Αύριο αρχίζει το Euro-Jazz!

Η φράση «European Jazz Festival» έχει δύο πιθανές μεταφράσεις: μπορεί να σημαίνει «Φεστιβάλ ευρωπαϊκής τζαζ», μπορεί να σημαίνει και «Ευρωπαϊκό φεστιβάλ τζαζ». Και οι δύο ερμηνείες είναι εξίσου σωστές, αφού το Euro-Jazz, όπως είναι γνωστό στους φίλους, έχει και τις δύο ιδιότητες.
Από τη μια, είναι ένα φεστιβάλ ευρωπαϊκής τζαζ: μια διοργάνωση που φέρνει κάθε χρόνο στην Τεχνόπολη, στο Γκάζι, μερικές από τις πιο ενδιαφέρουσες, ετερόκλητες και δυναμικές μονάδες της Ευρώπης. Σχήματα που ξεπηδούν σαν τα μανιτάρια από τα ωδεία και τα κλαμπ των ευρωπαϊκών πόλεων, τα περισσότερα στο ξεκίνημα της καριέρας τους, στοιχειοθετούν αυτό που ο κόσμος της τζαζ ξέρει ήδη: ότι αν οι ρίζες του είδους βρίσκονται στην Αμερική, το μέλλον της βρίσκεται στην Ευρώπη. Η τζαζ στις ΗΠΑ είναι ένα είδος συντηρητικό πια, ακαδημαϊκό, σχεδόν μουσειακό. Στην Ευρώπη πάλι, μια νέα γενιά μουσικών, ανακατεύει τη τζαζ με την ευρωπαϊκή παράδοση της κλασικής μουσικής, με τα ρεύματα της electronica, με επιρροές από τις μουσικές του κόσμου, που φέρνουν στην ήπειρο οι μετανάστες. Το ηχητικό αποτέλεσμα είναι πλούσιο, ποικίλο και απολύτως συναρπαστικό. Για πέντε μέρες, στη σκηνή της Τεχνόπολης εναλλάσσονται γκρουπ άγνωστα στην Ελλάδα, νεαρά και νεανικά, που κάνουν την τέχνη του αυτοσχεδιασμού μια ξεκάθαρα σημερινή, ολοζώντανη υπόθεση.
Από την άλλη, είναι ένα απολύτως «ευρωπαϊκό» φεστιβάλ τζαζ: μια διοργάνωση που δίνει ζωή στην Τεχνόπολη, οι χώροι της οποίας γεμίζουν με πρόσωπα κάθε ηλικίας: οι συνήθεις ύποπτοι που παρεπιδημούν στο Γκάζι, ανακατεύονται με μεσήλικες μπαρουτοκαπνισμένους τζαζόφιλους, το φεστιβαλικό κοινό που ψηφίζει Αλέξη Τσίπρα, εξτριμάδες που εκμεταλλεύονται την ευκαιρία για να δοκιμάσουν τις «πίστες» εντός των τειχών και τα «φρικιά» που κυνηγούν το τζάμπα – ανάμεσά τους, νέοι γονείς με τα παιδιά στην αγκαλιά απολαμβάνουν τη χαλαρή γιορταστική ατμόσφαιρα. Καμία σχέση με την νοτισμένη από τον καπνό και τις αναθυμιάσεις του αλκοόλ ατμόσφαιρα που θέλει το κλισέ του τζαζ μπαρ. Για πέντε μέρες, ένα από τα κεντρικά σημεία της Αθήνας φορά την ευρωπαϊκή του ταυτότητα, αποτελώντας μια υπενθύμιση της μορφής που μπορεί να πάρει η πόλη, αν αποφασίσει να λειτουργήσει σαν μια κανονική, πολιτισμένη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα. Το γεγονός ότι όλα αυτά προσφέρονται δωρεάν στο κοινό, τονίζει ακόμα περισσότερο το χαρακτήρα της γιορτής που έχει το φεστιβάλ, έναν χαρακτήρα που απολαμβάνουν οι όλο και περισσότεροι φανατικοί επισκέπτες του.
Κυρίως, αυτό που προσφέρει στο κοινό το «Euro-Jazz» είναι μια περίτρανη απόδειξη της πολύ-πολιτισμικότητας της Ευρώπης, που είναι πια μια Ήπειρος που ευνοεί τη δημιουργική συνύπαρξη ανθρώπων από διαφορετικές κουλτούρες. Δεν είναι καθόλου τυχαίο το ότι Δανία εκπροσωπεί ένας ντράμερ και τραγουδιστής από τη Μοζαμβίκη και την Πολωνία ένας Έλληνοπολωνός – ούτε φυσικά το ότι το αστέρι του κουαρτέτου του Φινλανδού Σάμι Λίνα είναι ο διεθνούς φήμης Γιώργος Κοντραφούρης.

To European Jazz Festival διοργανώνεται στην Αθήνα επί οκτώ χρόνια – πολύ πριν το Γκάζι γίνει το hot spot της νυχτερινής Αθήνας που είναι σήμερα. Η ύπαρξη και η συνέχειά του οφείλονται στην επιμονή και την θέληση των ανθρώπων του Δήμου Αθηναίων, κυρίως όμως στους μορφωτικούς ακόλουθους των πρεσβειών των ευρωπαϊκών χωρών, που καλούν τους μουσικούς. Ευχαριστούμε, κύριε πρέσβη. Μας κακομαθαίνετε…

(Αυτό το κείμενο, σε διάφορες παραλλαγές, το γράφω κάθε χρόνο εδώ και λίγα χρόνια. To έχω δημοσιεύσει ήδη στην Ελευθεροτυπία και το Jazz&Τζαζ, εν μέρει και σε άλλα έντυπα. Αυτή είναι η εκδοχή που δημοσιεύτηκε στο "Πρώτο Θέμα", την Κυριακή που μας πέρασε. Από αύριο, θα αναρτώ το πρόγραμμα κάθε μέρας, με link από ενδεικτικά κομμάτια, από το CD που συνοδεύει το τελευταίο τεύχος του Jazz&Τζαζ. Μην πει κανείς ότι δεν προειδοποίησα)