#16. Sigur Ros - Kveikur

[Στο πλαίσιο της Blogovision 2013, το Πο Πο Culture! προσφέρει δωρεάν στους αναγνώστες του σύντομα μαθήματα ιστορίας και λαογραφίας]

Sigur Ros: Συγκρότημα που παίζει πειραματικό Post-Rock με στίχους στα ισλανδικά.  

Μάθημα της 5ης Δεκεμβρίου 2013: Η Ένωση του Καλμάρ.

To 1397 τα τρία βασίλεια της Δανίας, της Σουηδίας και της Νορβηγίας έγιναν ένα. Αυτό σήμαινε ότι μια τεράστια έκταση γης που σήμερα θα περιελάμβανε τη Δανία, τις Νήσους Φαρόε, τη Νορβηγία, τη Σουηδία, τη Φινλανδία, το Σέτλαντ και τις Νήσους Όρκνεϊ στη Σκωτία, το γερμανικό Σλέσβιγκ, την περιοχή της Καρέλια στη Ρωσία, τη Γροιλανδία και την Ισλανδία ανήκε στον ίδιο βασιλιά. Όλο αυτό το πράγμα ονομάστηκε "Ένωση του Καλμάρ" από το σουηδικό κάστρο στο οποίο μπήκαν οι υπογραφές.

Η σύλληψη της ιδέας ανήκε σε αριστοκράτες από τα τρία βασίλεια, που βλέποντας την ένωση πολλών γερμανικών κρατιδίων με σκοπό την επέκταση του εμπορίου τους, την περίφημη Χανσεατική Ένωση, να γίνεται μονοπώλιο στη Βαλτική και τη Βόρεια Θάλασσα, σκέφτηκαν πως η πορεία θα μπορούσε να αντιστραφεί μόνο από ένα ισχυρότατο βασίλειο στο Βορρά. Οι δυναστικές παραδόσεις της εποχής επέτρεπαν κάτι τέτοιο, άλλωστε: Η Μαργαρίτα, η κόρη του βασιλιά της Δανίας, παντρεύτηκε τον βασιλιά της Νορβηγίας και της Σουηδίας (τα δύο αυτά βασίλεια βρίσκονταν ήδη σε ένωση) και φρόντισε ώστε ο γιος της, ο Όλαφ, να γίνει ο διάδοχος και των τριών στεμμάτων με την ίδια να ασκεί την αντιβασιλεία μέχρι εκείνος να ενηλικιωθεί. Ήταν κάτι που βόλευε την αριστοκρατία της εποχής και όλοι πήγαν με χαρά στο Καλμάρ, στα τότε σύνορα Δανίας και Σουηδίας για να υπογράψουν την Ένωση.

Σύντομα οι Σουηδοί και οι Νορβηγοί θα ανακάλυπταν ότι η όλη ιδέα δεν τους βόλευε ιδιαίτερα. Οι πιο πολεμοχαρείς Δανοί έμπλεκαν συνεχώς σε πολέμους με τα γερμανικά κρατίδια και μάζευαν στρατούς από κάθε γωνιά του νέου βασιλείου. Αυτοί που ενοχλήθηκαν λιγότερο απ' όλους από την κατάσταση αυτή, φυσικά, ήταν οι απομακρυσμένοι Ισλανδοί. Είχαν άλλα πράγματα να τους ταλαιπωρούν. Η πανούκλα έσκασε δύο φορές στο νησί, σκοτώνοντας το 60% του πληθυσμού το 1402-1404 και τους μισούς απ' όσους είχαν απομείνει, ενενήντα χρόνια αργότερα.

Η Ισλανδία ήταν τόσο απομακρυσμένη από το υπόλοιπο βασίλειο, που η δανέζικη στην ουσία ηγεμονία της Ένωσης του Καλμάρ δεν έπαιξε σχεδόν κανένα ρόλο στη διαμόρφωση της τοπικής γλώσσας. Τα ισλανδικά ήταν μια δυτική διάλεκτος της αρχαίας σκανδιναβικής γλώσσας. Εξελίχθηκαν, ωστόσο, ελαφρώς διαφορετικά από τα σύγχρονα σουηδικά, δανέζικα και νορβηγικά, κυρίως στο πώς προφέρονται τα φωνήεντα.

Δεν έχω ακούσει πολλά τραγούδια στις υπόλοιπες τρεις γλώσσες για να είμαι σε θέση να κάνω συγκρίσεις, αλλά η μελωδία της ισλανδικής γλώσσας στη μουσική των Sigur Ros μού φαίνεται συγκλονιστική. Νεραϊδένια, πρόσχαρη, μυστικιστική, ένα παράξενο μπλέξιμο στ' αυτιά μου, εντελώς μεταφυσικό. Οι ίδιοι οι Sigur Ros επιλέγουν έτσι κι αλλιώς θεματικές που δεν απογοητεύουν. Θα ήταν πολύ γελοίο να ριγούμε εμείς στο άκουσμα του "Kveikur" και αυτοί να μας τρολάρουν. Να σήμαινε, ας πούμε, "σκατούλες" στα ισλανδικά. Για την ιστορία "Kveikur" σημαίνει "φυτίλι" και είναι ο τίτλος του έβδομου άλμπουμ του συγκροτήματος.

Άκουσέ το όλο εδώ: