29 Ιαν 2011

Δίσκοι. Σπασμένοι. Και κολλημένοι με αστράκια.

Στην ψηφοφορία για τα άλμπουμ της δεκαετίας ήταν οι Sigur Ros. Το "Agaetis Byrjun" είχε κυκλοφορήσει κανονικά το 1999, δεν θα έπρεπε να χωρέσει στα καλλίτερα άλμπουμ των '00s, αλλά τελικά καταφέραμε να το ανεβάσουμε ως το #5. Η διεθνής του κυκλοφορία ήταν το 2000 και αυτό το παραθυράκι στο "νόμο" αποδείχθηκε ικανό για να τους ανεβάσει στην πρώτη πεντάδα. Επανέλαβα το πείραμα πέρσι. Οι Mumford & Sons ήταν το επόμενο πουλέν μου με το "Sigh No More", το ντεμπούτο τους... Ανέβηκαν τελικά στο #12 της Blogovision για το 2010, παρ' ότι στην Αγγλία το άλμπουμ κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 2010. Για την επόμενη ψηφοφορία θα προσπαθήσω να περάσω απ' το παραθυράκι τους Broken Records. Με το ντεμπούτο τους είχαν εύκολα μπει στην δεκάδα μου για το 2009. Το δεύτερό τους άλμπουμ, το "Let Me Come Home" κυκλοφόρησε στα τέλη του Οκτωβρίου του 2010, αλλά δεν πρόλαβα να το ακούσω πριν ξεκινήσει η περσινή Blogovision. Κάποιοι που πρόλαβαν, το ανέβασαν μέχρι και στο #1 τους. Πριν λίγο ανακάλυψα ότι η διεθνής του κυκλοφορία από την 4AD ξεκίνησε πριν δύο εβδομάδες. Φταίω εγώ τώρα να την επικαλεστώ;


Broken Records - A Darkness Rises Up

Broken Records
Let Me Come Home
(Oκτώβριος 2010)

Είναι αλήθεια, μια μαυρίλα αναδύεται από το "Let Me Come Home", μια ανυπόφορη απαισιοδοξία που μόλις στο τελευταίο, ομώνυμο του άλμπουμ, κομμάτι αποκτά μια μικρή χαραμάδα ελπίδας. Η χροιά του ήχου των Broken Records δεν έχει αλλάξει από το περσινό ντεμπούτο τους, ακόμη είναι μια μείξη Arcade Fire με Μπρους Σπρίνγκστιν. Έχει αλλάξει όμως ο ρυθμός. Τα πάντα κινούνται πια μια ταχύτητα κάτω, η περίφημη μπότα κτυπάει λίγο πιο αργά και το μελόδραμα υπερισχύει του έπους. Και οι στίχοι είναι γνήσια σκωτσέζικοι, μιλούν για παλίρροιες που φτιάχνουν τάφους, μιλούν για όνειρα που σβήνουν, μιλούν για ρωγμές στους τοίχους, υπολείμματα λες από ανολοκλήρωτα έργα του Ρόμπερτ Μπερνς και του Τόμας Κάμπελ...


James Blake
James Blake
(Ιανουάριος 2011)

Αναμειγνύοντας τον Burial με τους Antony & Τhe Johnsons, πηγαίνει τον λυρισμό ένα βήμα πιο κοντά στην dubstep. Χώνοντας και τις επιρροές του από Στίβι Γουόντερ, αρχίζει και κάνει το πείραμά του κάπως ενδιαφέρον. Αλλά μετά βάζει αυτόν τον -α λα Χρήστος Δάντης- παραμορφωτή φωνής και το αστειάκι του καταντάει βαρετό ύστερα από ενάμισι τραγούδι. Είναι και που ασελγεί χωρίς κανένα λόγο πάνω στο "Limit To Your Love" της Feist ο άθεος...



Duran Duran
All You Need Is Now
(Φεβρουάριος 2011)

Υπάρχει χώρος για επικούς καυγάδες "Duran Duran vs. Wham" στην 2η δεκαετία της 3ης μετά Χριστόν χιλιετίας; Ακόμη κι αν το σκηνικό δεν είχε αλλάξει τόσο δραστικά, δεν υπάρχει πια το αντίπαλον δέος -και, γενικά, μού τη σπάει λίγο η σύγκριση με τα κλέη του παρελθόντος. Από την άλλη... τι εποχές κι εκείνες! Οι Duran Duran ήταν το πρώτο γκρουπ που όρισα ως "το αγαπημένο μου" και αυτό συνέβη κάπου στα μέσα της δεκαετίας του '80. Με τη βοήθεια του Μαρκ Ρόνσον επιστρέφουν εκεί που τούς ταιριάζει περισσότερο, στο electro-pop mood του "Hungry Like A Wolf" και στο μπρίο του "Rio", χωρίς ν' ακούγονται όμως καθόλου αναχρονιστικοί. Το "All You Need Is Now" είναι το καλλίτερό τους άλμπουμ εδώ και 25(!) χρόνια και το "The Man Who Stole A Leopard" είναι το πιο απολαυστικό του κομμάτι. Ίσως γιατί πια όλο εκείνο το κλέος των '80s το αντιμετωπίζουν αυτοσαρκαστικά, ως μια τρυφηλή εποχή που μας ώθησε κι αυτή στα σημερινά μας χάλια...


Iron & Wine
Kiss Each Οther Clean
(Ιανουάριος 2011)

Στη μουσική του Σαμ Μπιμ αναγνώριζα πάντα τα ψήγματα της συνθετικής του ιδιοφυίας, αλλά η εμμονή του με την ταπεινότητα δεν με άφηνε να τον κατατάξω ψηλά στη λίστα με τους αγαπημένους μου καλλιτέχνες. Το lo-fi indie folk του παραήταν άψυχο για τα γούστα μου, αργόσυρτο και αδύναμο σε βαθμό που να γίνεται βαρετό. Άλλοι το αντιμετώπιζαν σαν σαράκι που μπαίνει μέσα σου ανύποπτα και σε τρώει σιγά σιγά, εγώ ίσως και να είχα πιο γερό οργανισμό. Τον άφηνα λοιπόν εκεί εκεί στην Β' Εθνική μου, να μάχεται για την παραμονή χωρίς ποτέ να έχει ελπίδα ν' ανεβεί στην Σούπερ Λίγκα.

Όταν άκουσα όμως τις πρώτες νότες του τέταρτού του άλμπουμ, κατάλαβα ότι κάτι έχει αλλάξει. Μέχρι το 10ο και τελευταίο κομμάτι του, είχα μείνει με το στόμα ανοικτό. Το ξανάπαιξα πάλι από την αρχή για να πειστώ ότι δεν ήταν παραμύθι όλο αυτό. Και μετά κόλλησα. Πολλοί θ' αρχίσουν να κράζουν: Τι δουλειά έχουν τα σαξόφωνα, τα ηλεκτρονικά σύνθι και οι λούπες, τα φάνκι κρουστά σ' ένα δίσκο ενός χαρακτηριστικού γεννειοφόρου indie folker; Κι όμως! Αυτό το βήμα του προς το φως, αυτό το ένα βήμα που τον βγάζει έξω από τη σπηλιά, κάνει τον Iron & Wine να μετακομίζει κατ' ευθείαν στην ανώτερη κατηγορία τραγουδοποιών του καιρού μας. Ανάμεσα σ' αυτούς, δηλαδή, που δεν φοβούνται ότι μια γερή, τολμηρή παραγωγή θα αποκαλύψει το πόσο "άδεια" ήταν τα κομμάτια τους που τόσο καιρό καμουφλάρονταν πίσω από την ηχητική χαλασμένου μαγνητόφωνου. Επίσης, ο Σαμ Μπιμ ακούγεται πια ο ίδιος τόσο ευχάριστος, τόσο γλυκός, τόσο αισιόδοξος, που είναι αδύνατον αυτή η φωνή να μην σε συμπαρασύρει συναισθηματικά...


How To Dress Well
Love Remains
(Οκτώβριος 2010)

Άλλο ένα δισκάκι που ανακάλυψα χάρη στην περσινή Blogovision. Είναι ένα δείγμα του τι μουσική μπορεί να γράψει κάποιος άνθρωπος που εκτίθεται στην ακτινοβολία πολλών διαφορετικών ειδών χωρίς προκαταλήψεις και ειδικές στολές από αμίαντο. Ο Τομ Κρελ γούσταρε την soul Rn'B πιτσιρικάς, αλλά το πιο lo-fi κομμάτι της, μεγαλώνοντας βρέθηκε να παίζει μουσική σε μεταλλάδικές μπάντες και αργότερη βρέθηκε στην Κολωνία, όπου γνωρίστηκε καλά με τους πιο experimental και industrial ήχους της ηλεκτρονικής μουσικής. Στο "Love Remains" o ιδιοφυής αυτός τυπάκος -φοιτητής φιλοσοφίας- αναμειγνύει όλες του τις επιρροές με την μαεστρία ενός master blender, δημιουργώντας ένα αιθέριο δείγμα lo-fi dream pop με πολλά layers γυναικείων φωνών -αν και η οποιαδήποτε προσπάθεια προσδιορισμού της μουσικής του κάτω από κάποια ετικέτα, είναι αποτυχημένη εκ προοιμίου.


How To Dress Well - Lover's Start


The Decemberists
The King Is Dead
(Ιανουάριος 2011)

Στηριζόμενο πάνω από όλα σε μια αλανιάρα ακουστική κιθάρα που σέρνει το χορό προς κέλτικα και αμερικανικά φολκ μονοπάτια, το πέμπτο άλμπουμ της συμπαθέστατης αυτής μπάντας είναι ξεσηκωτικό κι ευχάριστο στο μέγιστο βαθμό. Είναι κυρίως οικείο: Φέρνει στο μυαλό αναμνήσεις από την χρυσή εποχή των R.E.M., εκεί στην δεκαετία του '80. Αλλά η πιο μεγάλη του αρετή είναι το σαφές ρουστίκ περιβάλλον του, που σε μεταφέρει -με το που κλείνεις τα μάτια- σε μια ξύλινη καμπίνα κάπου στο Περτούλι (ή στα Απαλάχια Όρη, για να πάμε πιο κοντά στο δικό τους τοπίο) όπου ηρεμείς ευτυχισμένος, έχοντας ξεφύγει για λίγο από όσα σε καταδιώκουν στην τσιμεντούπολη.


jj
Kills
(Δεκέμβριος 2010)

Τρίτο άλμπουμ μέσα σε ένα χρόνο για τους μυστηριώδεις Σουηδούς. Λογικό είναι με τόση υπερπαραγωγή μουσικής, κάποια στιγμή να πέσουν σε μια τρύπα μηδενικής έμπνευσης. Το "Kills" είναι τόσο βαρετό όσο οι δουλειές των Nouvelle Vague στα χειρότερά τους και μουσικά κινείται ακριβώς εκεί. Ανόητα μιξαρίσματα σε συνεχή layers χασμουρητών. Κρίμα γιατί πολύ τα γούσταρα τα jj no.2 και jj no.3.


Destroyer
Kaputt
(Ιανουάριος 2011)

Τον Νταν Μπέζαρ από το Βανκούβερ του Καναδά πολύ τον γουστάρω, κυρίως για το μπλαζέ και laid back attitude του και, βέβαια, για την φανταστική του φωνή που μου θυμίζει στη χροιά ξέσαλες μορφές του χεβιμεταλλικού μου παρελθόντος. Μουσικά, είναι η αλήθεια, δεν τον έχω και σε καμμιά τεράστια εκτίμηση αφού μοιάζει να τον νοιάζει πιο πολύ το στυλ και η πόζα, παρά το να στρώσει κάτι το κεφάλι και να γράψει κάποιο αριστούργημα (δεν είμαι σίγουρος ότι μπορεί κιόλας). Με το "Kaputt" κάνει ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον πείραμα, αφήνοντας στην άκρη τις indie rock εμμονές του και πλασάροντας τον εαυτό του σαν ένα νεοcrooner της soft πτέρυγας της rock, σαν μια πιο ακομπλεξάριστη εκδοχή του Μπράιαν Φέρι, ας πούμε. Στηριγμένος σε μια άψογη παραγωγή καταφέρνει όντως να σε τραβήξει με την πρώτη στο project του. Αλλά είπαμε: είναι πιο πολύ πόζα, παρά ουσία. Όταν έχεις πια ακούσει το "Kaputt" τέσσερις-πέντε φορές, καταλαβαίνεις ότι συνθετικά είναι αρκετά "άδειο" και αποφασίζεις ότι έφτασε η ώρα να το κάνεις "καπούτ" μέσα σου και να πας στο επόμενο άκουσμα.


Destroyer - Kaputt


Junip
Fields
(Σεπτέμβριος 2010)

Οι Fields είναι η μπάντα του πολυαγαπημένου στην Ελλάδα Σουηδού Χοσέ Γκονζάλεζ. Στην ουσία πρόκειται για την ευρωπαϊκή εκδοχή του Iron & Wine, για τον οποίον έγραφα διθυράμβους πιο πάνω. Το "Fields" είναι το ντεμπούτο άλμπουμ τους και συνδυάζει τo lo-fi folk του Γκονζάλεζ με κάποιες ψυχεδελικές επιρροές των υπολοίπων μελών του γκρουπ. Το αποτέλεσμα είναι ένα προσγειωμένο, φθινοπωρινό, χωριάτικο άκουσμα: Σε χαλαρώνει, σε ηρεμεί, αλλά σε κάνει και λίγο πιο νωθρό. Όλα τα τραγούδια περιέχουν μια όμορφη ιδέα, αλλά και μια αδυναμία να απογειωθούν. Εκτός κι αν αυτό ακριβώς ήταν ο σκοπός των Junip -σ' εμένα πάντως δεν πολυλειτούργησε... Μού φταίει και που είναι τεράστιο σε διάρκεια.


Junip - Black Refuge



ΤΙ ΑΛΛΟ ΑΚΟΥΣΑ ΤΟΝ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟ:
Gloire Carton - Stop Poking My Baloon: Trip-Hop από ένα ελληνικό συγκρότημα που το παλεύει σταθερά, χωρίς να απογοητεύει, αλλά και χωρίς να έχει κάνει ακόμη το μεγάλο του "μπαμ". Δυόμισι αστεράκια / Οf Montreal - False Priest: Οι Beatles συνεχίζουν να συναντούν τον Beck στο -έχω χάσει το μέτρημα- άλμπουμ των Of Montreal, αλλά το τελικό αποτέλεσμα παραείναι παρτσακλό (ταιριαστή λέξη ε;). Τρία αστεράκια / Gold Panda - Lucky Shiner: Ίου ίου και μπιπ μπιπ και μπίου μπίου ενίοτε, o ηλεκτρονικότατος Gold Panda μοιάζει με τον Four Tet σε fast forward. Τρία αστεράκια / Τom Petty & The Heartbreakers - Mojo: Συνεχίζει στα 137 του να κάνει αυτό που έκανε πολύ καλά και όταν ήταν 20, αλλά αυτό τα garageαδικο folk, το -πιο παραδοσιακά αμερικάνικο πεθαίνεις- ροκ του είναι πια τόσο παλιωμένο που έχει ξεπεράσει την έννοια "καλό κρασί" και έχει φτάσει στο επίπεδο "ξίδι". Δυόμισι αστεράκια / Three Mile Pilot - The Inevitable Past Is The Future Forgotten: Αποθεώθηκε προς το τέλος της περασμένης χρονιάς από ουκ ολίγους Έλληνες μουσικοκριτικούς, αλλά δεν πήρε ούτε μισό βαθμό στην Blogovision. Δικαιολογημένο (το δεύτερο -το πρώτο είναι εντελώς αδικαιολόγητο...) γιατί καμμία μα καμμία έμπνευση δεν περιέχει αυτό το comeback μετά από 13 χρόνια μιας μπάντας που έτσι κι αλλιώς κανείς δεν άκουγε ούτε στα '90s. Indie rock χαμηλών πτήσεων. Δυόμισι αστεράκια / Brian Ferry - Olympia: Τον παρεξήγησα αρχικά, με όλα αυτά τα σύνθι των πρώιμων '80s, αλλά ξανακούγοντάς το, συνειδητοποίησα ότι αυτή την γλυκερή pop rock, όσο αναχρονιστική κι αν είναι, ο Φέρι την ερμηνεύει άψογα. Πάντα γοητευτικός, την αποδίδει τόσο μα τόσο καλογυαλισμένη που δεν μπορείς να κλείσεις τα αυτιά σου. Είναι και η Κέιτ Μος στο εξώφυλλο... Τριάμισι αστεράκια / Suzanne Vega - Close Up, Vol.1, Love Songs: Η λατρεμένη μου Σούζαν φτιάχνει ένα ανθολόγιο των καλλίτερων στιγμών της σε unplugged εκδοχές. Δεν καταλαβαίνω το γιατί όταν τα μισά από τα κομμάτια της ήταν ήδη τόσο απλά ώστε έμοιαζαν με unplugged. Άσε που πια έχει γεράσει και δεν τα ερμηνεύει όπως παλιά. Θα κυκλοφορήσει συνολικά 4 τέτοια άλμπουμ, έχουν ήδη βγει τα 2 πρώτα, αλλά με κούρασε τόσο το 1 που δεν προχώρησα και στο 2... Κρίμα γιατί την έχω για θεά. Δυόμισι αστεράκια / Matthew And The Atlas - Kingdom Of Your Own EP & To The North EP: Εκεί που το αφήνουν οι Mumford & Sons το πιάνουν ετούτοι εδώ και το μπλέκουν με Fleet Foxes και National. Με αγωνία αναμένω το πρώτο τους άλμπουμ. Τριάμισι αστεράκια / Le Page - Yojikevin: Χαρωπή indie pop/folk από ένα από τα πιο φρέσκα κι ανερχόμενα γκρουπ της ελληνικής σκηνής. Τριάμισι αστεράκια / Φοίβος Δεληβοριάς - Ο Αόρατος Άνθρωπος: Ο Φοίβος ξαναπλέκει τις εμμονές του σε εξαιρετικά στιχάκια, αυτός ο υπέροχος παρατηρητής της ποπ και της ευρύτερης κουλτούρας ετούτου του τόπου, αλλά στερεύει σταδιακά από μουσικές ιδέες, κάνοντας το μακρινό προ δύο δεκαετιών ντεμπούτο του να μοιάζει με χαμένο όνειρο. Τρία αστεράκια / drog_A_tek - Homeland: Το soundtrack της "Χώρας Προέλευσης" του Σύλλα Τζουμέρκα ήταν τόσο άρρηκτα συνδεδεμένο με την ταινία, που όταν το ακούς σκέτο, μοιάζει πολύ άχρωμο. Σαν την κατάμαυρη συσκευασία του CD ένα πράγμα. Τρία αστεράκια / Baths - Cerulean: Άλλο ένα από τα καλά άλμπουμ του 2010 που μού ξέφυγαν όταν κυκλοφόρησαν, είναι μια ηλεκτρονική τσιχλόφουσκα που δύσκολα θες να φτύσεις. Flying Lotus, Bibio, DJ Shadow, με τέτοια πράγματα μοιάζει, ό,τι πρέπει για να εκστασιάζονται οι λάτρεις του είδους. Και για μένα που δεν είμαι (λάτρης του είδους), ακούγονται ακόμη πιο ενδιαφέροντες. Τριάμισι αστεράκια.

(Έχω ακούσει πολλά ακόμη, αρκετά πιο ενδιαφέροντα. Αλλά λίγες φορές, ώστε δεν έχω ακόμη αποκτήσει κατασταλαγμένη γνώμη. Πού να τη χωρέσω τόση μουσική σε τόσο λίγο χρόνο; Τον Φεβρουάριο λοιπόν θα διαβάσεις για The Dears, The Twilight Singers, John Vanderslice, Adele, Mogwai και Cold War Kids, μεταξύ πολλών άλλων.)

Transcendence into a Black Swan

Τέσσερα αστεράκια. Ίσως γιατί την περίμενα για πέντε, με όσα είχα διαβάσει, και πήγα ήδη απογειωμένος. Τα πέντε, βέβαια, τα κρατάει η Νάταλι Πόρτμαν όλα για πάρτη της. Οντίλ ή Οντέτ, με αγχωμένα παιδικά ή με κόκκινα διαβολεμένα μάτια, αποπλανημένη έφηβη ή παθιασμένη λεσβία, αγαπημένη κόρη ή ορκισμένη ανταγωνίστρια, λευκός, μαύρος, διάφανος κύκνος, ό,τι κι αν είναι, είναι από άλλο σύμπαν, έξω από τον δικό μας γαλαξία. Ξαναφέρνω το "Black Swan" του Αρονόφσκι στο μυαλό μου και δεν μού βγάζει το ίδιο πάθος να γράψω, όπως μού είχε καταφέρει ο "Παλαιστής". Και μπορεί να τον αδικώ τελικά με τα αστεράκια, γάμα τα βασικά τα αστεράκια και τους ηλίθιους αυτούς ψυχαναγκασμούς, είναι κάτι άλλο που με κρατάει. Είναι που αυτό το σεμεδάκι που πλέκει ο Αρονόφσκι, με άψογο τρόπο, βελονιά βελονιά, και που στο τέλος σού αποκαλύπτει ότι δεν οδηγεί σε μια patterned δαντέλα, αλλά σε ένα εφιαλτικό, ακανόνιστο σχέδιο, δεν είναι κάτι που δεν έχω βιώσει. Μάτωσα κάποτε για μια καριέρα που ήθελε αφοσίωση και -ενίοτε- υστερία. Ανάρρωσα πια, είμαι αλλού. Με τον "Παλαιστή" ήταν κάτι εντελώς διαφορετικό, γιατί χτυπούσε στις χορδές τις ευαίσθητες: στην αβεβαιότητα για το αύριο. Στην κατάντια του να τελειώσεις μόνος. Μια αβεβαιότητα που ξέρεις ότι είναι πιθανή, ένα σενάριο που μπορεί να ζήσει ο καθένας. Ενώ η κατάκτηση του ονείρου, ο αγώνας για να φτάσεις εκεί είναι και θέμα απόφασης: αν δεν θες, ή δεν νιώθεις φτιαγμένος για τέτοια, απλά δεν τα επιχειρείς.

