Αναμνήσεις από μια συναυλία που έλαβε χώρα...

Εδώ και δέκα μέρες θέλω να γράψω για την εμπειρία μου από την περίφημη συναυλία Beirut - Sophie Solomon - Calexico στο Gagarin Open Air Festival στις περίφημες Ολυμπιακές Εγκαταστάσεις Τέρμα Θεού, αλλά κάτι με κρατάει - και κυρίως το γεγονός ότι, κάθε φορά που το σκέφτομαι, ξυπνά μέσα μου ένα κομμάτι του εαυτού μου, που θυμίζει ύποπτα τον Ζάχο Χατζηφωτίου και εκτοξεύει αφορισμούς του τύπου:

• "Δεν μας έφταναν οι δικοί μας λεχρίτες, κάνουμε και εισαγωγή!"
• "Έχουμε υιοθετήσει όλους τους ξυπόλητους και τους αντιμετωπίζουμε σαν σοβαρούς καλλιτέχνες, ενώ δεν είναι παρά μπατιροτουρίστες!"

Θα προσπαθήσω να τον κάνω να σωπάσει και να συγκεντρώσω τις σκέψεις μου για τη νύχτα της 10ης Ιουλίου 2007.

Πρώτα απ' όλα, δεν ήταν καθόλου αυτονόητο για μένα ότι θα πάω στο φεστιβάλ. Ξέρω πολλούς για τους οποίους δεν χωρούσε δεύτερη σκέψη. Δεν ήμουν ένας από αυτούς. Εκείνη τη μέρα συνέπεσαν τρεις εξίσου ενδιαφέρουσες συναυλίες.

1. Αυτοί που ξέρουν από μουσική, δεν το σκέφτηκαν ιδιαίτερα. Ανέβηκαν στο Λυκαβηττό να παρακολουθήσουν μια εμβληματική μορφή της ευρωπαϊκής τζαζ, τον Γιαν Γκαρμπάρεκ, με φοβερή μπάντα - τον Eberhard Weber στο μπάσο και τον Manu Katche στα τύμπανα. Ενώ έκανα συνέντευξη με τον Katche, προτίμησα να μην ανέβω στο Λυκαβηττό, γιατί δεν μου πολυταιριάζει η ψυχρότητα του Γκαρμπάρεκ - ώρες ώρες παίζει σαν να έχει καταπιεί μπαστούνι, ή το σαξόφωνό του. Η κόρη του, από την άλλη, μου είναι εξαιρετικά συμπαθής.
2. Από τους υπόλοιπους, αυτοί που ξέρουν από μουσική βρέθηκαν στο Ηρώδειο να υποβάλλουν τα σέβη τους στον Alain Toussaint, που είναι ίσως ο καλύτερος μουσικός που ήρθε φέτος στην Αθήνα. Τελεία. Ο άνθρωπος είναι μεγάλη μορφή, συγκλονιστικός πιανίστας, θρύλος - παρ' όλα αυτά σχεδόν άγνωστος. Το κοινό που κατέκλυσε το θέατρο και χόρευε σαν τρελό αποτελεί το κατά κύριο λόγο από μια άλλη κατηγορία, ανθρώπους που νομίζουν ότι ξέρουν από μουσική και ήθελαν να ξαναζήσουν τη νιότη τους, τότε που άκουγαν Elvis Costello & the Attractions, και τώρα δεν καταλαβαίνουν ότι ο Κοστέλο αφ' ενός έχει ξοφλήσει καλλιτεχνικά, αφ' ετέρου επιβιώνει ως ένα είδος μουσικολόγου που καταπιάνεται πότε με τα μπλουζ, πότε με το μπαλέτο, πότε με τη τζαζ... Εν πάση περιπτώσει, όσοι πήγαν στο Ηρώδειο, βγήκαν κερδισμένοι.
3. Οι υπόλοιποι, αυτοί που νομίζουν ότι ξέρουν από μουσική, επειδή σνομπάρουν οτιδήποτε είναι mainstream, βρέθηκαν στο γήπεδο Baseball, με τα σάλια να τρέχουν από προσμονή για τη στιγμή που θα βρεθούν στη σκηνή οι Beirut, που είναι, ως γνωστόν oι νέοι Beatles. Κι εγώ, τι ήθελα ανάμεσά τους; Ας πούμε απλώς ότι έχω βαρεθεί να πηγαίνω στις συναυλίες μουσικών που βρίσκονται με το ένα πόδι στον τάφο κι ένιωσα την ανάγκη να βρεθώ κοντά σε νέο κόσμο και να ακούσω κάτι πιο φρέσκο.

Η αλήθεια είναι ότι τους Beirut δεν τους είδα - ας όψεται ο Manu Katche που με καθυστέρησε, και μια άλλη υποχρέωση που προέκυψε στην πορεία, βρέθηκα στο Φεστιβάλ ενώ το set βρισκόταν στη μέση του. Κι επειδή το ταξί με άφησε στην Ποσειδώνος, έκανα 25 λεπτά μέχρι να φέρω ένα γύρο το γήπεδο και να βρω την πόρτα. Όλο αυτό το διάστημα άκουγα μεν τη συναυλία, αλλά δεν έβλεπα. Ό,τι άκουγα πάντως, ήταν όμορφο. Όπως όμορφα είναι όλα τα τραγούδια του Zach Condon, που μπορεί να είναι ταλαντούχος, δεν είναι όμως σε καμία περίπτωση ο νέος Ντύλαν, ο νέος David Byrne, και δεν του ταιριάζει ο χαρακτηρισμός "θεός". Ο Θεός πλένεται. Άνθρωποι που βρέθηκαν σε απόσταση αναπνοής από τον Zach με διαβεβαιώνουν ότι κρατούσαν την εν λόγω αναπνοή, για να μην τους πάρει η μπόχα της απλυσιάς. Ωραίο δισκάκι, παρ' όλα αυτά.
Βρέθηκα λοιπόν στην αρένα τη στιγμή ακριβώς που η σκηνή είχε αδειάσει. Βρήκα δεκάδες γνωστούς μου, που ήταν όλοι εκστατικοί για το συγκλονιστικό live που είχαν δει. Αμέσως σκέφτηκα: κονομήσαμε νέους Calexico.

Πήρα ένα ποτάκι κι έκανα υπομονή για τη Sophie Solomon, την οποία οι εφημερίδες αρέσκονται να αποκαλούν "πανύψηλη" - είναι τυπική βρετανίδα αλόγα, αναψοκοκκινισμένη και πάντα έτοιμη να πιει το βάρος της σε ουίσκι, μια αρετή που σπανίζει στις γυναίκες και γι' αυτό εκτιμητέα.

Είναι επίσης εξαιρετική μουσικός. Από πλευράς μουσικής παιδείας και δεξιοτεχνίας είναι καλύτερη από όλους τους μουσικούς και των τεσσάρων συγκροτημάτων που πέρασαν από εκείνη τη σκηνή μαζί. Αυτό όμως δεν το εκτιμά το "εναλλακτικό" κοινό. Άκουσα σχόλια του τύπου "παίζει πολυ κραυγαλέα" και "είναι πολύ καθαρός ο ήχος της" - μέχρι "θα μπορούσε να είναι υπόκρουση στη eurovision". Σ' αυτούς, έχω να πω το εξής: το Low-Fi δεν είναι αξία, παιδιά (ο dj Lo-fi, πάλι, είναι) - είναι άποψη, είναι στιλ, δεν είναι όμως περιεχόμενο.

Όχι ότι το ρεπερτόριο της Solomon είναι κάτι εξαιρετικό: το Poison Sweet Madeira είναι ένας ευχάριστος απλώς δίσκος, στα όρια της world music με το ροκ, με απόηχους από εβραϊκά klezmer, ρώσους κλασικούς συνθέτες, τσιγγάνικα βιολιά - και την υπέροχη φωνή του Ralph Fiennes να απαγγέλει ένα πανέμορφο ποίημα.

Ο Fiennes βέβαια δεν ήρθε στο Φεστιβάλ: τη Solomon συνόδευε ένα ακόμα τσούρμο από μπατιροτουρίστες (μπάσο, ακορντεόν, τύμπανα, κιθάρες) με καβουράκια στο κεφάλι, που έπαιζαν τσιγγάνικο ροκ. Πλησίασα να τη δω από κοντά - δεν είναι και τόσο ψηλή, ενάμισι κεφάλι μου ρίχνει - και χάρηκα την κάβλα της, την ώρα που βασανίζει το στραντιβάριους της. Από κάτω, μερικοί δικοί μας χίπις την είχαν καταβρεί.

Αφού τέλειωσε κι αυτό, ξαναπήρα ένα ποτάκι και ξαναβρέθηκα ανάμεσα σε ανθρώπους που παραμιλούσαν για τους Beirut, που είναι οι νέοι Calexico. Τότε βγήκαν στη σκηνή οι κανονικοί Calexico με ένα σετ best of - ή "τραγούδια που συγκίνησαν τους Έλληνες και κανέναν άλλον στον κόσμο". Αξιοπρεπέστατοι μεν, αλλά είχα ήδη βαρεθεί. Έτσι κι αλλιώς, γύρω μου είχα ανθρώπους που έχουν κουραστεί από τους Calexico, ειδικά τώρα που είναι καλύτεροι τεχνικά. Τότε που ήταν ακατέργαστος ο ήχος τους, ήταν πολύ καλύτερα... Όταν το άκουσα αυτό, ήξερα ότι πρέπει να φύγω. Έτσι κι αλλιώς, τα αγαπημένα μου τραγούδια των Calexico, είναι κρυμμένα στο Feast of Wire, τον δίσκο που οφείλεις να σνομπάρεις, αν είσαι "εναλλακτικός":

• Είναι ένα αλλόκοτο tex-mex-electro, με τον συγκλονιστικό τίτλο Attack, el robot! Attack! - που είναι το εναλλακτικό soundtrack των Transformers.
• Είναι ένας φόρος τιμής στην West Coast Jazz του '50 - κάθε φορά που το ακούω φαντάζομαι ένα ξυπόλητο κορίτσι με κλαρωτή φούστα να στροβιλίζεται.
• Και είναι ένα συγκινητικό ερωτικό τραγούδι.

Κανένα από αυτά δεν ακούστηκε στο εν λόγω live.

Αν έμενα, θα άκουγα επιτέλους τους Beirut, μαζί με τους Calexico και το opening act (δεν θυμάμαι, δεν με νοιάζει) - χωρίς τη Sophie, τη σνόμπαραν - να διασκευάζουν το Face a la mer. Τo έχασα. Δεν πειράζει. Έτσι κι αλλιώς, από φθινόπωρο, οι Beirut θα μας έρχονται κάθε εξάμηνο.

υγ. Οι φωτογραφίες είναι κλεμμένες από το Avopolis. Αν υπάρχει πρόβλημα, κυνηγήστε τον Homo (ή μήπως hominem;) Ludens...