Να βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους

Ένα απλό μάθημα τζαζ για αρχάριους θα πήγαινε ως εξής: "Λοιπόν, παιδάκια, είναι εύκολο να συνοψίσουμε την ιστορία της τζαζ και των ρευμάτων της σε πέντε-έξι ονόματα - Λούι Άρμστρονγκ, Ντιούκ Έλινγκτον, Θελόνιους Μονκ, Μάιλς Ντέιβις, Τζον Κολτρέιν, Ορνέτ Κόλμαν". Ο προσεκτικός παρατηρητής θα διαπίστωνε ότι από τα έξι ονόματα, τα πέντε ανήκουν σε ανθρώπους που έχουν εγκαταλείψει τα εγκόσμια εδώ και καιρό. Όχι όμως ο Ορνέτ. Ο άνθρωπος που άλλαξε τη μουσική, δημιουργώντας τη Free Jazz βάζοντας δύο κουαρτέτα να αυτοσχεδιάζουν ταυτόχρονα (καλή τύχη σε όποιον το κατεβάσει), συνεχίζει να παραμένει ακμαίος και δημιουργικός στην όγδοη δεκαετία της ζωής του. Δεν είναι καθόλου τυχαίο το ότι κέρδισε Πούλιτζερ (!) για τον τελευταίο του δίσκο, το Sound Grammar, μια ζωντανή ηχογράφηση που δίνει μια εικόνα του τι θα ακούσουν όσοι βρεθούν απόψε στο Παλλάς, στη σημαντικότερη τζαζ συναυλία που θα έχει δοθεί στην Αθήνα από το 1992 που ήρθε ο Ντίζι Γκιλέσπι (για την ακρίβεια είναι σημαντικότερη, γιατί το '92 ο Ντίζι ήταν σε κακή κατάσταση, οπότε μάλλον είναι η σημαντικότερη από το '56 που είχε έρθει ο Ντίζι με τους πράκτορες του State Department - αλλά αυτό είναι μια άλλη ωραία ιστορία).
Σ' αυτό το σημείο θέλω να ξεκαθαρίσω κάτι - δεν είμαι φαν του Ορνέτ. Μισώ τη free jazz. Και από την ηχογράφηση του Bird Food στο Change of the Century του 1959, προτιμώ χίλιες φορές την πρόσφατη από τον Τσάρλι Χέιντεν (τον παλιό μπασίστα του Ορνέτ) με τον Μάικλ Μπρέκερ στο σαξόφωνο, τον (θεό μου) Μπραντ Μέλνταου στο πιάνο και τον Μπράιαν Μπλέιντ στα τύμπανα. Αλλά δεν νοείται άνθρωπος που να ισχυρίζεται ότι αγαπά τη μουσική και να μην αναγνωρίζει τη συμβολή του Ορνέτ στην εξέλιξή της. Αν υπάρχει avant-garde, αν υπάρχει post-rock, αν υπάρχει μουσική πρωτοπορία σε οποιοδήποτε είδος, είναι γιατί εκείνος άλλαξε τον τρόπο που την αντιλαμβανόμαστε. Τελεία.

Από αυτήν την άποψη, η συναυλία του Ορνέτ Κόλμαν είναι η σημαντικότερη συναυλία σε οποιοδήποτε είδος μουσικής έχει δοθεί τα τελευταία είκοσι χρόνια στην Αθήνα (με εξαίρεση αυτήν του Ένιο Μορικόνε). Μην ακούσω κανέναν να μιλάει για electronica, για μικρά μουσικά θέατρα, για synch, για μεταμοντέρνες όπερες στη λυρική, αν δεν είναι δικαιολογημένως απών από το Παλλάς απόψε.

(Εγώ έχω δικαιολογία. Η έναρξη των διακοπών μου συμπίπτει με μια ανειλημμένη υποχρέωση. Αλλιώς δεν έχανα αυτήν την σπάνια ευκαιρία να ματώσουν τ' αυτάκια μου).