#03. Devendra Banhart - Mala

[Στο πλαίσιο της Blogovision 2013, το Πο Πο Culture! προσφέρει δωρεάν στους αναγνώστες του σύντομα μαθήματα ιστορίας και λαογραφίας]

Βενεζουέλα: Ισπανική αποικία που απέκτησε την ανεξαρτησία της παράλληλα με την Ελλάδα, το 1830, και μισή πατρίδα του μουσικού Devendra Banhart.

Μάθημα της 18ης Δεκεμβρίου 2013: Ο Σιμόν Μπολιβάρ.

Το 1821 ήταν μια σημαδιακή χρονιά για τα κινήματα εθνικής ανεξαρτησίας παγκοσμίως. Στην Ευρώπη, η Ελλάδα ξεκινούσε τον αγώνα της για την αποτίναξη του Οθωμανικού ζυγού. Στην Αμερική, ο Σιμόν Μπολιβάρ εδραίωνε την κυριαρχία του κατά των Ισπανών σε Βενεζουέλα και Ισημερινό. Εννιά χρόνια αργότερα, τόσο η Ελλάδα, όσο και η Βενεζουέλα ανακηρύσσονταν ανεξάρτητα κράτη.

Η χρονική αυτή συγκυρία δεν ήταν ακριβώς τυχαία, αφού και οι δύο λαοί καβάλησαν το πρώτο κύμα εθνικισμού, που γεννήθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα (το δεύτερο ήρθε μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο). Το άλλο τους κοινό είναι η επαναστατική διάθεση και η όρεξη για συνεχείς αγώνες για τα δικαιώματά τους. Διαβάζοντας κανείς την ιστορία της Βενεζουέλας, βρίσκει πολλές παρόμοιες καταστάσεις μ' αυτές που έχει ζήσει η Ελλάδα...

Η Βενεζουέλα ήταν μία από τις πρώτες αποικίες της Ισπανίας που κατάφερε να αποκτήσει ανεξαρτησία. Οι κονκισταδόρες αποβιβάστηκαν στις βόρειες ακτές της Νοτίου Αμερικής το 1522 αλλά αντιμετώπισαν ισχυρή αντίσταση από τους ιθαγενείς. Οι Ινδιάνοι της Βενεζουέλας, οι πρόγονοι δηλαδή ενός μεγάλου μέρους του σημερινού πληθυσμού, ήταν ένας περήφανος λαός που δεν είδε με καθόλου καλό μάτι τους Ευρωπαίους ταξιδιώτες. Οι Ισπανοί, βέβαια, επέβαλαν την κυριαρχία τους μετά από λίγο καιρό.

Το όνομα στην περιοχή δόθηκε από τον Αμέριγκο Βεσπούτσι, τον εξερευνητή στον οποίον οφείλει το όνομά της και ολόκληρη η αμερικανική ήπειρος. Όταν το 1499 τα καράβια του πέρασαν από τις ακτές της Βενεζουέλας και είδε τα ξύλινα σπίτια των ιθαγενών πάνω στη λιμνοθάλασσα του Μαρακαΐμπο, τού θύμισαν εκείνα της Βενετίας. Γεννημένος στην Φλωρεντία, ο Βεσπούτσι ονόμασε την περιοχή Βενεζιόλα, που στην τοσκανική διάλεκτο σημαίνει "μικρή Βενετία". Όταν έφτασαν οι Ισπανοί, μετέτρεψαν με την δική του προφορά το Βενεζιόλα σε Βενεζουέλα.

Όταν οι Ισπανοί επέβαλαν τη κυριαρχία τους, αρκετές φυλές ιθαγενών έγιναν Καθολικοί, αλλά δεν ήταν και λίγοι εκείνοι που προτίμησαν να συνεχίσουν την ανίσταση. Οι κονισταδόρες τους ώθησαν όλο και πιο βαθιά μέσα στη ζούγκλα του Αμαζονίου. Στα τέλη του 18ου αιώνα, η φυλή των Γιεκούανα οργάνωσε μια δυνατή αντίσταση μέσα από τη ζούγκλα, μην αφήνοντας ποτέ τους Ισπανούς κατακτητές να ησυχάσουν.

