Το “The Beast In Its Tracks” δεν είναι το καλύτερο άλμπουμ του Josh Ritter. Στη δική μου λίστα με τις δουλειές του τραγουδοποιού από το Idaho κάθεται προς το παρόν κάπου στη μέση. Αλλά δεν έχει περάσει και πολύς καιρός από τότε που βγήκε. Είναι πολύ πιθανόν όταν του χρόνου κάτσω να ξανακούσω και τα επτά που έχει βγάλει ως τώρα και ξαναβγάλω αξιολόγηση, το “The Beast In Its Tracks” να πιάσει πάτο.
Αλλά αυτό από μόνο του αποτελεί μια ισχυρή ένδειξη ότι ο Ritter είναι σπουδαίος. Αν το χειρότερό του άλμπουμ είναι τόσο όμορφο όσο το “The Beast In Its Tracks” κι αν έχουν περάσει πια 14 χρόνια και τόσες κυκλοφορίες για να φτάσουμε στο σημείο να πούμε ότι «αυτή τη φορά δεν ξεπέρασε τον εαυτό του», τότε μήπως απλά τον έχουμε αδικήσει κατάφωρα τόσο καιρό;
Σύμφωνοι, με το μεγαλειώδες “So Runs The World Away”, ο ίδιος ο Josh είχε βάλει τον πήχη πολύ ψηλά, καλλιεργώντας μεγάλες προσδοκίες σε μας, τους πιστούς του φαν. Και, όντως η νέα του δουλειά δεν έχει μέσα αριστουργήματα σαν το “Lantern”, το “Folk Bloodbath” ή το “The Curse”. Αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν είναι εθιστική. Δεν υπάρχει περίπτωση να βάλεις το “The Beast In Its Tracks” να παίζει και να το κλείσεις 43 και μισό λεπτά μετά. Θα το ξαναπάς από την αρχή, θα κολλήσεις σε 2-3 σημεία του (σίγουρα με το «χιτ» “New Lover”), θα μάθεις τις ιστοριούλες του απέξω.
Αν είναι κάτι που τον κάνει ξεχωριστό είναι ακριβώς αυτές οι ιστοριούλες. Στο νέο του άλμπουμ παίρνει για αφορμή μια δύσκολη προσωπική του στιγμή και γράφει μπόλικα παραμύθια που έχουν πολλά να πουν στον καθένα μας. Δεν είναι εύκολος ένας δίσκος που να μιλά για τον χωρισμό (εκτός κι αν γράφεις ζεϊμπεκιές για τον Βασίλη Καρρά ή τσιφτετελοπόπ για τα φτηνά τσόλια των πιστών). Είναι εσωστρεφής, γεμάτος αναστεναγμούς και κλισέ –μπορεί εύκολα να κατεβεί στο επίπεδο του «γραφικού» (ή στον Καρρά και τα τσόλια που λέγαμε). Αλλά ο Josh Ritter μεταχειρίζεται αριστουργηματικά το διαζύγιό του, πηδώντας από το θυμό στον αυτοσαρκασμό και από τη ζεστασιά στο χιούμορ και την τιμιότητα από το ένα τραγούδι στο άλλο.
Αν δεν τα κατάφερνε αυτός, ποιος θα τα κατάφερνε; Από την πρώτη στιγμή που έπιασε την κιθάρα του για να πει τα folk παραμύθια του, από το “Josh Ritter” του 1999 και το “Golden Age of Radio” του 2000, η σεμνότητά του ξεχείλιζε από παντού. Έπιανε τα θέματά του χωρίς καμία διάθεση να τα ξεσκίσει – αλλά εξερευνητικά, γλυκά, ήρεμα. Αν μπορούσε κανείς να τον κατηγορήσει για κάτι ήταν αυτή η υπερβολική ηπιότητα και σεμνότητα. O Ritter ήταν politically correct. Σε καμμία περίπτωση δεν θα μπορούσε να προκαλέσει. Δεν έμοιαζε με τον μέντορά του, του Bob Dylan ας πούμε.
Όχι, ο Ritter δεν ήθελε με τίποτε να κάνει κάτι τέτοιο. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ήθελε να πάει κι από τον εύκολο δρόμο. Στο “Hello Starling” του 2003, το καλύτερο ίσως άλμπουμ του ως τώρα, πρόσθεσε στις διηγήσεις του δύο ακόμη στοιχεία: την ωριμότητα και τη σοφία. Σύμφωνοι, δεν θα συγκρουστεί ποτέ με κάποιο θέμα του, αλλά δεν θα το αφήσει και σε ησυχία. Θα μπει μέσα του, θα ψηλαφίσει κάθε του πτυχή και όταν πια το κατανοήσει θα βγάλει προς τα έξω μόνο αυτά που αξίζουν, μόνο αυτά που έχει νόημα να μας πει. Στο “Hello Starling” ο Ritter μετατρέπεται στον Leonard Cohen της folk και θα κρατήσει αυτόν τον ρόλο και στα δύο επόμενά του άλμπουμ. Στο “The Animal Years” (2006) με λίγο λιγότερο χιούμορ και πολύ περισσότερη μειλίχια διάθεση. Και στο “The Historical Conquests of Josh Ritter” με όρεξη να πάει στην άλλη πλευρά, με ηλεκτρισμό α λα Springsteen και ιστορίες κοφτερές και επικές.
Κάπως έτσι φτάσαμε και στο αποκορύφωμα του “So Runs the World Away” το 2010. Εκεί οι ελεγείες του έμοιαζαν πια με ένα ταξίδι πάνω στο ποταμόπλοιο του εξωφύλλου, παρέα με τον Mark Twain και τον Tom Waits. Ο κύκλος του Ritter – Φιλέα Φογκ μοιάζει τώρα πως ολοκληρώθηκε κάπου εκεί.
Είναι όμως όντως έτσι; Ή μήπως απλά έχει διακοπεί λόγω του χωρισμού του, που έγινε το θέμα του τελευταίου του άλμπουμ; Μήπως ο αφηγητής, ο παραμυθάς Ritter, έκανε απλά μια στάση για να βγάλει μερικά πράγματα από μέσα του και θα επιστρέψει σύντομα στην παρατήρηση και την εξερεύνηση όλων αυτών των ηρώων που λάτρευε να αποθεώνει τόσα χρόνια; Πιθανότατα ναι. Κι εμείς τι κάνουμε μέχρι τότε; Αυτή η στάση είναι μια καλή ευκαιρία να ξαναμελετήσουμε το έργο του από την αρχή, ήρεμα, σεμνά, βαθιά, όπως θα έκανε κι εκείνος. Και να αναγνωρίσουμε επιτέλους το μεγαλείο του.
Ως συνήθως όλα αυτά τα λέει καλύτερα η ίδια η μουσική. Αν δεν έχεις την τύχη να έχεις στη συλλογή σου τα άλμπουμ του Josh Ritter, μπορείς πάντα να ξεκινήσεις με ένα preview της δουλειάς του εδώ.
(Γράφτηκε για τo Jumping Fish)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου