Django (long) Weekend: Nuages

Πότε ξεκινάει το weekend; Παρασκευή απόγευμα; Βράδυ; Σάββατο πρωί; Δεν έχει σημασία. Εκείνες τις ώρες θα έχω ανειλημμένες υποχρεώσεις. Οπότε, και προκειμένου να αποφύγω τις λοιδορίες του Homo Ludens για την καθυστέρηση του Django Weekend, αποφάσισα να ξεκινήσω το εν λόγω weekend νωρίτερα. Κι επειδή θα κρατήσει περισσότερο από ό,τι συνήθως, αποφάσισα να το κάνω πλούσιο και χορταστικό, χρησιμοποιώντας το βαρύ πυροβολικό του Django, ίσως το πιο εμβληματικό του κομμάτι μαζί με το Minor Swing: το Nuages.
Nuages, όπως ξέρουν οι γαλλομαθείς, σημαίνει "σύννεφα", οπότε η επιλογή του κομματιού έχει και μια αναφορά στον καιρό που μας επιφυλάσσει αυτό το σαββατοκύριακο (που είπαμε, είναι long). Ας μεταφερθούμε νοερά στο Παρίσι του 1940. Η γερμανική κατοχή έχει ήδη ξεκινήσει από το
Μάιο κι έχει επιφέρει ένα σημαντικό πλήγμα στο κουιντέτο του Hot Club de France. Ο ιδιοφυής βιολονίστας της μπάντας, ο υπέροχος Stephane Grappelly, αποχωρεί για το Λονδίνο, προτιμώντας να ζει σε μια ελεύθερη πόλη και όχι σε μια κατεχόμενη. Στερημένος του πιο στενού του συνεργάτη, του καλλιτεχνικού του alter ego, ο Django Reinhardt αλλάζει ριζικά τη δομή του κουιντέτου του. Αντί για το σχήμα τρεις κιθάρες, κοντραμπάσο και βιολί, που τόσο σόκαρε τον κόσμο της τζαζ όταν πρωτοεμφανίστηκε, το νέο Quintette περιλαμβάνει μπάσο, ντραμς, δύο κιθάρες (ο Django και ο αδελφός του Joseph) και το κλαρινέτο του Hubert Rostaing, μ' αυτόν τον χαρακτηριστικό αισθαντικό, λυρικό ήχο.
Το Nuages ήταν η σύνθεση που εδραίωσε αυτό το δεύτερο κουιντέτο κι έγινε μια τεράστια επιτυχία: ένα μελαγχολικό κομμάτι, που περιέγραφε μοναδικά τη μουντάδα του κατακτημένου Παρισιού. Πολύ γρήγορα απέκτησε στίχους και τραγουδήθηκε από όλες τις ντίβες του καμπαρέ, όπως η Lucienne Boyer, ενώ σύντομα έγινε jazz standard, για φιλόδοξους μουσικούς της τζαζ, όπως ο (αυτοεξόριστος στο Παρίσι) Barney Wilen.
Ο ίδιος ο Django, επισκέφτηκε πολλές φορές αυτή του τη σύνθεση, χωρίς ποτέ να επαναλαμβάνεται. Και φυσικά, όταν μετά την απελευθέρωση, ξανασυναντήθηκε με τον Stephane Grapelly, δεν έχασε την ευκαιρία να το ηχογραφήσει μαζί του.

Αν και η πιο συγκινητική επανεκτέλεση ήταν αυτή του 1953 - είναι σκέτο συναίσθημα. Έχοντας αρχίσει να χρησιμοποιεί ηλεκτρική ενίσχυση στην Selmer του, ο Django είχε αρχίσει να διαμορφώνει έναν νέο ήχο και ήταν ενθουσιασμένος. Ακούγοντάς τον όμως, είναι σαν να νιώθει ότι δεν έχει χρόνο για πειραματισμούς, το τέλος του είναι κοντά, απέχει μόνο δύο μήνες - και να θες να αποφύγεις τα στερεότυπα, δύσκολα δεν σου περνά από το μυαλό το ενδεχόμενο να είχε ο τσιγγάνος "κληρονομικό χάρισμα", καθώς η μητέρα του έβγαζε τα προς το ζην λέγοντας τη μοίρα...

Το Νuages δεν θα μπορούσε φυσικά να λείπει από το Chasing the Gypsy, αυτό το θαυμάσιο cd-φόρο τιμής που έβγαλε πριν από μερικά χρόνια ο James Carter, ο πιο ενδιαφέρων σύγχρονος σαξοφωνίστας. Ακούγοντας το βαρύτονο σαξόφωνό του, είναι σαν να νιώθεις τα σύννεφα να βαραίνουν πάνω από το κεφάλι σου, έτοιμα να ξεσπάσουν σε καταιγίδα και να σε κάνουν μούσκεμα μέχρι το κόκκαλο. Μακάρι.