11 Απρ 2008

15 χρόνια Jazz&Τζαζ: εξωφρενικά μεγάλο και υπερβολικά αυτοαναφορικό εορταστικό post

Τον Απρίλιο του 1993 το μόνο που με ενδιέφερε ήταν η επικείμενη 5ήμερη εκδρομή στη Ρόδο, και κάποια συγκεκριμένα κοριτσάκια - σε καμία περίπτωση η έκδοση ενός περιοδικού για τη τζαζ. Άλλωστε, παρά το ότι για κάποιο μυστήριο λόγο, στην ηλικία των 11 ετών είχα ζητήσει από τους γονείς μου να μου αγοράσουν για το walkman μου μια κασέτα με τα καλύτερα του Louis Armstrong, η σχέση μου με τη τζαζ δεν είχε εξελιχθεί από τότε.
Τον Απρίλιο του '93 άκουγα κυρίως βαρβάτο, παλιομοδίτικο ροκ - με ιδιαίτερη αγάπη στους Doors και τους Led Zeppelin - ακούσματα που μοιραία με είχαν οδηγήσει στα blues, που εξερευνούσα με αχόρταγη περιέργεια, αλλά και στο "Blues" το θρυλικό ημιυπόγειο μπαράκι της οδού Βατοπεδίου (αργότερα μετακόμισε επί της Πανόρμου, και για κάποιο λόγο οι ψαγμένοι θεώρησαν ότι "χάλασε" έκτοτε - τρέχα γύρευε), όπου πηγαίναμε κάθε Παρασκευή, για ν' ακούσουμε Sonny Boy Williamson και Little Walter, πίνοντας τζιν (σκέτο - το πολύ με μια φέτα λεμόνι μέσα - ούτε πάγο - τόσο άντρες ήμασταν), καθισμένοι σε καρέκλες σκηνοθέτη, με την μεγάλη μπλε και κίτρινη ιταλική αφίσα των Blues Brothers ("Ι fratelli Blues", έγραφε, "το πιο εκρηκτικό δίδυμο μετά το Νίτρο και τη Γλυκερίνη") από τη μια μεριά και από την άλλη τη συγκλονιστική αφίσα του Μίλτον Γκλέιζερ για το δέκατο φεστιβάλ του Μοντρέ (αυτή η αφίσα ήταν κολλημένη σε μια μεταλλική πόρτα και γι' αυτό χάθηκε στη μετακόμιση, ενώ οι Blues Brothers διασώθηκαν, αλλά τους έβαλαν έξω από την τουαλέτα).
Το μαγαζί μας το είχε συστήσει μια καθηγήτριά μας, αναπληρώτρια, μόλις δέκα χρόνια μεγαλύτερη, με την οποία καταλήξαμε να κάνουμε παρέα - είναι μάλλον η μοναδική δασκάλα που αναγνωρίζω ως τέτοια, ίσως γιατί μου δάνειζε κασέτες της ν' ακούω: Captain Beefheart, Tom Waits, Mississippi John Hurt, τέτοια πράγματα. Στην κασέτα με τον Mississippi John Hurt, η δεύτερη πλευρά περιλάμβανε ολόκληρο το Clown του Charles Mingus. Θυμάμαι να ακούω για πρώτη φορά το Haitian Fight Song και να παθαίνω την πλάκα της ζωής μου - ακόμα δεν το έχω ξεπεράσει. Τότε πρέπει να αποχαιρέτησα για πάντα το ροκ - δεν νομίζω ότι σε ολόκληρη την 50χρονη ιστορία του υπάρχει ένα κομμάτι που να βγάζει τέτοια ένταση.