Αλλά για μια πραγματική επανάσταση χρειαζόταν κάτι πολύ πιο δυνατό. Ο Φρανσίσκο ντε Μιράντα, ένας Βενεζουελάνος αξιωματικός του στρατού (πολλοί Ισπανοί, μετά τις προσμείξεις με τους Ινδιάνους, αλλά και τους Αφρικανούς σκλάβους που έρχονταν να δουλέψουν στις φυτείες, είχαν δημιουργήσει δύο νέες γενιές απογόνων, τους mestizos και τους mullatos, που ελάχιστη σύνδεση ένιωθαν με την μητροπολιτική Ισπανία) που είχε πολεμήσει τόσο στην Αμερικανική όσο και στη Γαλλική Επανάσταση, γύρισε στο Καράκας με την εμπειρία και το πάθος να οργανώσει κάτι αντίστοιχο για τους συμπατριώτες του. Το 1811, η Βενεζουέλα κήρυξε την ανεξαρτησία της και πήρε τα όπλα κατά των Ισπανών. Οι οποίοι όχι μόνο δεν έκατσαν με σταυρωμένα χέρια, αλλά διέλυσαν ολοκληρωτικά το επαναστατικό κίνημα. Ωστόσο, η σπίθα που χρειαζόταν για να ανάψει η φωτιά είχε κάνει τη δουλειά της.

2 χρόνια αργότερα, ο Σιμόν Μπολιβάρ, ένας πλούσιος Βενεζουελάνος γαιοκτήμονας που είχε βρεθεί στη Γαλλία στα χρόνια του Ναπολέοντα, αφού οργάνωσε την επανάσταση στη Γρανάδα, έφτασε στο Καράκας με τον επαναστατικό του στρατό και ξαναπήρε την πόλη από τους Ισπανούς. Συνέχισε και στις υπόλοιπες ισπανικές αποικίες, απελευθερώνοντας την Μπογκοτά, τον Ισημερινό, ενώ έφτασε ως και το Περού και την Βολιβία. Οργανώνοντας την επανάσταση στο σύνολο των ισπανικών αποικιών της Νοτίου Αμερικής, κατάφερε να ασκήσει πολύ μεγαλύτερη πίεση στους κατακτητές, που ήταν αδύνατον να πολεμήσουν με επιτυχία σε όλα τα μέτωπα. Η Βενεζουέλα αναγνωρίστηκε ως ανεξάρτητο κράτος το 1830.

Ο Devendra Banhart είναι μια σύγχρονη μορφή mestizo. Είναι μεν γεννημένος στο Χιούστον, αλλά μεγάλωσε στη Βενεζουέλα από τη Βενεζουελάνα μητέρα του, προτού επιστρέψει στις ΗΠΑ, στο Λος Άντζελες αυτή τη φορά για να γίνει μουσικός. Το Devendra είναι ινδικό, αλλά από εκεί δεν έχει καταγωγή, είναι η αλήθεια. Απλά οι γονείς του είναι ινδουιστές και του έδωσαν το όνομα ενός θρησκευτικού ηγέτη που λάτρευαν. Το "Mala", το όγδοό του άλμπουμ είναι κι αυτό πλήρως μπερδεμένο. Με στοιχεία από εκατό διαφορετικές μουσικές, με λέξεις από πεντακόσιες γλώσσες, με αναφορές σχεδόν σε όλο τον πλανήτη. Για το φετινό project του ΠΠC με τις "κάψουλες" ιστορίας από διάφορα μέρη του κόσμου σε διάφορες στιγμές, αποτελεί το απόλυτο soundtrack. Θα ήταν στο Νο.1 της λίστας μου, αν φέτος δεν προέκυπταν δύο πραγματικά μεγαλειώδη άλμπουμ...

Άκουσέ το όλο εδώ:


Η λίστα με τα καλλίτερα του 2013, μέχρι στιγμής:
03. Devendra Banhart - Mala
04. Suede - Bloodsports
05. Vampire Weekend - Modern Vampires Of The City
06. Arcade Fire - Reflketor
07. The Veils - Time Stays, We Go
08. The National - Trouble Will Find Me
09. Chvrches - The Bones Of What You Believe
10. Jagwar Ma - Howlin'
11. Gogol Bordello - Pura Vida Conspiracy
12. Anna Calvi - One Breath
13. Cults - Static
14. Josh Ritter - The Beast In Its Tracks
15. The Joy Formidable - Wolf's Law
16. Sigur Ros - Kveikur
17. Steve Mason - Monkey Minds In The Devil's Time
18. Foals - Holy Fire
19. Mazzy Star - Seasons Of Your Day
20. Rotting Christ - Κατά Τον Δαίμονα Εαυτού
21-30: Όσα έμειναν απέξω