Αλλά και πάλι... Και μόνο για την σκηνή της μεταμόρφωσης της Νίνας σε Μαύρο Κύκνο, και μόνο για το χορό της κάμερας, σαν άλλη μία πρίμα μπαλαρίνα στη σκιά της πραγματικής, και μόνο για το πώς σου κάνει ένεση τον Τσαϊκόφσκι με τόσο ύπουλο τρόπο, το "Βlack Swan" είναι η ταινία της χρονιάς.

Μάλλον, ξέχνα τα όλα τα παραπάνω εκτός από τη σκηνή της μεταμόρφωσης, της υπέρβασης σε Μαύρο Κύκνο. Κράτα μόνο αυτό. Πήγαινε να δεις την ταινία μόνο για το transcedence. Σού εύχομαι να το ζήσεις κι εσύ τόσο ανατριχιαστικά όσο το έζησα εγώ...

Κονταδόρ, κλενβουτερόλη, τράπεζες και άλλες ιστορίες...

Η υπόθεση Κονταδόρ δεν έχει τόσα πολλά κοινά με την υπόθεση Κεντέρη - Θάνου με την οποίαν είμαστε όλο αρκετά εξοικειωμένοι, μοιάζει ωστόσο αρκετά σε ένα πράγμα: Στις συνεντεύξεις τους όλοι οι αθλητές που κατηγορούνται για χρήση απαγορευμένων ουσιών χρησιμοποιούν ως επιχείρημα υπέρ της αθωότητάς τους ότι τούς έγιναν τεστ άλλες δέκα, είκοσι, εκατόν, εκατόν είκοσι φορές και βρέθηκαν καθαροί. Μπορεί να ακούγεται όντως εντυπωσιακό αυτό, να προκαταλαμβάνει αυτόν που το διαβάζει για πιθανό λάθος του doping control, αλλά η αλήθεια είναι αυτή: Ακόμη κι αν σου κάνουν κάθε μέρα τεστ επί χίλιες ημέρες και βρεθείς καθαρός 999 φορές, αλλά την τελευταία βρεθείς ντοπέ, την έχεις πατήσει.

Να εξηγηθώ: Δεν υπάρχει ούτε ένας αθλητής σε επίπεδο Ολυμπιακών Αγώνων που να μην έχει κάνει κάποια στιγμή στην ζωή του χρήση κάποιας απαγορευμένης ουσίας (εντάξει, μιλάω για ανταγωνιστικές περιπτώσεις, όχι για κάποιους κακομοίρηδες που συμμετέχουν στους Ολυμπιακούς επειδή πρέπει να κατεβάσει η χώρα τους μία συμμετοχή...). Αυτό σε καμμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι δεν είναι άξιος αθλητής και ότι δεν θα είχε θέση ανάμεσα στους καλλίτερους του αθλήματος ή του αγωνίσματός του, αν δεν έπαιρνε αναβολικά. Όχι, αυτό δεν ισχύει. Κατά 90%, αν υπήρχε τρόπος να σβηστούν τα αναβολικά και οι υπόλοιπες απαγορευμένες ουσίες από τον χάρτη αύριο το πρωί, πάλι οι ίδιοι θα κέρδιζαν τα μετάλλια. Θα παρεισέφρεε, βέβαια, ένα 10% αγνώστων ονομάτων που τώρα δεν φτάνουν τόσο ψηλά γιατί σιχαίνονται το σύστημα που σε θέλει να ντοπάρεσαι με το ζόρι και εγκαταλείπουν τον πρωταθλητισμό από νωρίς, ενώ έχουν ταλέντο. Αλλά αυτοί είναι πραγματικά πολύ λίγοι και από συγκεκριμένες χώρες που έχουν κάνει τεράστιο αγώνα κατά του ντόπινγκ και έχουν κτίσει στον λαό τους μια νοοτροπία υγιειούς αθλητισμού κι ας στερούνται τεράστιες διακρίσεις στους μεγάλους αγώνες (η Γαλλία και η Νορβηγία είναι δύο καλά παραδείγματα).

Τα γράφω αυτά έχοντας ζήσει το σύστημα από μέσα για τα καλά για πάνω από μία δεκαετία κι έχοντας κάνει ο ίδιος χρήση απαγορευμένων ουσιών (μην ψαρώνεις, τα ρεκόρ μου τα έκανα "καθαρός", κάποια στιγμή πήρα αναβολικά μετά από έναν τραυματισμό για να επιστρέψω πιο γρήγορα στο επίπεδο που ήμουν πριν, αλλά ούτε κανένα τεράστιο ταλέντο ήμουν για να με πάνε σε κάποιον τελικό Παγκοσμίου Πρωταθλήματος, ούτε είχα για μόνη μου διέξοδο τον στίβο. Σιχάθηκα γρήγορα τον εαυτό μου -στις 3 βδομάδες- και στο τέλος εκείνης της σεζόν κρέμασα τα παπούτσια μου κι έπιασα δουλειά στα περιοδικά). Τα πράγματα είναι ακριβώς έτσι και είμαι έτοιμος να μαλώσω και με πολύ καλούς μου φίλους, συναθλητές από τα παλιά, που αυτήν την στιγμή θίγονται από αυτό που γράφω.

Και πάλι όμως. Κάποιοι κάνουν υπερβολική χρήση, φτάνουν ένα επίπεδο πιο πάνω από εκεί που αξίζουν χάρη στις απαγορευμένες ουσίες, κάποιοι κάνουν απλά τη χρήση που κάνουν και οι υπόλοιποι γύρω τους, ώστε να διατηρηθεί αυτή η ισορροπία που έγραφα πιο πάνω: να πάρουν την ίδια θέση που θα έπαιρναν αν δεν χαπακώνονταν. Σε αυτό το διεστραμμένο σύμπαν, ο Αλμπέρτο Κονταδόρ βρίσκεται αυτήν την στιγμή πολύ κοντά στην στέρηση του τίτλου που κέρδισε στον περσινό Γύρο Γαλλίας. Μια ελάχιστη ποσότητα κλενβουτερόλης, πολύ κάτω από το όριο που την καθιστά απαγορευμένη, έχει γίνει η αφορμή για μια υπόθεση που κρατάει από τον Ιούλιο και που μόλις προχθές οδήγησε την Ισπανική Ομοσπονδία Ποδηλασίας να τον τιμωρήσει για ένα χρόνο.

Ο Κονταδόρ, όσο κι αν αυτό δεν αρέσει σε πολλούς, είναι ο καλλίτερος ποδηλάτης δρόμου σήμερα. Είναι ίσως ο καλλίτερος όλων των εποχών, όπως έχει δηλώσει και ο Λανς Άρμστρονγκ. Συνδυάζει στον απόλυτο βαθμό όλα όσα χρειάζεται ένας stage rider (αυτός που μετέχει στους μεγάλους ποδηλατικούς γύρους με τα πολλά ετάπ διαφορετικών διαδρομών -σπριντ, λόφους, βουνά, δύσκολες επιφάνειες, ατομικές χρονομετρήσεις κ.λπ) και σε κάποιους από τους επί μέρους τομείς είναι και ο καλλίτερος στο είδος. Για να το κάνω πιο απλό, αφού δεν είναι όλοι τόσο εξοικειωμένοι με την ποδηλασία: Ο Κονταδόρ, αν έκανε στίβο, θα ήταν ο καλλίτερος δεκαθλητής στον κόσμο, αλλά την ίδια ώρα θα ήταν και ο καλλίτερος σε 2-3 αγωνίσματα από τα 10 αγωνίσματα του δεκάθλου. Όχι ο καλλίτερος μεταξύ των υπολοίπων δεκαθλητών. Ο καλλίτερος στον κόσμο... Το θέμα είναι πόσο από αυτό το "καλλίτερο" τού το έχει χαρίσει το ντόπινγκ.

Το γεγονός ότι η κλενβουτερόλη ανιχνεύτηκε στον οργανισμό του σημαίνει ότι ο Κονταδόρ έκανε χρήση ουσιών. Είναι μια σαφής ένδειξη. Το γεγονός ότι ανιχνεύθηκε ένα τόσο μικρό ποσοστό (αν δεν κάνω λάθος, 40 φορές κάτω από το όριο) και μάλιστα μόλις λίγες ημέρες μετά από ένα άλλο τεστ που δεν είχε δείξει τίποτε, σημαίνει κατά πάσα πιθανότητα ότι ο Κονταδόρ χρησιμοποίησε μαζί με την ουσία και μια εξελιγμένη "μάσκα" που την έκρυβε από τα doping tests. Μόνο ίχνη της βρέθηκαν τελικά στο καταδικαστικό τεστ. Ακόμη πιο πιθανό είναι το συγκεκριμένο τεστ να ήταν πιο εξελιγμένο απ' όσο περίμεναν οι κατασκευαστές της "μάσκας" και να ανίχνευσε χρήση κλενβουτερόλης που είχε γίνει πολύ καιρό πριν το Γύρο Γαλλίας και που μόνο λίγα της υπολείμματα -πολύ κάτω από το όριο, ξαναλέω- είχαν μείνει πια. Και πιστεύω ότι αυτό είναι το πιο πιθανό, διότι με τον ανηλεή πόλεμο που έχει κηρύξει η Διεθνής Ποδηλατική Ομοσπονδία κατά του ντόπινγκ, κανείς δεν ρισκάρει να κάνει χρήση πάνω στον ίδιο τον Γύρο της Γαλλίας. Ό,τι φάρμακα χρησιμοποιούνται είναι κατά την διάρκεια της προετοιμασίας.

Ο Κονταδόρ έχει, φυσικά, ασκήσει έφεση. Δεν θα μου φανεί απίθανο το να αθωωθεί. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι αυτό που ανιχνεύθηκε οφείλεται σε μολυσμένο κρέας. Δεν ξέρω αν το μολυσμένο κρέας μπορεί να προκαλέσει έκκριση κλενβουτερόλης, και δεν έχω διαβάσει κάποιον επιστήμονα που να το υποστηρίζει, αλλά υποθέτω ότι δεν θα πέταγε μια τέτοια παπαριά κατά τύχη. Από την ιστορία αυτό που πρέπει να κρατήσουμε είναι το εξής: H Διεθνής Ποδηλατική Ομοσπονδία δεν έδειξε διατεθειμένη να σηκώσει η ίδια το βάρος της ευθύνης να καταδικάσει τον κορυφαίο ποδηλάτη του κόσμου. Πίεσε τους Ισπανούς και τελικά οι ίδιοι αναγκάστηκαν να "σκοτώσουν" το παιδί τους. Η απόφαση όμως έχει έλθει σίγουρα από πιο ψηλά. Κάτι που σημαίνει ότι, αν τελικά ο Κονταδόρ κερδίσει την έφεση και συνεχίσει να αγωνίζεται κανονικά, θα του κάνουν την ζωή μαύρη από τους άπειρους ελέγχους. Έχει μπει στο στόχαστρο και σε καμμία περίπτωση δεν θα τον αφήσουν να κερδίσει ξανά το Γύρο Γαλλίας και να γίνει ήρωας.

Η υπόθεση περιπλέκεται ακόμη περισσότερο από το εξής: Λίγο πριν ανακοινωθεί το αποτέλεσμα του doping control, ο Αλμπέρτο Κονταδόρ άλλαξε ομάδα. Έφυγε από την Astana και πήγε στην Saxo Bank, την ομάδα της δανέζικης τράπεζας, με την οποίαν έτρεχε μέχρι εκείνη την στιγμή ο βασικότερός του αντίπαλος, Άντι Σλεκ, που είχε μόλις φύγει για να φτιάξει δικιά του ομάδα, με έδρα τη γενέτειρά του, το Λουξεμβούργο και χορηγό μια ντόπια τράπεζα.

Η πρόβλεψή μου; Ο Κονταδόρ αθωώνεται τελικά, διατηρεί τον τίτλο του νικητή του Γύρου Γαλλίας για το 2010 και αποσύρεται λόγω κάποιου τραυματισμού ή ασθένειας από τον φετινό Γύρο, τον οποίον κερδίζει με ευκολία ο Άντι Σλεκ. Γιατί να συμβεί αυτό; Ίσως γιατί η Διεθνής Ποδηλατική Ομοσπονδία έχει αποφασίσει ότι χρειάζεται μια "διόρθωση" στο σπορ. Ότι ο Κονταδόρ είναι μεν σπουδαίος, αλλά όχι τόσο σπουδαίος όσο τον κάνει το (μη αποδεδειγμένο ακόμη) ντόπινγκ να φαίνεται. Και ότι ο Άντι Σλεκ, που αν όλοι ήταν "καθαροί", θα βρισκόταν πιο ψηλά, πρέπει να κυριαρχήσει στον Γύρο για κάποια χρόνια...

UPDATE:
Σύμφωνα με αυτό εδώ το κατατοπιστικότατο άρθρο, είναι πιθανόν η κλενβουτερόλη στον οργανισμό του Κονταδόρ να προήλθε όντως από μολυσμένο κρέας. Διάβασε γιατί.

UPDATE 2 (15.02.2011):
Το πρώτο μισό της πρόβλεψής μου επιβεβαιώθηκε σχεδόν αμέσως. Δύο εβδομάδες μετά την ανακοίνωση της ποινής, η Ισπανική Ομοσπονδία Ποδηλασίας τελικά την ήρε, έπειτα από έφεση που άσκησε ο αθλητής.

26 Ιαν 2011

Φόβος και παράνοια στον Τύπο

Φαντάζομαι ότι αν κάποτε αποκτήσω μια φοβερή και τρομερή θέση ευθύνης στον Τύπο -λέμε τώρα- όλο και κάποιο blog θα βρεθεί να απαριθμήσει τα ελαττώματά μου: Από τα χρόνια του στίβου ακόμη ήταν απλά καλός, αλλά ποτέ άριστος σε κάτι. Βαριέται και χάνει το ενδιαφέρον του εύκολα. Παραείναι σνομπ με τους συναδέλφους του. Έχει επικίνδυνες εμμονές (μισεί το έντεχνο, δεν ανοίγει ποτέ του τηλεόραση, ασχολείται συνέχεια με το άλλο φύλο...). Είναι Παρθένος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Το βασικότερο: Δεν είναι ούτε ιδιαίτερα ευφυής, ούτε εξαιρετικά ταλαντούχος. Υποθέτω ότι τα πραγματικά αρνητικά μου είναι πολύ περισσότερα και καταλαβαίνω ότι οι παραπάνω προτάσεις είναι μια αποτυχημένη προσπάθεια να τ' απαριθμήσω (την καμπούρα σου δεν την βλέπεις ο ίδιος, μόνο οι άλλοι -α! είμαι και καμπούρης! γέρνω, αλήθεια...), αλλά καταλαβαίνεις πάνω κάτω ότι δεν είμαι άψογος. Όποιος θέλει να μού προσάψει κάτι, μπορεί να το κάνει πολύ εύκολα. Αυτό για το οποίο κανείς δεν πρόκειται να με κατηγορήσει (και να το στηρίξει) είναι ότι φοβάμαι. Ότι δεν λέω τα πράγματα με το όνομά τους ή ότι δεν έχω το θάρρος της γνώμης μου (που ελπίζω ότι τη χρησιμοποιώ σωστά -εκεί που πρέπει, εκεί που γνωρίζω όντως και άρα δικαιούμαι να την διαθέτω, όχι από ξερολιά, όχι από κομπλεξισμό). Αυτόν τον φόβο, όμως, θα τον προσάψω εγώ στην πλειονότητα όσων "τρέχουν" τον ελληνικό Τύπο αυτήν την στιγμή.

Γράφω κυρίως για τα περιοδικά και τις εφημερίδες (αφού όντως δεν ανοίγω σχεδόν ποτέ την τηλεόραση και ελάχιστα ασχολούμαι με το ραδιόφωνο -μόνο λόγω όμορου πεδίου γνωρίζω κάποια βασικά για το τι συμβαίνει εκεί και φαίνεται ότι πάνω κάτω είναι το ίδιο..), τον χώρο όπου εργάζομαι από το 1997. Οι συνολικές κυκλοφορίες των εφημερίδων για το 2010 ήταν σχεδόν τρομακτικές. Στα περιοδικά, πέραν των σταθερών αξιών (που να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, είναι κυρίως τα γυναικεία), κάποια έφτασαν σε αστεία νούμερα. Πολλά αναγκάστηκαν να κλείσουν. Το τοπίο της ελληνικής κρίσης βρίσκει τον Τύπο σε μια ακόμη μεγαλύτερη κατάντια. Και ο τρόπος του για να την αντιμετωπίσει -ή για να την ξορκίσει- είναι, μέχρι αυτήν την στιγμή, η υποχώρηση και το ταμπούρωμα, λόγω φόβου. Οι ελληνικές εφημερίδες, κυρίως, αλλά και τα περιοδικά, ανασκουμπώνονται και επιστρέφουν σε αυτό που γνωρίζουν καλλίτερα η καθεμία, αφήνοντας στον κήπο απότιστα τα "ανοίγματά" τους, απεμπολώντας διάφορα φιλόδοξα (προσοχή: δεν χρησιμοποιώ ειρωνικά το επίθετο, αλλά με νοσταλγία) σχέδια, αναδύοντας ξαφνικά μυρωδιά μούχλας.

Στα περιοδικά, οι περισσότεροι γυναικείοι τίτλοι περνούν την κρίση με μικρές απώλειες. Εκεί η διαφήμιση έχει πέσει λιγότερο και η δουλειά γίνεται πάνω σε δεδομένες φόρμες -είναι κάπως δύσκολο να την κάνεις λάθος. Όποιος, τέλος πάντων, δεν μπορεί, απλά βγαίνει από το παιχνίδι. Και όντως δυο-τρία έντυπα που είχαν μείνει ουραγοί, έκλεισαν. Άρα μια μικρή διόρθωση στην υπερπληθώρα τίτλων όντως σημειώθηκε. Στα υπόλοιπα περιοδικά, η σφαγή είναι μεγάλη. Οι πωλήσεις φύλλων ανά είδος (ανδρικά, αυτοκινήτου, σπιτιού, συνταγών κ.λπ) έχουν πια φτάσει στο λογικό όριο της αγοράς. Αυτό ώθησε αρκετούς τίτλους στην απόσυρση. Όποιοι έχουν πιο γερούς αρμούς προς το παρόν διατηρούνται όρθιοι, αλλά είναι σαφές ότι η έλλειψη διαφήμισης δεν επιτρέπει χρηματοδότηση υψηλών προσδοκιών. Έτσι ο κύκλος γίνεται φαύλος: Λιγότερες σελίδες, μετριότερη ύλη -αφού πια κάποιοι από τους ανταγωνιστές έχουν εκλείψει-, άρα μικρότερο ενδιαφέρον κι από το κοινό. Όποιες προσπάθειες έχουν από πίσω άξια στελέχη (ένα γρήγορο παράδειγμα που μου έρχεται στο μυαλό είναι το "Esquire") δείχνουν μια αξιοζήλευτη ποιότητα (πάντα για τις παρούσες συνθήκες, γιατί κι αυτά τα περιοδικά είναι συνήθως σκιά του κάποτε αριστοκρατικού τους παρελθόντος), χωρίς βέβαια αυτό να διασφαλίζει το μέλλον τους. Είναι όμως μια περίπτωση προσώπων με μέλλον. Και είναι τα πρόσωπα, όχι οι τίτλοι που με ενδιαφέρουν περισσότερο στο σημερινό post.

Τα κουτσομπολίστικα περιοδικά είναι μια ειδική κατηγορία, αλλά λέω να μην λερώσω το blog με το είδος. Τα αντιμετωπίζω σαν συνέχεια της τηλεόρασής μας. Αν κάποτε αυτή διαλυθεί, θα πάψουν κι αυτά να υπάρχουν. Το σύμπαν τους είναι αυτοαναφορικό και σε απολύτως τίποτε δεν προσφέρουν. Οι καλές τους πωλήσεις είναι απλά ένα δείγμα του ότι όσα παθαίνουμε μάλλον μας αξίζουν :)

Τα δύο παραδοσιακά μαγαζιά του χώρου, ο Κωστόπουλος και ο Λυμπέρης, δηλαδή, περνούν δύσκολες ώρες και αυτό οφείλεται κατά πολύ στους δύο εκδότες. Η λέξη "φόβος" ίσως είναι υπερβολική για τους συγκεκριμένους δύο -ταιριάζει πιο πολύ σε αυτό που συμβαίνει στις εφημερίδες-, αλλά σίγουρα έχει καταλάβει τους ακριβώς από κάτω τους. Οι πολλές απολύσεις και το κλείσιμο τίτλων από τα δύο μαγαζιά (λυπήθηκα πολύ που έμαθα ότι έκλεισε μόλις και το "Top Gear", όπου για αρκετά χρόνια διατηρούσα μια στήλη ποδηλάτου -προπομπό του trend που ζούμε αυτές τις μέρες) έχει κάνει άτολμους τους επικεφαλής των περιοδικών. Πάντα με εξαιρέσεις: Ήδη έγραψα πιο πάνω για το "Esquire". Για τους ίδιους τους εκδότες, η πιο ταιριαστή λέξη είναι η "αμηχανία". Αμηχανία μπροστά σε μια κατάσταση που δεν πολυχωράει το είδος του lifestyle που υπηρέτησαν τόσα χρόνια. Η στροφή της ΙΜΑΚΟ προς το πιο κουτσομπολίστικο και το πιο τηλεοπτικό αποτελεί, πάντα κατά την ταπεινή μου άποψη, αυτοκαταστροφική κίνηση. Ίσως και να είναι, βέβαια, μια προσπάθεια εκλογίκευσης των μεγεθών, μια σμίκρυνση σε τομείς όπου ακόμη τα πάει καλά, μια ανασύνταξη απέναντι στην οικονομική δυσπραγία. Εδώ ο φόβος απέναντι σε κάτι το καινούργιο είναι θέμα προϋπολογισμού. Το νέο, το τολμηρό, το ρηξικέλευθο απλά "δεν βγαίνει". Στον Λυμπέρη η ατολμία μοιάζει να οφείλεται πιο πολύ σε έλλειψη "savoir faire" -και στα νούμερα του λογιστηρίου, βέβαια-, αλλά με δύο ναυαρχίδες τύπου "Vogue" και "Status" που συντηρούνται ακόμη σε υψηλό επίπεδο αισθητικής, τουλάχιστον δεν μπορείς να τον κακολογίσεις για "εκπτώσεις". Μόνο για μια σχετική ανασφάλεια και εσωστρέφεια.


Η εσωστρέφεια είναι πολύ πιο έκδηλη στις εφημερίδες. Και μαζί της ο φόβος, με τον οποίο ξεκίνησα ετούτο το post. Πολλές φορές τα δύο τους μαζί οδηγούν και στην παράνοια: Αποφάσεις χωρίς καμμία απολύτως λογική λαμβάνονται και φυσικά δεν δίνουν κανένα θετικό αποτέλεσμα. Ένα παράδειγμα είναι το αλήστου μνήμης free press περιοδικό "Plus" που κυκλοφόρησε για 8 μόλις εβδομάδες η "Ελευθεροτυπία". Τα εξουθενωτικά νούμερα πωλήσεων οδήγησαν ήδη σε κλείσιμο το "Veto" και το καθημερινό "Bήμα", ενώ σχεδόν όλες οι υπόλοιπες εφημερίδες προχώρησαν σε μείωση σελίδων και -κυρίως- προσφορών. Εβδομαδιαία περιοδικά έγιναν μηνιαία, άλλα έκλεισαν, άλλα θα κλείσουν στο άμεσο μέλλον.

Ο φόβος στις εφημερίδες δεν είναι μόνο φόβος εκδοτών. Είναι και στελεχών αλλά και του κατώτερου προσωπικού. Όλοι ξέρουν πως, αν χάσουν την δουλειά τους, πολύ δύσκολα θα βρουν καινούργια υπό τις παρούσες συνθήκες. Κι αν βρουν, δεν ξέρουν υπό ποιους όρους θα είναι. Όλο αυτό, λοιπόν, οδηγεί σε μια σειρά τίτλων που ξεχνούν το κοινό που θα ήθελαν να έχουν και επιστρέφουν στο κοινό που μπορούν ακόμη να κολακεύσουν και να διατηρήσουν. Περίεργο, αλλά σε αυτό το καθεστώς συρρίκνωσης κανείς δεν κάνει το τολμηρό βήμα να επιχειρήσει να κάνει δικά του τα εδάφη που αφήνει ο άλλος. Οι αναγνώστες είτε σταμάτησαν να παίρνουν δεύτερη και τρίτη εφημερίδα τις Κυριακές, είτε πια δεν παίρνουν ούτε μία, τώρα που στέρεψαν και τα καλά DVD...

Το τοπίο, στο ξεκίνημα του 2011 είναι κάπως έτσι: Το "Πρώτο Θέμα", που τερμάτισε για έκτη συνεχόμενη φορά πρώτο την κούρσα των πωλήσεων στις κυριακάτικες, ξέρει ότι τα πράγματα δεν θα είναι τα ίδια και στη νέα χρονιά και περιορίζεται στην τηλεοπτική δημοσιογραφία που ξέρει να κάνει καλλίτερα, αφού από εκεί ξεπήδησε. Ακόμη και το περιοδικό "Olive" που πρόσθεσε στις προσφορές του έχει για μπροστάρη μια τηλεοπτική περσόνα, τον Ηλία Μαμαλάκη. Προς το παρόν πάντως έχει πέσει στην τρίτη θέση των κυκλοφοριών, πίσω από "Βήμα" και "Καθημερινή".

Το "Βήμα" παραμένει η πιο πλούσια κυριακάτικη έκδοση, αλλά η πληθωρικότητά του δεν σημαίνει και διατήρηση της ποιότητας. Τα όσα συνέβησαν στο καθημερινό αδελφάκι του και η αμηχανία του μαγαζιού μπροστά στον θαυμαστό νέο κόσμο που θέλει να κατακτήσει (το Internet) προς το παρόν διατηρούν και τη ναυαρχίδα σε μια στάση αναμονής. Η "Καθημερινή" απολαμβάνει εδώ και καιρό την μοναξιά της κορυφής στις κυκλοφορίες, αλλά δεν το εκμεταλλεύεται με άνοιγμα στο πιο νεανικό ή και λαϊκό κοινό -προτιμά να διατηρήσει τις δυνάμεις της για το "μετά τα CDs του Χατζιδάκι" σκηνικό, γυρίζοντας σε ένα κάπως συντηρητικό περιβάλλον. Κάπου διάβασα το χαρακτηρισμό "παπαδιαμαντισμό", ο Τσαγκαρουσιάνος στη Lifo έγραψε για "ευσεβισμό". Κάπως έτσι, τέλος πάντων. Στην "Ελευθεροτυπία" τα πάντα έχουν να κάνουν με τον αλλοπρόσαλλο, όπως δείχνει, χαρακτήρα της εκδότριάς της (και βέβαια οι πωλήσεις, που έχουν φτάσει στο απόλυτο ναδίρ), ενώ στο "Έθνος" η κατάσταση μοιάζει να είναι σταδιακής παράδοσης. Σαν να μην ενδιαφέρει πια τον ιδιοκτήτη του.

Ο Τύπος, βέβαια, δεν θα πεθάνει έτσι ξαφνικά. Κάτι που αποδεικνύεται και από τα νούμερα που "χτυπάνε" τα sites των παραδοσιακών ΜΜΕ. Ο κόσμος ακόμη εκεί στρέφεται για έγκυρη ενημέρωση και αρθρογραφία. Παρά τα προβλήματά της, απέχει παρασάγγας από την "δημοσιογραφία των πολιτών" και τα απαράδεκτα blog της. Σαφέστατα και κάποιοι εκδότες έχουν χάσει τελείως το ενδιαφέρον τους, αφού πια τα όποια οφέλη από την συντήρηση μιας εφημερίδας για λόγους επηρεασμού της κυβέρνησης έχουν περιοριστεί στο ελάχιστο. Σαφέστατα επίσης τα περισσότερα στελέχη έχουν περιέλθει σε κατάσταση πανικού από τον φόβο ότι θα χάσουν τα προνόμια που απολάμβαναν τόσο καιρό. Την ίδια ώρα όμως, μια νέα φουρνιά επιχειρηματιών, μια νέα γενιά ελληνικού χρήματος, λιγότερο χωμένη στο κάπως σκοτεινό περιβάλλον διαπλοκής που ίσχυε μέχρι χθες, δείχνει έτοιμη να αδράξει κάποιες ευκαιρίες. Το να αγοράσεις μια μεγάλη εφημερίδα, αλλά κυρίως μια συχνότητα στο ραδιόφωνο ή ένα κανάλι στην τηλεόραση κοστίζει σήμερα λιγότερο από ποτέ. Δεν λέω ότι θα υπάρξει μια γενική αλλαγή φρουράς, αλλά φαίνεται πως ένα - δύο ελπιδοφόρα σχήματα έχουν θέση στο ελληνικό τοπίο των ΜΜΕ μετά την κρίση, ειδικά στην περίπτωση που η διόρθωση συνεχιστεί κι άλλο, με το κλείσιμο περισσότερων -και μεγαλύτερων- τίτλων.

Το Internet είναι, επίσης, ένα καλό πεδίο προετοιμασίας αλλά και καθολικής ανάπτυξης γι' αυτό το "νέο χρήμα". Λόγω ηλικίας το κατέχει καλλίτερα από τα γηρασμένα στελέχη που διοικούν αυτήν την στιγμή τον ελληνικό Τύπο και κοστίζει, βέβαια, πολύ λιγότερο από το χαρτί ή την συχνότητα. (Μια κίτρινη παρένθεση εδώ: Ακούγονται φήμες ότι η οικογένεια Λαυρεντιάδη μετακόμισε μόνιμα στο εξωτερικό. Ακόμη και να μην ισχύουν, το πυροτέχνημα της εμφάνισής του στον Τύπο έχει ήδη σβήσει. Όταν μιλάω για "νέο χρήμα", φυσικά και δεν εννοώ κάτι τέτοιο). Το θέμα είναι αν αυτοί οι νέοι εκδότες και ιδιοκτήτες σταθμών που θα προκύψουν θα προχωρήσουν και σε μια ανανέωση των κουρασμένων και μη εκσυγχρονισμένων στελεχών που θα τεθούν επικεφαλής των νέων σχημάτων. Πρόσωπα υπάρχουν πολλά, είναι μια νέα γενιά που μεγάλωσε μεν με το lifestyle του Κλικ και του Mercedes, αλλά που πέρασε στην τέταρτή της δεκαετία μέσα από ένα δυνατό φίλτρο ωρίμανσης, με σπουδές στο εξωτερικό, με πλήρη εξοικείωση με τα νέα μέσα και με σχετική απέχθεια προς αυτό που ο ελληνικός Τύπος έχει φτάσει να υπηρετεί τα τελευταία χρόνια. Αυτό το "νέο χρήμα" και αυτά τα "νέα στελέχη" είναι ο προπομπός του πολυαναμενόμου μελτεμιού που θα καθαρίσει την βρώμικη ατμόσφαιρα πάνω από την Ελλάδα, όπως την αποκάλυψε η κρίση. Ανάλογες περιπτώσεις προσώπων θα αναλάβουν σταδιακά όλους τους τομείς αιχμής στην χώρα. Αν δεν τα καταφέρουν ούτε εκείνοι, τότε αυτός ο τόπος δεν έχει απολύτως καμμία ελπίδα.