Τον Απρίλιο του '93 άκουγα φανατικά το Jazz fm, που τότε ακόμα εξέπεμπε ως βραδινή ζώνη στον Ηχώ fm - τις ώρες ακριβώς που διάβαζα για τις πανελλήνιες. Αλλά για κάποιο λόγο δεν τολμούσα να εμβαθύνω στη τζαζ - κώλωνα, νομίζοντας ότι πρόκειται για ένα αχανές μουσικό σύμπαν που κατοικείται από ειδήμονες που θα με περιφρονούσαν. Το περιοδικό Jazz&Τζαζ που κυκλοφόρησε τότε δεν με αφορούσε καθόλου, δηλαδή. Έμαθα για την κυκλοφορία του, γιατί διάβαζα με προσήλωση το Αθηνόραμα - και κυρίως τα κείμενα του Γιώργου Χαρωνίτη, που λάτρευα το στιλ του. Οι υπόλοιπες αγαπημένες μου υπογραφές εκείνη την περίοδο ήταν ο Μπάμπης Ακτσόγλου, ασφαλώς, ο Τσαγκαρουσιάνος για τις "Επιλογές" στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, ο Μάκης Μηλάτος στο σημείωμά του στην εφημερίδα ΟΖ που έβγαζε ο Αντώνης Πανούτσος (και η οποία όταν έγινε περιοδικό χάλασε ανεξήγητα), και ο Γιάννης Νένες, στο όνομα του οποίου ορκίζομαι ακόμα (η στήλη Εν Εξάρσει στη Βαβέλ ήταν η καλύτερη μουσική στήλη στην ιστορία του ελληνικού τύπου και δεν δέχομαι αντιρρήσεις επ' αυτού). Ήμουν ήδη φανατικός αναγνώστης της Βαβέλ και του Σινεμά , οπότε δεν με έπαιρνε να έχω άλλο ένα μηνιαίο περιοδικίστικο έξοδο το μήνα, ειδικά για ένα περιοδικό που δεν με αφορούσε.
Το πρώτο τεύχος του Jazz&Τζαζ που έπεσε στα χέρια μου πρέπει να ήταν το #9. Ήμουν ήδη φοιτητής και μου το χάρισε ένας φίλος που άκουγε Henri Texier και Ελένη Καραΐνδρου, ο οποίος για κάποιο λόγο το είχε διπλό. Το ξεφύλλισα με περιέργεια και διαπίστωσα ότι, όντως, αυτοί εκεί "δεν με παίζουν". Το δεύτερο που έπεσε στα χέρια μου ήταν εκείνο με το θρυλικό εξώφυλλο με τη βυζαντινή εικόνα του "Αγίου Ιωάννη Κολτρέιν" - το βούτηξα από τη βιβλιοθήκη του "Εν Δελφοίς" (που τότε ήταν πολύ μικρότερο από ό,τι είναι σήμερα. Στο πρώτο έτος της σχολής ξημεροβραδιαζόμασταν εκεί μέσα, εγώ δε πήγαινα και κάθε Σάββατο στις 8 το πρωί, τελείωνοντας από τη διαλογή του ΟΠΑΠ - χε - για να πιω έναν καπουτσίνο, μόνος μου με τη Μαρία, τη μπαργούμαν, που την είχα ψιλοερωτευτεί, αλλά μετά την έχασα).
Το πρώτο τεύχος που αγόρασα ήταν το επετειακό των δύο χρόνων. Ήταν Απρίλιος του 1995, ήμουν στο δεύτερο έτος της σχολής, ο Jazz fm εξέπεμπε 24ωρο πρόγραμμα (αργότερα οι γελοίοι ιδιοκτήτες του θα πουλούσαν τη συχνότητα στον Nitro) και στο περίπτερο το μάτι μου κόλλησε στο υπέροχο εξώφυλλο "Τζαζ με τα τσαρούχια" (ένα τσολιαδάκι - στρατιωτάκι με σάλπιγγα, με φόντο την ελληνική σημαία, πρέπει να το σκανάρω) που είχε φιλοτεχνήσει ο μέγιστος Δημήτρης Αρβανίτης. Από τότε δεν έχασα τεύχος.
