίχτη. Δυστυχώς δε δημιουργήσαμε κοινό υπουργείο οικονομικών. Μας διέφυγε. Και λεω ‘μας’ γιατί είμαστε και εμείς όλοι κομμάτι αυτής της ιστορίας. Οι Αμερικάνοι φωνάζανε τότε ότι σχοινοβατούμε. Δε τους πήραμε σοβαρά όμως γιατί είμεθα η Ευρώπη. Εμείς τους γεννήσαμε, δε μπορεί να ξέρουν, ζηλεύουν. Είχαν όμως δίκιο. Και έτσι ούτε υποτίμηση μπορούμε να κάνουμε ούτε οιαδήποτε άλλη νομισματική πολιτική σαν κράτος.

Αλλά η ιστορία τρέχει, γράφει. Αυτό που σήμερα φαίνετε αδύνατο αύριο το έχεις διαλύσει και αφήσει πίσω. Το χρέος δεν είναι ανάγκη να μηδενιστεί και ούτε πρόκειται. Το κράτος δε χρειάζεται να ‘κρεμάσει’ τους κατόχους ομολόγων αλλά ίσως να διαπραγματευτεί με τους προμηθευτές του μόνο. Εκεί θα ασκηθεί πίεση. Απο την άλλη κακά τα ψέματα, ίσως δε θα υπάρξει άλλη ευκαιρία στο εγγύς μέλλον για να μπει μια τάξη σε αυτό που ονομάζουμε ‘δημόσιο’ σήμερα. Ποιος τρελός θα την έχανε και στο όνομα ποιου λαού? Θα πέσει η κίνηση στην αγορά, ναι σε πρώτη φάση, θα μειωθούν οι εισαγωγές, η κατανάλωση, θα μειωθεί όμως και το εμπορικό ισοζύγιο που πονάει και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, θα αλλάξουν τα νούμερα και σιγά σιγά θα αρχίσουν πάλι οι επενδύσεις και οι δανειοδοτήσεις σε ένα υγειές περιβάλλον και προς χάριν της ανάπτυξης και μόνο. Μπάζεις νερά και πετάς τα άχρηστα στη θάλασσα. Δεν υπάρχει δίκαιο και άδικο. Είναι η ανάγκη επιβίωσης που σε ελέγχει. Και αν αυτή την ανάγκη επικαλεστούν κάποιοι απλοϊκά σκεπτόμενοι να τους προλάβω και να πω ότι η ανάγκη να σωθεί η χώρα είναι πάνω από αυτή των όποιων φυσικών προσώπων.

Η κρίση είναι ηθική. Αυτοί που είναι σοβαροί και αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους έχουν μέλλον. Όλοι θα πονέσουμε λιγότερο ή περισσότερο αλλά ας είμαστε σοβαροί. Μη ζητάμε από πολιτικούς να γνωρίζουν πως αντιδρούν οι αγορές. Μη ζητάμε από επιχειρηματίες να κάνουν πολιτική. Μη ψάχνουμε τους νέους έξι να τους εκτελέσουμε. Ας κρατήσουμε το ηθικό ακμαίο και ας κλείσουμε τα αυτιά στις σειρήνες. Αυτός που πιστεύει ότι γνωρίζει το που πάμε ακριβώς είναι αστείος. Μη τον ακούτε. Είναι σα το νεαρό που θηλάζει το πέος του: μόνος του το κάνει, μόνος του το χαίρεται και σίγουρα είναι άχρηστος στο σύνολο.

Ε.Κ.

Ανώνυμος είπε...

Δεν είπε κανείς ότι ξέρει που πάμε, παρα μόνο οι εκφωνητές των δελτίων. Καλά τα λές αλλά αυτό "η ανάγκη να σωθεί η χώρα είναι πάνω από αυτή των όποιων φυσικών προσώπων" σηκώνει μεγάλη συζήτηση και κάποια όρια. Με βάση αυτό το επιχείρημα μπορώ να σου δικαιλογήσω ακόμη και τους Ναζί. Γι αυτό λέμε δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα και έχουν δύο πλευρές.

animal είπε...

