Summertime Sunday: This is Jazz (a success story)

(Κάθε Κυριακή του καλοκαιριού, ανεβάζω μια διαφορετική εκτέλεση του Summertime, του George Gershwin - και μετά ο Αθήναιος προτείνει τη συνταγή που ταιριάζει)Αν μπορουσα αυτή τη στιγμή να διαλέξω ένα μουσικό όργανο για να μάθω να παίζω, αυτό θα ήταν το βιμπράφωνο - λατρεύω αυτό το κομψό, νηφάλιο κουδούνισμά του, τον τρόπο που ένα (φαινομενικά) απλό κρούσμα στα ελάσματά του μπορεί να προκαλέσει μια διάχυση συναισθημάτων, το ότι είναι ταυτόχρονα παιχνιδιάρικο και συγκρατημένο. Βέβαια, αν ήθελα να μάθω βιμπράφωνο, θα ήταν δύσκολο να προμηθευτώ ένα τέτοιο όργανο. Κι αν ακόμα αγόραζα, θα ήταν ακόμα πιο δύσκολο να βρω δάσκαλο. Θα έπρεπε να απευθυνθώ στον κ. Αλέκο Χρηστίδη, που ο άνθρωπος, δεν είναι η δουλειά του, κρουστά παίζει ο άνθρωπος στην Κρατική (και σε διάφορα τζαζ σχήματα), αλλά είναι ο μοναδικός στην Ελλάδα που ξέρει κάπως το όργανο - και είναι αυτός που πριν από καμιά δεκαριά χρόνια μπήκε στην επιτροπή υποτροφιών που συνεδρίαζε στο Νάκα και είπε "έχετε εδώ έναν άνθρωπο που θέλει να σπουδάσει ένα όργανο που στην Ελλάδα δεν υπάρχει. Εντάξει, να δώσετε υποτροφίες σε όσους κιθαρίστες, πιανίστες και ντράμερ θέλετε, αλλά κρατήστε μια θέση και γι' αυτόν". Κάπως έτσι βρέθηκε ο Χρήστος Ραφαηλίδης στο Berklee - και κάπως έτσι ξεκίνησε αυτό το υπέροχο success story που με συγκινεί κάθε φορά που το σκέφτομαι: πώς ένας έφηβος ντράμερ από την Κοζάνη βρέθηκε στο σημαντικότερο ωδείο του κόσμου, να σπουδάζει ένα αλλόκοτο τζαζ όργανο, κι από εκεί στη Νέα Υόρκη, να πασχίζει να βρει μια θέση στη τζαζ κοινότητα της πόλης, φτιάχνοντας το δικό του σχήμα - με το φιλόδοξο όνομα Manhattan Vibes - και παίζοντας στο Blue Note, στο Dizzy's Club Coca Cola του Jazz at the Lincoln Center, συμμετέχοντας στη Mingus Big Band, να τον αντιμετωπίζουν ως ίσο o Τζο Λοκ, ο Ερνέστο Σίμσον, ο Τζον Μπενίτες, ο Κρίστιαν Μακ Μπράιντ, ο Ραβί Κολτρέιν. Πού και πού, από τότε που τον γνώρισα, μου στέλνει ένα email για να μοιραστεί με κάποιον (από την πατρίδα - που να καταλαβαίνει όμως) τον ενθουσιασμό του για την καριέρα του που μοιάζει να πηγαίνει όλο και καλύτερα. Με τον Χρήστο Ραφαηλίδη μας συνδέει κάτι ακόμα: ανήκουμε και οι δύο στο άτυπο fan club της Εύης Σιαμαντά - της μοναδικής ίσως έτοιμης τζαζ τραγουδίστριας της Ελλάδας (έχω ξαναγράψει γι' αυτήν). Όταν της είπα ότι κατέβασα μια εκτέλεση του Summertime από εκείνη και το Χρήστο, ψιλοφρίκαρε, γιατί δεν είχε ιδέα - από ό,τι κατάλαβα, δεν ήταν σίγουρη για το πού, το πώς, το πότε, μάλλον κάποιος ηχολήπτης πήρε την πρωτοβουλία να το γράψει και να το μιξάρει, στο πλαίσιο κάπου live, ή κάποιας πρόβας, δεν θυμάμαι καλά. Αυτό είναι προφανές - η εκτέλεση είναι αμήχανη: ειδικά στο πρώτο μέρος, η Εύη μοιάζει να δοκιμάζει τη φωνή της, να εξετάζει τις δυνατότητές της, προσπαθώντας να ανακαλύψει προς τα πού πρέπει να το πάει, πατώντας πάνω στον ήχο του Χρήστου. Από τη μέση και μετά, που και οι δύο έχουν ζεσταθεί και πατούν στα πόδια τους, το κομμάτι πετάει. Κι αυτό για μένα είναι η ουσία της τζαζ - το πώς κάτι μπορεί να έχει ταυτόχρονα δεκάδες δυνατές ερμηνείες, και πώς η εκδοχή που θα επιλέξεις κάθε φορά είναι αποτέλεσμα προσωπικών διεργασιών, ένα state of mind. Είναι επίσης κάτι παραπάνω: σε μια ηχογράφηση όπου, ουσιαστικά, ακούγονται μόνο δύο όργανα, η φωνή και το βιμπράφωνο, νιώθω σαν να βρίσκομαι παρών σε μια διαδικασία φλερτ, σαν να παρακολουθώ ένα αρσενικό και ένα θηλυκό τη στιγμή που απλώνουν στο τραπέζι τα θέλγητρά τους - ίσως γι' αυτό, στο τέλος, που πια τα έχουν βρει, χαμογελώ σαν ηλίθιο.