Έχω σταθεί μάλλον τυχερός επαγγελματικά, μέχρι στιγμής, με την έννοια ότι έχω συνεργαστεί με τα περισσότερα έντυπα που διάβαζα έτσι κι αλλιώς. Όταν δηλαδή βρέθηκα στην αίθουσα σύνταξης του Αθηνοράματος, είχα κατουρηθεί πάνω μου. Δεν είχαμε γραφεία, βέβαια, είχαμε έναν πάγκο που έτρεχε κατά μήκος των τοίχων και καθόμασταν ο ένας δίπλα στον άλλο - εγώ καθόμουν δίπλα στον Μπάμπη, κοιτώντας έναν τοίχο με κάτι αφίσες από συναυλιές του Nick Cave (διοργάνωση: breathless) ενώ ήμουν πλάτη με πλάτη με ον Γιώργο Χαρωνίτη. Του μιλούσα με δέος και σεβασμό, εκείνος μου μάθαινε πτυχές της ποπ κουλτούρας που αγνοούσα, από την Σάνον Τουίντ μέχρι τους Εκδικητές και κάποια στιγμή τόλμησα να ρωτήσω αν θέλει να του γράψω για το περιοδικό. Έκτοτε, είναι ο αγαπημένος μου τρόπος να ξεδίνω, εξισορροπώντας το στρες από τις άλλες μου δουλειές: γράφω για τα κατά καιρούς μουσικά μου κολλήματα, σε ένα μουσικό περιοδικό που δεκαπέντε χρόνια τώρα, έχει δει τη τζαζ στην Έλλάδα να ανθίζει και να παρακμάζει αδικαιολόγητα πολλές φορές - κι έχει δει μουσικά περιοδικά με πιο "εμπορικές" προδιαγραφές να μαραζώνουν και να κλείνουν.
Όσο για το Δάσκαλο, είναι πια ένας από τους πιο αγαπημένους μου ανθρώπους σ' αυτή τη ζωή. Τον λέω "δάσκαλο", γιατί κατάφερε να μου διδάξει ένα πάρα πολύ σημαντικό πράγμα, που με βοήθησε να ξεπεράσω το δέος μου για τη τζαζ και τους "ειδικούς": ότι το να γράφεις για μουσική δεν σημαίνει να γράφεις μουσικολογία, αλλά να γράφεις για την απόλαυση που σου δημιουργεί η μουσική. Είναι μια τόσο απλή αρχή, που κανείς δεν τη σέβεται - όλοι θέλουν να δείξουν τι ξέρουν και να κάνουν τους έξυπνους. Είναι η ίδια αρχή που κάνει τα cd που συνοδεύουν το περιοδικό τόσο απολαυστικά - καλύτερα από τις περισσότερες συλλογές που βρίσκεις στα δισκάδικα. Για το επετειακό τεύχος, ο Δάσκαλος έδωσε πάλι ρέστα. Μάζεψε δεκαπέντε από τα αγαπημένα του κομμάτια, που συνθέτουν μια μικρή ιστορία της τζαζ (του '50, κυρίως) καταγράφοντας τις στιγμές που επέτρεψαν στο είδος να διεκδικήσει τον τίτλο της σημαντικότερης μορφής τέχνης του 20ού αιώνα - για όσους ξέρουμε, δεν αποτελεί έκπληξη το ότι ανάμεσα σ' αυτά χωράει το Jambalaya του HankWilliams (καμία σχέση με τη τζαζ, αλλά αριστούργημα). Το ότι το προτελευταίο κομμάτι είναι το Haitian Fight Song (σε μια εκτέλεση που δεν ήξερα), ήταν απλώς μια επιβεβαίωση ότι τίποτα δεν είναι τυχαίο, τελικά...


Γιορτάζοντας τα 15 χρόνια του Jazz&Τζαζ, μετέτρεψα το επετειακό cd σε κασέτα, σίγουρος ότι μόλις την ακούσεις, θα τρέξεις να το αγοράσεις.

7 σχόλια:

Mantalena Parianos είπε...

Mr Arkadin,

είσαι κι εσύ "μπλουζάνθρωπος" όπως μας αποκαλεί μια φίλη όσους συχνάζουμε στο φανάρι της Πανόρμου;

;)

Όσο για το Jazz και Tzaz, δεν θα ξεχάσω την πρώτη φορά που πήγα στα γραφεία τους... ήμουν φοιτητής στην Πάντειο και έψαχνα ένα τεύχος τους (ούτε θυμάμαι πια ποιο ήταν), κοντά ήταν, έ, ανέβηκα με τα πόδια ως εκεί και χτύπησα το κουδούνι.

Πάνε πολλά χρόνια, αλλά θυμάμαι οτι περίμενα κάτι διαφορετικό (η εικόνα που είχα για το πού πρέπει να στεγάζεται ένα περιοδικό ήταν αυτή που αποκομίζεις από τις ταινίες).
Μου άνοιξε μια ευγενέστατη φρικοπούλα, η οποία τελικά μου χάρισε και τα δυο προπροηγούμενα τεύχη -σημ. το περιοδικό δεν ήταν ούτε κατά τι τόσο γνωστό όσο είναι σήμερα- και θυμάμαι ότι μου είχε κάνει εντύπωση πως στο μέσα δωμάτιο (αφού επρόκειτο για διαμέρισμα όπως ίσως ξέρεις καλά), υπήρχε μια ηλεκτρική κιθάρα plugged in σε έναν αναμμένο ενισχύτή, αλλά δεν μπήκα στον κόπο να ρωτήσω ποιος έπαιζε, η φρικοπούλα ή κάποιος άλλος.

Έκτοτε, και ηλεκτρική κιθάρα έμαθα να παίζω και σε περιοδικά να γράφω και κατά κάποιο τρόπο η εντελώς υποσυνείδητη αυτή εικόνα του συνδυασμού αυτών των δυο, ήταν πολύ κρυμμένη μέσα μου μέχρι σήμερα που διάβασα αυτό το ποστ σου.

Na'sai καλά!

Nikos Fotakis είπε...

Δεν μπορώ να φανταστώ ποια περιγράφεις ως "φρικοπούλα", πάντως τα γραφεία του Jazz&Τζαζ - και το γεγονός ότι συστεγάζεται με τη λέσχη φίλων του "Σκαραβαίου" (VW) είναι μια τελείως διαφορετική ιστορία (που έχει πολλή πλάκα).
Όσο για το Blues (το πρώτο "στέκι" της ζωής μου) έχω να πάω περίπου δεκατρία χρόνια...
χαίρομαι που σ' άρεσε το post
επίσης δεν ήξερα ότι το mantalena είναι αρσενικό όνομα...

Αθήναιος είπε...

Σάμπως ήξερες ότι το Αθήναιος είναι γυναικείο;

Ωραίο ποστ, το έφαγα με φράουλες και καμαμπέρ. Καλη συνέχεια. Για τη δική μας τη γενιά τα έντυπα είχαν ξεχωριστή σημασία, είμαι ευγνόμων προς κάποια από τα έντυπα που έπεσαν στα χέρια μου.

Αθήναιος είπε...

Ευγνώμων, grateful πώς το λένε.

Nikos Fotakis είπε...

Όπως σου είχα πει, είχα καιρό να μπω στο blog όταν διαπίστωσα ότι στο μεσοδιάστημα ο αφηγητής είχε αλλάξει φύλο.
Όπως και με τον Μανταλένα, είχα εκφράσει δημοσίως την απορία μου.
Στη δική σου περίπτωση, ένιωσα ταυτόχρονα απογοήτευση και ανακούφιση. Είχα κατασύμπαθήσει την αρσενική περσόνα, από την άλλη όμως, η αλήθεια είναι ότι τέτοιοι άντρες δεν υπάρχουν παρά μόνο στη φαντασία των γυναικών...

greekgaylolita είπε...

Εξαιρετικο ποστ οντως mr Arcadin!
(και για τη δικια μας γενια το ιδιο Βιβ μου:)Να μη τα γαμαγε και η γενια του χρηματιστηριου, του Πολυτεχνειου,της ελευθερης ραδιο-φονιας και του metacool lifestyle μαρτυριολογιου, τι καλα που θα ητανε;-)

enteka είπε...

(τέλειο!)