Αγόρι μου, έγραψες το πιο σοβαρό άρθρο για την κρίση από όλους τους σταφιδιασμένους "επαϊοντες". Σίγουρα οφείλεται στο ότι μεγάλωσες με Metallica ενώ εκείνοι με Θεοδωράκη και Pink Floyd.

Homo Ludens είπε...

Τελικά, από τις απαντήσεις σας, φτάνω στο συμπέρασμα ότι δικαιολογημένα δεν απαντώνται τα ερωτήματά μου. Γιατί απλά δεν υπάρχουν απαντήσεις. Τεστάρουμε και αποφασίζουμε λοιπόν...

Ανώνυμος είπε...

Θα συμφωνήσω με τον αγαπητό Ανώνυμο 1&2.... "Μα αυτό είναι ακριβώς το θέμα. Δεν υπάρχει λύση με το παρόν σύστημα και όλο και περισσότερο εμφανές γίνεται. Όσο πιο νωρίς το καταλάβουμε και έχουμε ανοιχτό μυαλό σε νέες πολιτικές τόσο καλύτερο για μας." Και θα συνεχίσω στην ίδια κατεύθυνση ότι καλό είναι τις όποιες λύσεις να τις αναζητήσουμε και ο καθένας μόνος του. Και να θελήσουμε να γίνουμε συμμέτοχοι σε αυτές. Συναίτεροι και όχι υπάλληλοι. Προσωπικά δεν ψήνομαι και δεν περιμένω να έρθει κανένας πολιτικός να μου πει αυτή είναι η λύση. Και κανένας φυσικά δημοσιογράφος, παρόλο που ανήκω στον υπέροχο (sic) αυτό κλάδο. Σκέψου λοιπόν και την προοπτική να συζητάμε πάνω σε ένα νέο σύστημα. Ουτοπικό. Ναι. Εξίσου ουτοπική είναι πάντως και μια λύση εντός καπιταλισμού. Του συστήματος, για να πούμε και μια δυο αλήθειες, που για να υπάρχει και κάποιοι να ζουν καλά (πρόσεξε κάποιοι - εκ των οποίων είμαστε κι εμείς οι Ευρωπαίοι και από αυτή τη θέση μιλάμε τώρα) πρέπει να πεθαίνει στην πείνα ένα σημαντικό ποσοστό (που δε θυμάμαι τώρα) από τον πληθυσμό του πλανήτη. Αυτό μόνο και μόνο για να υπάρχει ο καπιταλισμός. Αδικο. Και όχι από φιλανθρωπική σκοπιά. Είναι βαθιά ηθικό αυτό που λέω.

Χαιρετώ ξανά,

ζχ

Homo Ludens είπε...

@ ζχ: Για το χάλι της Ελλάδας πάντως δεν φταίει ο καπιταλισμός. Φταίει η ιδιοσυγκρασία μας ως λαού και η κουτοπονηριά μας. Ο καπιταλισμός απλά μας δυσκολεύει σε μια δεδομένη στιγμή, όπως αυτή, να ξεμπλέξουμε εύκολα με τα "τεχνικά". Αν το σκεφθούμε λίγο λογικά, ίσως να δούμε ότι με τον καπιταλισμό τουλάχιστον μας δόθηκε τώρα μια ευκαιρία για "διόρθωση", μια έννοια που επίσης είναι εγγενής στο συγκεκριμένο σύστημα, όπως και η κρίση.

Homo Ludens είπε...

@ ζχ: A, επίσης: Είπατε ότι είστε του χώρου. Κύριε Ζάχο Χατζηφωτίου; Εσείς;

Ανώνυμος είπε...

apanthseis 8a vreis sto ar8ro tou techiechan pou sou exoun para8esei parapanw

Homo Ludens είπε...