Άλλα δύο κείμενά μου για την κρίση στον Τύπο: | Τυπογραφικόν Λάθος | | To πρόβλημα του Τύπου |

25 Ιαν 2011

Tα προάστεια που βρυχώνται


Arcade Fire - The Suburbs



The Besnard Lakes - Light Up The Night (Live)


Οι μπάτσοι στο 2' 37" του "The Suburbs" είναι ο Γουίν Μπάτλερ και η Ρεζίν Κασάν. Το βίντεο κλιπ είναι του Σπάικ Τζόνσι. Με τη δουλειά του δεν τρελλαίνομαι (με εξαίρεση, ίσως, όσα έκανε για την Bjork), αλλά η συνεργασία ενός τόσο επιδραστικού και με καθολική αποδοχή από την indie κοινότητα σκηνοθέτη με την διασημότερη indie μπάντα του πλανήτη δεν είναι κάτι που θα άφηνα αδημοσίευτο. Όχι ότι είναι και καμμιά καινούργια είδηση, βέβαια. Έχει πάνω από ενάμιση μήνα που παρουσιάστηκε το βίντεο, αλλά τότε ασχολιόμασταν με το πώς θα καταφέρουμε να τους ανεβάσουμε στο #1 της Blogovision και δεν είχαμε καιρό για τέτοια... Μιλώντας για Blogovision, και για να απαλύνω λίγο τη βία που παρουσιάζει ο Τζόνσι στο "The Suburbs", ανέβασα κι ένα από τα πιο γλυκά, υπνωτιστικά, υπέροχα κομμάτια του 2010. Το οποίο ήταν τόσο σπουδαίο έτος μουσικά, που αυτή η εξαιρετική δισκάρα, το "The Besnard Lakes Are The Roaring Night" απ' όπου και το "Light Up The Night" δεν χώρεσε στην 20άδα σχεδόν κανενός εκλέκτορα (ούτε και στην δική μου). Το 2011 έχει αρχίσει κι αυτό αρκετά δυνατά, αλλά όλα αυτά θα τα πούμε στο τέλος της εβδομάδας...

24 Ιαν 2011

(Not so) Biutiful

Σού λένε ότι έβγαλε νέα ταινία ο Ινιαρίτου και αντανακλαστικά λες "θα πάω". Γιατί θυμάσαι όλη την ανατριχίλα που σε ηλέκτριζε πάνω στο "Amores Perros", πάνω στα "21 Γραμμάρια". Γιατί στο κάτω κάτω δεν βγάζει νέα ταινία ο Ινιαρίτου κάθε μέρα. Διαλέγεις μια βραδιά που τα κέφια σου είναι πάνω, γιατί είσαι ψιλιασμένος, δεν θες να σου ρίξει την διάθεση στα τάρταρα, θες να διατηρήσεις λίγη αξιοπρέπεια, να μην πλαντάξεις στο κλάμα μέσα στο σινεμά. Και πας. Γύρω σου τρώνε νάτσος και ποπκόρν, χαμουρεύονται, κοιμούνται. Και κάθεσαι επί 147 λεπτά και παρακολουθείς το τελευταίο δίμηνο του Μπαρδέμ επί της Γης. Και τελειώνει. Και τι λες;

Αυτό που είχες πει από τα 13 πρώτα λεπτά και 22 δευτερόλεπτα: "Όχι πάλι το ίδιο!" Αυτό που είχες πει και στο "Babel" δηλαδή, πριν 5 χρόνια. Ο Ινιαρίτου γυρίζει την ίδια ταινία ξανά και ξανά, απλά φροντίζει τα διαστήματα από τη μια σοδειά στην άλλη να είναι μεγάλα. Αλλά με την τέταρτη κόπια του εαυτού του, με το τέταρτο ξεφούρνισμα τρεμάμενης κάμερας, κοντινών πλάνων σε λεπτομέρειες κατάντιας και την τέταρτη εκδοχή της απόλυτης δυστυχίας -με την οποία δεν πρόκειται ποτέ, μα ποτέ να ταυτιστείς, κι άρα μόνο ηδονοθηρικά μπορείς να παρακολουθήσεις- σε χάνει πια από θεατή. Και υπόσχεσαι να μην δεις το επόμενό του φιλμ σε 5 χρόνια που θα ξαναβγεί. Αλλά σε 5μιση. Στο DVD.

21 Ιαν 2011

Σίδηρος, οίνος κι ένας τρέχων κόνικλος


Iron & Wine - Rabbit Will Run (Live)

Θά 'ναι άραγε και το 2011 το ίδιο συναρπαστικό μουσικά με το έτος που μόλις ανέβηκε στο τραμ και έστριψε στη γωνία δεξιά κουνώντας μαντηλάκι; Το πρώτο αισιόδοξο μήνυμα παραδίδεται με το "Kiss Each Other Clean", το τέταρτο άλμπουμ του Iron & Wine που είναι η πρώτη ευχάριστη έκπληξη της χρονιάς. Όχι γιατί ο Σάμιουελ Μπιμ δεν μας έχει δώσει και στο παρελθόν σπουδαίες μουσικές. Αλλά γιατί τώρα διακτινίζεται στη φωτεινή πλευρά του πλανήτη folk/rock, αφήνοντας την καταθλιπτική βάση όπου είχε πρωτοπροσγειωθεί το διαστημόπλοιό του σε άλλους άποικους...

20 Ιαν 2011

Φρεσκαδούρα


Le Page - Dinosaur

Κάθε φορά που συνειδητοποιώ ότι τα κέφια μου έχουν πεταχτεί μέχρι τη γωνία για τσιγάρα (και δεν έχουν ξαναγυρίσει), δηλαδή όλο και πιο συχνά τον τελευταίο καιρό, φοράω στο συρταράκι του CD Player το "Yojikevin". Είναι το ντεμπούτο άλμπουμ των Le Page, του Tony και της Τερψιχόρης, δηλαδή, το οποίο κυκλοφόρησε πριν από περίπου ένα μήνα και είναι τόσο αθώο, τόσο παιχνιδιάρικο, τόσο φρέσκο, που ανεβάζει ήδη από τις πρώτες νότες του "Girl in the Woods" την διάθεσή μου κατά 100%. Μέχρι να φτάσω στο "Dinosaur", το 13ο και τελευταίο κομμάτι του άλμπουμ, αυτή η "εφηβική" indie pop/folk που παίζουν τα παιδιά (μαζί τους, οι Ευθύμης Κούρτης στα πλήκτρα, Νίκος Θεσσαλονικεύς στα ντραμς, Ari στις κιθάρες, Ottomo στο μπάσο και την παραγωγή και guest στα φωνητικά ο Φοίβος Δεληβοριάς) μού έχει φέρει στα -κλειστά πάντα- μάτια εικόνες σε κίτρινο και μπλε και ροζ, μπαλόνια γεμάτα ευτυχία, Lego που φτιάχνουν καρδούλες και Thundercats, λευκώματα λερωμένα με πράσινα στυλό Bic και φωσφοριζέ Blanco, τρίποντα από τη μέση του ασφάλτινου γηπέδου ένα δευτερόλεπτο πριν τη λήξη του διαλείμματος.

19 Ιαν 2011

Πού χάθηκε αυτή η ψυχή;

Ξέρω, πρωταγωνιστεί σε κάποιο μπουζουκο/εντεχνο/ποιητικό show. Αλλά, σοβαρά, ποιος ασχολείται πια μαζί της; Ούτε το Nitro δεν την κάνει εξώφυλλο! Γιατί το post με τον τίτλο Julia + Aleksandratou + You + Porn έχει ακόμη τόσα hits σ' αυτό το γαμωblog;

Πριν από τρία και βάλε χρόνια είχα ανεβάσει ένα χαζοpost με αφορμή ένα ιδιωτικό βιντεάκι της Τζούλιας Αλεξανδράτου να καυλαντίζει γυμνή μπροστά στην 320Χ240 κάμερα ενός κινητού κάποιου γαμιά της. Το post γνώρισε μια σχετική επιτυχία τον Νοέμβριο του 2007, όταν πρωτοανέβηκε, αλλά από τον Μάρτιο του 2010, όταν και η ξανθή μοντέλα - τραγουδίστρια - entertainer πρωταγωνίστησε στο περίφημο πορνό της, γνώρισε και γνωρίζει μεγάλες δόξες, προφανώς γιατί ο τίτλος του έκανε πολύ κόσμο να νομίζει ότι θα βρει link για να κατεβάσει την ταινία. Αν μπήκες όντως γι' αυτό, ατύχησες καυλιάρη μου... Όταν αλλάξαμε το layout στο site και προσθέσαμε την λίστα με τα δέκα πιο περιζήτητα posts του μήνα, απέκτησε μια μόνιμη θέση στην δεξιά κολώνα του ΠΠC, κάτι που πιθανότητα τού δίνει ακόμη περισσότερα hits χωρίς απολύτως κανέναν λόγο.

Επειδή, λοιπόν, αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει και επειδή δεν θέλω να σβήνω posts από το παρόν blog, λέω να εκμεταλλευθώ την διάρκεια στην δημοφιλία του και να το χρησιμοποιήσω εν είδει ενός μίνι ροζ τουιτεροημερολογίου. Από σήμερα και κάθε εβδομάδα (μπορεί και πιο συχνά) θα κάνω ένα μίνι tweet εκεί (που θα μεταφέρεται και στο κανονικό μου twitter) και θα περιέχει αυτό που λέμε "ερωτικό", "αισθησιακό" ή κάτι σχετικό, τέλος πάντων, περιεχόμενο. Έτσι, το "Julia + Aleksandratou + You + Porn" θα διατηρήσει δικαιολογημένα την θέση του εκεί ψηλά στα "περιζήτητα" του ΠΠC...

17 Ιαν 2011

Iron Man

Κάτι με έπιασε χθες το βράδυ - να ήταν οι τύψεις που προσπαθεί να μου προκαλέσει ο Homo Ludens; Να ήταν αυτό; Να είναι η οικονομική συγκυρία - η οποία ταιριάζει παντού, οι επιπτώσεις της μπορούν να εμφανιστούν σε κάθε πτυχή της ζωής (και να χρησιμεύσουν ως βολικότατη δικαιολογία); Ό,τι και να είναι, έχει μουσική υπόκρουση:

12 Ιαν 2011

Bankruptcy. Χρεοκοπία

Την τελευταία φορά που έπαιξα Europa Universalis III (χθες...) διοικούσα την Αγιούθαγια, το βασίλειο που διαδέχθηκε στα μέσα του 14ου αιώνα το Σούκοθαϊ, το πρώτο που ιδρύθηκε στην περιοχή που σήμερα γνωρίζουμε ως Ταϊλάνδη. Ακολούθησα μια μετριοπαθή πολιτική, δίνοντας βάση κυρίως στην Οικονομία και την Διπλωματία, αλλά ούτε οι Βιρμανοί Πέγκου στα δυτικά (που ιστορικά όντως κατέλαβαν κι έκαψαν κάποια στιγμή την Αγιούθαγια), ούτε οι Καμποτζιανοί Χμερ στα ανατολικά και ούτε -κυρίως- οι μουσουλμάνοι του βασιλείου της Μαλάκκα στο Νότο με άφησαν ν' αγιάσω. Μια σειρά από διπλωματικά επεισόδια με ανάγκασε να μαζέψω έναν διόλου ευκαταφρόνητο στρατό για να λήξω μια και καλή την αμφισβήτηση των συνόρων μου. Ο πολεμικός αγώνας ήταν άκρως επιτυχής, αλλά το κόστος για την συντήρηση του στρατού με οδήγησε σε υπέρμετρο δανεισμό και τελικά στη χρεοκοπία. Η αδυναμία της χώρας μου για επιστροφή στις ένδοξες ημέρες μετά την κατάρρευση της οικονομίας της με έβαλε σε κάποιες σκέψεις -ήταν και οι πρόσφατες συζητήσεις με την Ματίνα Στεβή (Guardian, Economist, Al Jazeera, BBC), στης οποίας το σπίτι στο Λονδίνο άλλαξα χρονιά. Πάμε λοιπόν:

Διαβάζω όλο και πιο συχνά στα ΜΜΕ άρθρα που αναρωτιούνται για το μήπως τελικά μια χρεοκοπία θα κοστίσει στην Ελλάδα λιγότερο από τον επώδυνη διαδικασία της προσαρμογής στους όρους του Μνημονίου. Δεν εννοώ λαϊκίστικα κείμενα σε φαιδρές εφημερίδες από "νοσταλγούς της δραχμούλας". Μιλάω για σοβαρά κείμενα από άξιους συναδέλφους, όπως αυτό του Τάσου Τέλλογλου στο Protagon. Διαβάζω, βέβαια, και ευτυχώς είναι περισσότερα, και άρθρα που επιμένουν πως η χρεοκοπία θα είναι καταστροφική και πως οι θυσίες που κάνουμε τώρα είναι η μοναδική οδός προς την σωτηρία. Μου κάνει εντύπωση πως ούτε η μία, ούτε η άλλη πλευρά αναλύει διεξοδικά το τι ακριβώς σημαίνει χρεοκοπία. Περίεργο δεν είναι; Μιλάμε για την λέξη των καιρών μας, την έννοια που θα θυμόμαστε έπειτα από χρόνια να χαρακτηρίζει μια ολόκληρη εποχή. Όπως τώρα λέμε "Εκσυγχρονισμός", "Αλλαγή", "Χούντα" ή "Κατοχή" και οι άλλοι καταλαβαίνουν ακριβώς σε ποιες ιστορικές περιόδους γι' αυτόν τον τόπο αναφερόμαστε. Η "Χρεοκοπία" είναι όμως μια θολή έννοια -ίσως γιατί δεν μας έχει συμβεί ακόμη.

Δεν είμαι οικονομολόγος, άνθρωπος με κοινή λογική είμαι, οπότε δεν διατυπώνω άποψη εδώ, απλά ερωτήματα θέτω. Ελπίζω κάποιος να μπορεί να τα απαντήσει:

- Χρεοκοπία δεν σημαίνει αδυναμία του κράτους να πληρώσει τους οφειλέτες του; Δεν σημαίνει ότι τα ταμεία μια μέρα είναι απλώς άδεια, δεν μπορούμε να δανειστούμε άλλο, άρα δηλώνουμε ότι δεν έχουμε να δώσουμε και όποιος περιμένει κάτι από εμάς απλώς παίρνει τ' αρχίδια μας;

- Άρα σβήνονται όλες οι οφειλές μας προς όσους μας δάνεισαν, σωστά; Δηλαδή προς το εξωτερικό, αλλά και το εσωτερικό. Τις τράπεζες που έχουν χαρτοφυλάκια γεμάτα με δισεκατομμύρια κρατικών ομολόγων.

- Συνεπώς οι απ' έξω τα παίρνουν στο κρανίο και μας κόβουν εντελώς τη δυνατότητα δανεισμού ή θέτουν τέτοιους όρους που θα πρέπει να είμαστε τρελλοί για να ξαναδανειστούμε από αυτούς (επιτόκια της τάξης του 20-25% ας πούμε). Και οι από μέσα, οι τράπεζες, απλά καταρρέουν. Χρεοκοπούν κι αυτές μαζί με το κράτος και όσοι έχουν καταθέσεις σ' αυτές στήνονται α λα αρτζεντίνα απ' έξω και παρακαλάνε να μη χάσουν τα λεφτά τους. Που τα χάνουν όμως δεν πα' να χύσουμε περισσότερα δάκρυα κι απ' την Εβίτα Περόν. Είπαμε: οι τράπεζες κλείνουν.

- Χωρίς δανεισμό πια, άρα χωρίς λεφτά στα ταμεία του κράτους -παρ' ότι τα χρέη είναι σβησμένα μετά την χρεοκοπία- δεν μπορούν να πληρωθούν οι δημόσιοι υπάλληλοι. Στην Ελλάδα έχουμε δημοσίους υπαλλήλους που δεν εργάζονται τώρα που πληρώνονται. Όταν τους πεις ότι δεν θα πληρώνονται πια, τότε τι πιστεύεις ότι θα κάνουν; Εγώ υποθέτω ότι θα σταματήσουν να πηγαίνουν στις δουλειές τους. Κι ότι, αν τους επιστρατεύσεις, απλά θα κάνουν λευκή απεργία.

- Την επόμενη, λοιπόν, της χρεοκοπίας μας, ξυπνάμε σε μια Ελλάδα χωρίς ΜΜΜ, δημόσια ταμεία, σύστημα υγείας, αστυνόμευση και λοιπά και λοιπά; Dreamworld για κάποιους, που απολαμβάνουν να τα κάνουν μπάχαλο. Δεν θα ξυπνήσει η λαϊκή οργή; Δεν θα στραφεί απέναντι στα εύκολα θύματα; Δεν θα κατεβούν βιτρίνες; Δεν θ' ανάψουν φωτιές παντού; Κάπως πρέπει να περάσουμε το χρόνο μας...

- Για να ξαναλαδωθεί η μηχανή, θα προχωρήσουμε σε δυνατές υποτιμήσεις του νέου μας (παλιού) νομίσματος, μειώνοντας το εισόδημά μας δραστικά. Ο πληθωρισμός δεν αυξάνεται ραγδαία; Σε τριψήφια ποσοστά; Τριψήφια, τύπου 100%, 150%, 200%... Επίσης, ίσως τελικά υποχρεωθούμε να δανειστούμε με εκείνα τα 20-25% που έγραφα παραπάνω. Γιατί πολύ απλά δεν έχουμε άλλο τρόπο. Και επειδή δεν θα έχουμε αλλάξει και ιδιαίτερα νοοτροπία μετά από όλα αυτά -το μόνο που θα μας νοιάζει θα είναι να πληρώνονται οι δημόσιοι υπαλληλοι γιατί αυτοί και οι οικογένειές τους αποτελούν το μεγαλύτερο κομμάτι του εκλογικού σώματος. Δανειζόμενοι όμως με τόσο μεγάλα επιτόκια, δεν ξαναμπαίνουμε στον ίδιο φαύλο κύκλο; Δεν οδηγούμαστε ξανά προς μια νέα χρεοκοπία;

Θα ήθελα πραγματικά να απαντηθούν κάποια στιγμή όλα αυτά. Να γίνει μια σοβαρή ανάλυση σε μια έγκυρη εφημερίδα που να εξηγεί ακριβώς πώς λειτουργεί το σύστημα σε μια τέτοια περίπτωση. Ακόμη προτιμότερο, να τα εξηγούσε όλα λεπτομερώς η κυβέρνηση. Που, φυσικά, δεν περιμένω να το κάνει ούτε γι' αστείο. Είναι η ίδια κυβέρνηση που φοβάται να παραδεχθεί ότι τα νούμερα δεν βγαίνουν και θα πρέπει αναγκαστικά να προχωρήσουμε σε μια αναδιάρθρωση του χρέους μας. Που κι αυτή είναι μια μορφή χρεοκοπίας, απλά είναι ελεγχόμενη και μπορούμε να μετριάσουμε κάπως τις συνέπειες. Αλλά η κυβέρνηση δεν θέλει να μιλάει για τέτοια πράγματα, για να μην ρίξει λάδι στη φωτιά των αγριεμένων αγορών και των κερδοσκόπων. Λογικό αυτό. Οι κερδοσκόποι όμως ξέρουν. Ο απλός λαός δεν ξέρει -και συνεχίζει να παραμυθιάζεται από όσους του πουλάνε την εύκολη, μάγκικη λύση της επιστροφής στη δραχμή και της στάσης "δεν σε πληρώνω ρε μεγάλε (Γερμανέ, Γάλλε whatever) δανειστή μου, δεν έχω λέμε, τι θα μου κάνεις;"

Δεν τα έγραψα όλα αυτά γιατί πιστεύω πραγματικά ότι το ενδεχόμενο της χρεοκοπίας είναι πιθανό. Τα έγραψα απλά γιατί βλέπω γύρω μου ανθρώπους που όντως το εύχονται, που φαντάζονται ότι θα έχουν ένα καλλίτερο μέλλον έτσι -και συναδέλφους μου που δεν τους το διαψεύδουν (η περίπτωση του κ. Τέλλογλου και του κειμένου που παρέθεσα είναι λίγο διαφορετική, αφού δεν μιλάει τόσο για το κόστος που θα έχει η "σωτηρία" μας μέσω Μνημονίου σ' εμάς, αλλά σε ολόκληρη την Ευρωζώνη). Που δεν τους εξηγούν πως τελικά οι μόνοι κερδισμένοι θα είναι αυτοί που έχουν ήδη στείλει όλα τους τα λεφτά στο εξωτερικό και που θα επιστρέψουν μετά να αγοράσουν τα πάντα πάμφθηνα, από ανθρώπους που απλά θα είναι ανήμποροι να τα κρατήσουν άλλο. Μπορεί να κάνω λάθος, μπορεί τα ερωτήματα που θέτω να έχουν πολύ απλές απαντήσεις και μπορεί να υπάρχουν δεκάδες άλλες παράμετροι που εξηγούν γιατί δεν είναι τελικά τόσο κακό να χρεοκοπήσουμε. Περιμένω όμως, επιτέλους, κάποιος που ξέρει, να μού τα αναλύσει κι αυτά. Να μού δώσει ένα νούμερο. Τόσα θα χάσεις, φίλε μου, με το Μνημόνιο, τόσα με τη Χρεοκοπία.

9 Ιαν 2011

Η μυρωδιά του καθαρού

Ο μπαμπάς μου ήταν πριν πολλά πολλά χρόνια διευθυντής πωλήσεων στην PBH (Parfume et Beaute Hellas). Η εταιρεία έκανε συχνά δώρο στους υπαλλήλους καλλυντικά κι αρώματα και βέβαια τους έδινε και το δικαίωμα να αγοράζουν κι άλλα σε προνομιακές τιμές. Στο παλιό μου σπίτι υπήρχε πάντα ένα ντουλάπι - παράδεισος για τις γκόμενές μου και τις φίλες μου. Γεμάτο πολύχρωμα, μυρωδάτα κουτάκια που ο μπαμπάς και η μαμά προόριζαν για δώρα - και που οι παραλήπτες και, κυρίως, οι παραλήπτριες λάτρευαν να λαμβάνουν.

Από τότε που πήρε σύνταξη ο πατέρας μου, το ντουλάπι ξεχάστηκε, ξέμειναν μέσα κάποια κουτάκια που δεν χαρίστηκαν ποτέ -απολιθώματα μιας άλλης, πιο αθώας και πιο λαμπερής εποχής. Κάποια στιγμή πριν τρεις μήνες, σε ένα από τα βιαστικά πια περάσματα από το πατρικό σπίτι, η μητέρα μου μού ανακοίνωσε ότι χρειάζεται εκείνο το ντουλάπι για να αποθηκεύσει ρούχα και πετσέτες. Αν χρειαζόμουν κάτι, έπρεπε να αποφασίσω άμεσα, γιατί αλλιώς θα πετούσε όλα εκείνα τα κουτιά που είχαν ξεμείνει. Δεν πίστευα ότι υπήρχε έστω κι ένα πραγματάκι εκεί μέσα πια που να είναι χρήσιμο (εξ άλλου τα καλλυντικά έχουν μια ημερομηνία λήξης -ακόμη κι αν δεν ανοιχτούν, μετά από 4-5 χρόνια από την παρασκευή τους αρχίζουν να ξεθυμαίνουν ή να χαλάνε και να γίνονται επικίνδυνα για την επιδερμίδα). Αλλά όταν βούτηξα μέσα στο ντουλάπι, ξεπετάχτηκε μπροστά μου όλο το εφηβικό παρελθόν - μυρωδιές από πάρτυ, από ξενύκτια στην "Αυτοκίνηση", από μαθητικές παρελάσεις. Σε ένα, ειδικά, άρωμα, δεν μπόρεσα να αντισταθώ. Άπλωσα το χέρι μου κι άρπαξα το κατάμαυρο -κι άχρηστο πια- κουτάκι.

Τον άντρα μοντέλο στην διαφήμιση του Drakkar Noir δεν τον γνωρίζω, αλλά η Στέφανι Σέυμουρ είχε γίνει από τότε -θά 'ταν τα τέλη των '80s, αν δεν κάνω λάθος- μια από τις γυναίκες που με γέμιζαν με εκρηκτικό πάθος, κάθε φορά που την αντίκριζα σε κάποιο editorial μόδας. Και είναι ακόμη. Το μαύρο, ελλειπτικό κουτάκι μετακόμισε στο δικό μου ντουλάπι και δεν μυρίζει τόσο Drakkar Noir πια, πιο πολύ έχει τη μυρωδιά οινοπνεύματος. Αλλά κάθε φορά που το ανοίγω θυμάμαι τόσα...

Πριν λίγες ημέρες έπεσα πάνω σε ένα κείμενο του Τσάντλερ Μπερ για το περιοδικό "Mad About Town" για το άρωμα της καθαρότητας. Ο Μπερ (Burr, ελπίζω να το προφέρω σωστά) είναι ο κριτικός αρωμάτων των New York Times (ναι, αυτός είναι ο τίτλος του, όχι beauty editor, που σημαίνει ότι κάτι σπουδαίο συμβαίνει με τη μύτη του) και έκανε για χάρη του ωραίου αντρικού περιοδικού μια μικρή αναδρομή στην ιστορία των πιο επιτυχημένων αρωμάτων και στον διαχωρισμό τους σε αυτά που δηλώνουν καθαρότητα και σ' εκείνα που προσφέρουν ένα σύνθετο μπουκέτο που λέει διάφορα για τον χαρακτήρα σου (τέλος πάντων).

Από το κείμενό του κράτησα κυρίως μία φράση: "Η καθαρότητα δεν έχει άρωμα". Σκέψου το. Όταν πριν αιώνες ο κόσμος πλενόταν, γινόταν καθαρός χωρίς να μυρίζει κάτι συγκεκριμένο, αυτό που είχε αποφασίσει κάποια βιομηχανία -είτε αυτό ήταν λεβάντα, είτε κέδρος, είτε καραμελωμένα αρχίδια. Πλενόταν, με νεράκι, έβγαζε από πάνω του τη φρίκη της ημέρας ή της εβδομάδας, καθάριζε, και μύριζε κάτι σαν άνθρωπος. Κι όμως. Για μας σήμερα, το "καθαρός" δεν σημαίνει "άνθρωπος". Σημαίνει κάτι άλλο. Πότε άλλαξε αυτό;

Η μυρωδιά του καθαρού λανσαρίστηκε πολλάκις. Από εταιρείες απορρυπαντικών κυρίως. Το ποια τελικά εγκρίναμε έχει να κάνει με υποκειμενικά κριτήρια -και με το ποιο υποκειμενικό κριτήριο συνέπεσε στους περισσότερους. Από τις πιο επιτυχημένες μυρωδιές καθαρότητας είναι εκείνη του Tide. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά στις ΗΠΑ το 1949 από την Procter & Gamble και είναι μέχρι και σήμερα -αν δεν κάνω λάθος- το υπ' αριθμόν 1 σε πωλήσεις απορρυπαντικό ρούχων στον κόσμο. Επειδή τα χημικά τού που καθάριζαν τα ρούχα είχαν μια κάπως παράξενη μυρωδιά, η εταιρεία πρόσθεσε την μεθυκυκλοπενταδεκανόνη (ελπίζω να το έγραψα σωστά, στη χημεία δεν τα πάω καλά...), μια χημική ένωση που πρωτοδημιουργήθηκε το 1888 από έναν εφευρέτη που έψαχνε να φτιάξει νέα εκρηκτικά, αναμειγνύοντας διάφορα πραγματάκια με ΤΝΤ. Ήταν μια πάμφθηνη στην παραγωγή της ένωση, που μύριζε ωραία και δεν προκαλούσε πρόβλημα στο υπόλοιπο καθαριστικό. Το Tide τα πήγε περίφημα, και η Procter & Gamble έψαξε και για άλλες τέτοιες χημικές ενώσεις που θα έκαναν τα καθαριστικά της να μυρίζουν όμορφα.

33 χρόνια μετά το Tide, ένας αρωματοποιός, ο Πιερ Γουορνί, πήρε μια από αυτές, την διυδρομυρκενόλη (; -ας με διορθώσει ένας χημικός, please) και την έβαλε μέσα στο αρωματικό μείγμα -σε ποσοστό 10% μάλιστα- ενός νέου προϊόντος που σχεδίασε για μια μεγάλη εταιρεία καλλυντικών. To Drakkar Noir της Guy Laroche ήταν μια από τις μεγαλύτερες εμπορικές επιτυχίες των '80s σε όλα τα επίπεδα -κι ας χλευάστηκε στην αρχή από τους υπόλοιπους αρωματοποιούς. Λίγα χρόνια μετά ο Πιερ Μπουρντόν πρόσθεσε 10% ακόμη από την ουσία αυτή στο δικό του άρωμα και δημιούργησε ένα από τα best sellers που κρατούν ακόμη και σήμερα: το Cool Water του Davidoff. Ο κόσμος -και εγώ τότε, στα τέλη των '80s- το αγόραζε σαν τρελλός. Όλοι θέλαμε να μυρίζουμε "καθαροί". Και ήταν τόσο, μα τόσο απλό... Δεν ξέρω ποιο άρωμα σήμερα συνεχίζει την κληρονομιά του Cool Water και του Drakkar Noir, γιατί δεν μού αρέσει να φοράω κολώνια και δεν πολυπαρακολουθώ την αγορά, παρότι δουλεύω στα αντρικά περιοδικά. Είμαι σίγουρος πάντως πως υπάρχει κάποιο. Που, κόντρα στις ψιλοαστείες περιγραφές των υπολοίπων αρωμάτων για "θεληματικά αρσενικά με έντονο χαρακτήρα" και δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο, πουλάει απλή φρεσκάδα και σαρώνει στις πωλήσεις. Και γεμίζει ίσως την ατμόσφαιρα κάποιου μαγαζιού. Όπως τότε, το '89, στην Αυτοκίνηση, όταν είχε πρωτοβγεί το Cool Water...

8 Ιαν 2011

Καθυστερημένη Νεκρολογία

Για τον κύριο Κομπαγιάσι στους "Συνήθεις Υπόπτους",
Για τον πατέρα στο "Όνομα του Πατρός",
Για τον μισητό Φέργκι στο "The Town",
Για τον λοχαγό Μπιμς στον "Τελευταίο των Μοϊκανών",
Για τον γιατρό με τα μυστικά στον "Επίμονο Κηπουρό",
Για τον Μωρίς Φίσερ στο νεκροκρέββατο του "Inception",
Για τον πατέρα Λώρενς στο "Romeo + Juliet",
Για τον πλούσιο κύριο Σμίδερς στο "The Serpent's Kiss",


θα μας λείψεις Πιτ Πόστλετθγουέιτ.