4 Οκτ 2012

Κατάφεραν τα smartphones να σκοτώσουν την πλήξη;


Προσπαθώ να παραμείνω παραδοσιακός commuter. Ίσως και υπερβολικά παραδοσιακός. Σε βαθμό γραφικότητας δηλαδή. Τον τελευταίο καιρό πασχίζω να στριμώξω στην τσάντα μου την 1.400 σελίδων Ιστορία της Ευρώπης του Norman Davies, για τη μιάμιση ώρα στο τρένο μπρος και πίσω από τη δουλειά. Γύρω μου, βέβαια, όλο και περισσότεροι παίζουν με τα δάχτυλά τους πάνω σε ένα smartphone καθ’ όλη την διάρκεια της άχαρης μετακίνησης.

Κάποιος μπουμπουνάει θυμωμένα πουλιά σε γουρούνια, άλλος τσεκάρει το Facebook του, οι πιο «προχώ» συνθέτουν ευφάνταστες ιστοριούλες των 140 χαρακτήρων για το Twitter. Κάποιος ίσως και να διαβάζει την Ιστορία της Ευρώπης του Norman Davies από κάποιο γαμάτο app που αγνοώ και που θα ελαχιστοποιούσε τον πόνο στον αυχένα μου από το βάρος της τσάντας. Δεν υπάρχει πια κενός χρόνος. Το smartphone έχει δώσει τη λύση.

Ήμουν κι εγώ φανατικός οπαδός του στην αρχή. Και, το ομολογώ, με βολεύει ουκ ολίγες φορές και τώρα: Δεν είναι δυνατόν να κουβαλάω βιβλία όλη την ώρα. Στο αυτοκίνητο, περιμένοντας ένα ραντεβού που άργησε θα κάνω ένα πέρασμα από το timeline μου, να απολαύσω τον καβγά της ημέρας και να πυροδοτήσω κι εγώ το κλίμα με τίποτε #mousikomaxies. Στην ουρά στην Εφορία ανοίγω το chat με τους συναδέλφους για να λύσω κανα-δυο θεματάκια και να μην τα βρω μαζεμένα όλα όταν γυρίσω στο γραφείο. Και το βράδυ, μέχρι να μου φέρει το ποτό ο μπάρμαν, θα το βγάλω από την τσέπη και θα τσεκάρω στο Foursquare αν βρίσκεται εκεί ή στο διπλανό μαγαζί κάποιος γνωστός.

Με λίγη προετοιμασία και λίγη όρεξη, μπορείς να γεμίσεις κάθε δευτερόλεπτο της άλλοτε πλήξης σου με κάτι που αφορά ένα app και ένα δάχτυλό σου. Κάποτε για να τσεκάρεις τα e-mails σου ή για να πάρεις κανα πρωτάθλημα με την ΑΕΚ, έπρεπε να βρεθείς μπροστά στον υπολογιστή σου (για το δεύτερο χρειαζόσουν και το Football Manager και λίγη έρευνα για να φέρεις όλους τους «ελεύθερους» που θα εξελίσσονταν σε παικταράδες από την πρώτη κιόλας χρονιά). Τώρα το κάνεις και στα όρθια. Και παντου. Και γιατί όχι;

Χμ, έχω κανα-δυο λόγους γιατί όχι. Κάποιοι από αυτούς ευθύνονται για το βαρύ βιβλίο στην τσάντα μου. Κάποια στιγμή συνειδητοποίησα ότι δεν διαβάζω πια. Ακόμη και στην αίθουσα αναμονής του γιατρού (ή στον κουρέα), τα περιοδικά που κάποτε μού εξασφάλιζαν τα προς το ζην, άρχισα τα αγνοώ. Tα φιλτράκια του Hipstamatic έμοιαζαν να έχουν περισσότερο ενδιαφέρον.