@ Ανώνυμος: Ναι, το διάβασα και ήταν πολύ κατατοπιστικό. Ήταν πάνω κάτω αυτά που περίμενα όταν κάθισα να συντάξω το παρόν post. Όπως είδες, όμως, πολλοί αμφισβητούν την λύση. Και ο ίδιος o Techie Chan μιλάει μόνο για την Ελλάδα και όχι για το τι θα συμβεί στην Ευρωζώνη, αν αποχωρήσουμε.

Ανώνυμος είπε...

Έχω μόνο μια ερώτηση. Ποιό expansion του EU3 επαίζες με την Αγιούθαγια;

To EU3 είναι ένα πάρα μα πάρα πολύ μελετημένο παιχνίδι. Όταν βαράς κανόνι, η σταθερότητα σου πέφτει στο ελάχιστο δυνατό, η νομιμότητα του "κυβερνήτη" στο 0, όλος ο στρατός (που λειτουργεί και σαν αστυνομία) έχει ηθικό 0 και χάνει κάθε μάχη, οι σχέσεις σου με όλα τα άλλα κράτη πέφτει στο ελάχιστο, και η πιθανότητα εξεγερσης σε κάθε σου επαρχία αυξάνεται κατα 10%. Επισης ενω μπορείς να ξαναδανειστείς, δανείζεσαι μόνο το μισό ποσό απο πριν και με διπλάιο επιτόκιο. Γενικό συμπέρασμα; Αν συνεχίζεις να παίζεις τον ήπιες. Οι πιο πολλές σου επαρχίες καταλaμβάνονται απο επαναστάτες, αφου όλοι εξεφείρονται και δεν έχεις στρατό να τους καταστείλεις. Άρα δεν έχεις έσοδα. Τα έξοδα σου όμως παραμένουν. Οπότε κόβεις απο παντού για να πληρώσεις. Οπότε έρευνα=0, νέοι έμποροι=0, πληθωρισμός=max.

Ίσως πρέπει να βάλουμε όλους αυτούς να παίξουν EU3 (και ίσως τους Δημάρχους κανένα simcity)


Iso

Υ.Γ. Και εγώ που νόμιζα ότι μόνο εγώ το παίζω αυτο το παιχνίδι!!!

Homo Ludens είπε...

@ iso: Έπαιζα το Heir to the Throne, αλλά πλέον παίζω το Divine Wind. Το EUIII είναι απλά συγκλονιστικό στο πόσο βάθος έχει και πόση σκέψη χρειάζεται για να το παίξεις σωστά (εννοείται, αν διαλέξεις ένα δύσκολο επίπεδο και όχι τα δύο εύκολα πρώτα).

Αυτό πάντως που είναι αξιοσημείωτο είναι το πώς άλλαξε η αντιμετώπισή μου προς το παιχνίδι από το μνημόνιο και μετά. Εκεί που έπαιρνα ιμπεριαλιστικές χώρες και έψαχνα τρόπους για να κτίσω αυτοκρατορίες, τώρα πια αναλαμβάνω μικρά κράτη (Βυζάντιο του 1400, Σικελία, Αγιούθαγια, Χμερ, Μαρόκο) και ψάχνω να τα εδραιώσω οικονομικά και διπλωματικά -και πολεμικά να κερδίσω οφέλη μόνο από κάποια συμμαχία με μια υπερδύναμη. Κι όμως, δεν είναι καθόλου εύκολο. Το παράδειγμα της Αγιούθαγια ήταν χαρακτηριστικό. Προσπάθησα να δανειστώ ελεγχόμενα, αλλά σε μια τόσο φτωχή γη με τόσο μικρή παραγωγή, από ένα σημείο και μετά ήταν απλά αδύνατον να αποπληρώσω έστω και μέρος του χρέους μου...