Πέρα από το soundtrack του Django: Τα τραγούδια της ελευθερίας των σκλάβων της Αμερικής

Είδα το "Django Unchained". Και εννοείται ότι μου άρεσε. Και το soundtrack του απέκτησε (όπως ήταν αναμενόμενο) εντελώς νέα αξία έτσι όπως έντυσε τις b-movie σκηνές του Quentin Tarantino, απ’ όταν το άκουγα μόνο του κι άχαρο – κι ας μου λείπει ακόμη ο Frank Ocean. Αλλά, ως άκρως ψυχαναγκαστικός τύπος που είμαι, δεν αρκέστηκα με τις α λα Morricone εμπνεύσεις του Luis Bacalov. Έχω ένα κόλλημα με την ιστορία, ψάχνω να βρω πάντα κάποια τέτοια πίσω από τα πιο απίθανα σημεία. Κι ένα spaghetti western με ήρωα ένα μαύρο σκλάβο δίνει πολλές αφορμές.

Κάθισα κι έψαξα τα πιο δημοφιλή στην εποχή τους «τραγούδια της ελευθερίας». Μιλάμε για το 1860 περίπου και τα κομμάτια που τραγουδούσαν οι νέγροι στις φυτείες, συνήθως με τη συνοδεία μιας κιθάρας ή ενός μπάντζου, και μιλούσαν για πράγματα επαναστατικά και ριζοσπαστικά: για την ελευθερία τους. Τα μηνύματά τους ήταν κυρίως υπόγεια, μυστικά. Στο πρώτο τους επίπεδο ήταν περισσότερο πνευματικά και μιλούσαν για τη μετά θάνατο ζωή. Αλλά με τον καιρό έγιναν ένας κώδικας επικοινωνίας, έγιναν τα βιβλία που δεν μπορούσαν να διαβάσουν και τα γράμματα που δεν μπορούσαν να μάθουν οι σκλάβοι της Αμερικής. Το αρχικό μήνυμα για μια καλύτερη ζωή στον άλλο κόσμο έγινε μήνυμα ελπίδας για το παρόν και, στο τέλος, μήνυμα επανάστασης.

Κυρίως, όμως, έγινε ένα «κλειδί» για τον χάρτη του Underground Railroad, του δικτύου μονοπατιών και κρυψώνων που χρησιμοποιούσαν οι σκλάβοι του Νότου για να το σκάσουν στο Βορρά ή στον Καναδά. Υπολογίζεται ότι 100.000 σκλάβοι κατάφεραν να αποκτήσουν την ελευθερία τους χάρη στον «σιδηρόδρομο» αυτό…

Τα πέντε πιο γνωστά κομμάτια εκείνης της εποχής, που θα την ξαναθυμηθούμε άμεσα λόγω μιας ακόμη ταινίας, του “Lincoln”, ήταν:


"Follow The Drinking Gourd"

Κανένα άλλο κομμάτι δεν έχει συνδεθεί με το Underground Railroad όσο αυτό. Κατ’ αρχάς υπάρχουν οδηγίες για το πώς να διαβάσει κανείς τ’ αστέρια και να ακολουθήσει τον σωστό δρόμο. Ο θρύλος λέει ότι ο Peg Leg Joe, ένας κουτσός πρώην ναυτικός που ήξερε καλά τον αστρικό χάρτη, δούλεψε σε πολλές φυτείες εκείνα τα χρόνια και μετέδιδε το τραγούδι όπου πήγαινε, εξηγώντας και τους κρυφούς του συμβολισμούς. Σε όσες φυτείες δούλεψε ο Peg Leg Joe, δεκάδες σκλάβοι εξαφανίζονταν κάθε χρόνο.



"Darling Nelly Gray"

Eίναι ένα κομμάτι που αφηγείται την ιστορία δύο εραστών σκλάβων που χωρίστηκαν ακριβώς την προηγουμένη της ημέρας που είχαν σχεδιάσει να αποδράσουν στον Καναδά. Ήταν ένα κομμάτι που χρησιμοποιήθηκε πολύ από τους οπαδούς του Αβραάμ Λίνκολν το 1860 και θεωρείται ότι βοήθησε στην εκλογή του ως Προέδρου των ΗΠΑ εκείνη τη χρονιά.



"Steal Away"

Τραγουδισμένο εδώ από τους υπέροχους Mahalia Jackson και Nat King Cole, ήταν αρχικά το τραγούδι του Nat Turner, ενός «Σπάρτακου» της εποχής του, του οποίου όμως η επανάσταση απέτυχε και το όνομά του απαγορεύθηκε σε όλες τις νότιες πολιτείες. Το μήνυμά του συνέχισε να μεταδίδεται μέσα από την μπαλάντα που είχε γράψει.



"Swing Low, Sweet Chariot"

Ένας ύμνος που γράφτηκε για την Harriet Tubman, μια σκλάβα που κατάφερε να αποδράσει, αλλά δεν σταμάτησε ποτέ να αγωνίζεται για τα δικαιώματα των υπολοίπων νέγρων. Ρισκάροντας της ζωή της, οργάνωνε τις αποδράσεις μέσω του Underground Railroad, παρ’ ότι κάποια στιγμή η αμοιβή για την σύλληψή της στο Νότο είχε φτάσει τα 40.000 δολάρια.



"Τhe Ballad of the Underground Railroad"

Είναι απλά μια αφήγηση της ιστορίας του Underground Railroad, με τον ήχο του μπάντζου στο φόντο. Ακουγόταν σαν παραμύθι τα βράδια, γεμίζοντας με όνειρο ελευθερίας τους σκλάβους που μάθαιναν για τον αόρατο αυτό «σιδηρόδρομο».

(Γράφτηκε για το Jumping Fish)