Στο δρόμο, το βλέμμα σταμάτησε να ξεφεύγει. Το «έξω από το παράθυρο» αντικαταστάθηκε από ένα «μέσα στην οθόνη». Βαθιά χωμένος, εξίσου αφηρημένος, αλλά με παραστάσεις υπερβολικά όμοιες, χοντροκομμένα «κοινές». Και στο μπαρ; Χαμένο και το φλερτ, χαμένη και η άσκοπη παπαρολογία, η επικοινωνία με τον άλλον, για να το πω πιο κομψά. Ούτε καν «μήπως ξέρεις ποιο κομμάτι είναι αυτό;» δεν ρωτούσα πια. Είχα για σύμβουλο το Shazam.

Φέτος είναι η χρονιά – κλειδί για τα smartphones. Στις ΗΠΑ (και κάτι μου λέει πως ισχύει το ίδιο και στην Ελλάδα), οι κάτοχοι smartphones είναι πλέον περισσότεροι από εκείνους που χρησιμοποιούν απλό κινητό. Το 2012 ορίζει το χρονικό σημείο από το οποίο το τηλέφωνο έπαψε να είναι απλά ένα τηλέφωνο. Τόση διασκέδαση και τόση ευκολία να κάνεις τις δουλειές σου, όλα μέσα στην παλάμη σου, λογικό είναι να πεις αντίο στην πλήξη.

Ή μήπως όχι; Ήδη κάποιες μελέτες δείχνουν πως η χρήση του smartphone κάθε ώρα και στιγμή αφαιρούν μεν από το «κενό» την βαρεμάρα του, αλλά ισοπεδώνουν και όλο τον υπόλοιπο χρόνο, τον «γεμάτο», κάνοντάς τον τελικά βαρετό. Λειτουργεί σχεδόν σαν την σχέση του καπνιστή με το τσιγάρο. Με την «θέλω να έχω κάτι στα χέρια μου» έννοιά του. Όχι, η λύση δεν είναι να πάρεις κομπολόι.

Η σύγχρονη κοινωνία σε θέλει σε διαρκή εγρήγορση. Και ένα smartphone στα χέρια σου είναι το απόλυτο όπλο για να ικανοποιήσεις τις απαιτήσεις της. Το ζήτημα είναι αν αυτό το θες κι εσύ. Γιατί, γεμίζοντας κάθε δευτερόλεπτο της ζωής σου με την ευκολία ενός app, χάνεις κάτι από την δημιουργικότητα με την οποία αντιμετώπιζες την βαρεμάρα παλιότερα, όταν τα κινητά δεν ήταν «έξυπνα», όταν δεν υπήρχαν κινητά. Η υπερπληροφόρηση από κάθε πλευρά, κάθε στιγμή, αφήνει λίγο χώρο για τις δικές σου σκέψεις. Και η παροχή τόσης γνώσης, τελικά εξοστρακίζει τη γνώση που ο ίδιος διψάς για να αποκτήσεις, αυτήν που θα έμενε στο μυαλό σου για πάντα.

Αν είσαι από αυτούς που παλιά, πριν το iPhone, σκότωναν το χρόνο τους ζωγραφίζοντας λιοντάρια σε χαρτοπετσέτες, σκαρώνοντας μελωδίες με σφυρίγματα, ή φαντασιωνόμενοι γυμνές τις κοπέλες που περνούσαν από μπροστά τους (για να το κάνω και λίγο kinky), σκέψου το ξανά πριν το βγάλεις από την τσέπη. Aς το στην ησυχία του και ξαναγίνε δημιουργικός. Αν, πάλι, είσαι από τους άλλους, που έπαιρναν τηλέφωνο κάθε γνωστό τους, ουρλιάζοντας στα αυτιά των γύρω τους, τότε ξέχνα όσα διάβασες ως εδώ. Αλληλούια στο WhatsApp και το Facebook που σε κρατάνε μακριά μου όσο προσπαθώ να διαβάσω την Ιστορία μου.

(Γράφτηκε για το Jumping Fish)

Δεν υπάρχουν σχόλια: