#14. Josh Ritter - The Beast In Its Tracks

[Στο πλαίσιο της Blogovision 2013, το Πο Πο Culture! προσφέρει δωρεάν στους αναγνώστες του σύντομα μαθήματα ιστορίας και λαογραφίας]

Josh Ritter: Αμερικανός μουσικός από τη Μόσχα του Αϊντάχο.  

Μάθημα της 7ης Δεκεμβρίου 2013: Οι Ινδιάνοι Σοσόνι.

Οι πιο γνωστές ινδιάνικες φυλές είναι αυτές που έχουμε διαβάσει στα Λούκι Λουκ κι έχουμε δει στις ταινίες του Τζον Γουέιν. Είναι οι Απάτσι, οι Ναβάχο, οι Σιού, οι Τσεροκί, οι Κρικ, οι Μαυροπόδαροι και οι Κομάντσι. Οι τελευταίοι, λιγότεροι από 15.000 σήμερα, ήταν από τους κεντρικούς ήρωες των γουέστερν αφού ζούσαν στο Τέξας, εκεί που έγινε ο κακός χαμός με τους Αμερικανούς από την Ευρώπη που ήθελαν να κατακτήσουν τη Δύση. Φυλή Κομάντσι στην ουσία δεν υπήρξε ποτέ. Κομάντσι είναι το όνομα που πήραν οι Ινδιάνοι Σοσόνι που κατέβηκαν προς το νότο και έμαθαν τα άλογα από τους Ινδιάνους Πουέμπλο του Μεξικού. Κομάντσι, στην ουσία, ήταν Σοσόνι με άλογα.

Οι Σοσόνι, πάλι, είναι σχεδόν άγνωστοι. Ζούσαν στις περιοχές που αποτελούν σήμερα τη Νεβάδα, το Αϊντάχο, τη Γιούτα και το Γουαϊόμινγκ, αλλά διασπάστηκαν σε Κομάντσι, Ανατολικούς και Δυτικούς Σοσόνι έπειτα από αλλεπάλληλες διαμάχες με τους Μαυροπόδαρους, τους Τσεγιέν, τους Λακότα και άλλους Ινδιάνους της περιοχής, περίπου το 1750. Πού νά 'ξεραν τι τους περίμενε...

Το μεγαλύτερο πρόβλημα των Ινδιάνων απέναντι στους αχόρταγους Ευρωπαίους αποίκους της Αμερικής που είχαν σχηματίσει μια νέα αυτοκρατορία, ονόματι ΗΠΑ, κι έψαχναν χώρους για πλούτο στη Δύση, ήταν ότι αδυνατούσαν να ξεπεράσουν τις δικές τους έριδες και να συνασπιστούν σε ένα. Είχαν κι άλλα μειονεκτήματα, βέβαια, αλλά αυτή η "ελληνική" συνήθεια της διχόνοιας ήταν που τους κατέστρεψε. Τα υπόλοιπα μειονεκτήματά τους μπορούσαν να συνοψισθούν στο εξής ένα: Στην Κίνα.

Όταν οι Ευρωπαίοι, χάρη στο Μάρκο Πόλο, ήλθαν επιτέλους σε επαφή με τον κινεζικό πολιτισμό και έμαθαν από πού προέρχεται όλος αυτός ο πλούτος του μυθικού Πεκίνου, άρχισαν να αναπτύσσονται με ραγδαίους ρυθμούς. Το κίνητρό τους ήταν πολύ απλό: Τα κινεζικά προϊόντα (μετάξι, πορσελάνη, μπαχαρικά) ήταν πανάκριβα, αλλά τόσο ποθητά. Έπρεπε κάτι να κάνουν κι αυτοί για να μπορούν να τα αγοράσουν, κάπως να στρώσουν το ισοζύγιο. Μέσα σε λίγους αιώνες -βοηθούσης και της κινεζικής εσωστρέφειας της Δυναστείας των Μινγκ που διαδέχθηκε τους πολύ πιο εξωστρεφείς απογόνους του Τζένγκις Χαν- κατάφεραν να έχουν εξίσου δυνατά όπλα, τεχνολογίες, εμπόριο...

Όταν έφτασαν στην Αμερική, ψάχνοντας έναν εναλλακτικό δρόμο για να ανταλλάσσουν προϊόντα με τους Κινέζους, χωρίς να χρειάζεται να έχουν την Οθωμανική Αυτοκρατορία σαν μεσάζοντα (που είχε στήσει ένα τοίχο στην αρχή του Δρόμου του Μεταξιού), οι Ευρωπαίοι ήταν ήδη υπερδύναμη. Οι ιθαγενείς Αμερικανοί είχαν ίσως ανώτερο πολιτισμό από τον σκοταδισμό της Ιεράς Εξέτασης και των λοιπών χριστιανικών κολλημάτων που όριζαν τον ευρωπαϊκό μεσαίωνα. Αλλά δεν είχαν άλογα, μπαρούτι και -κυρίως- την γνώση του πλούτου. Τα μετάξια και τα χρυσάφια δεν τους έλεγαν τίποτε...

Μεταξύ τους πολεμούσαν για τις περιοχές κυνηγιού. Και το βασικό τους πρόβλημα με τους Ευρωπαίους αυτό ήταν. Ότι εκείνοι ήθελαν να σκάβουν για χρυσάφι στις περιοχές που οι Ινδιάνοι κυνηγούσαν αρκούδες και λαγούς. Όταν ξέσπασαν οι πρώτες διαμάχες, αποδείχθηκαν πολύ αδύνατοι για να υπερασπιστούν τα δικαιώματά τους στη γη τους. Οι Σοσόνοι ήταν ακόμη πιο αδύναμοι από τους υπόλοιπους Ινδιάνους και σύντομα βρέθηκαν περιορισμένοι στις πιο απρόσιτες και αφιλόξενες περιοχές.

Υπάρχουν λιγότεροι από 12.000 Σοσόνι σήμερα (πέραν των Κομάντσι) και πολύ λίγοι από αυτούς ζουν στο Αϊντάχο. Αλλά η σχέση τους με την πολιτεία αυτή των ΗΠΑ δεν είναι αμελητέα. Αϊντάχο στη γλώσσα των Σοσόνι σημαίνει "ο ήλιος που βγαίνει από τα βουνά". Και είναι μια μεταφορική φράση, από αυτές που λατρεύουν οι Ινδιάνοι. Αναφέρεται στους πολύτιμους λίθους της περιοχής και στη λάμψη τους.

Ο Τζος Ρίτερ είναι γέννημα θρέμμα του Αϊντάχο, αν και καμμία σχέση δεν έχει με τους Ινδιάνους. Ή μάλλον, έχει μια κάπως μακρινή. Έχει γεννηθεί στο Μόσκοου, που γράφεται Moscow και που εμείς θα το λέγαμε Μόσχα. Οι Ρώσοι, βέβαια, προφέρουν τη δική τους πόλη Μόσκβα, αλλά πιθανότατα και η αμερικανική Μόσχα ρωσικές ρίζες έχει. Μετά τον αμερικανικό εμφύλιο, πολλοί μετανάστες ήρθαν στις ΗΠΑ από φτωχότερες χώρες (Ιαπωνία, Κίνα, Ρωσία κλπ.) διασχίζοντας τον Ειρηνικό για να δουλέψουν στις πολιτείες της Δύσης. Στο Αϊντάχο, με τα πολλά ορυχεία εξόρυξης πολύτιμων λίθων, καινούργιες πόλεις δημιουργήθηκαν από τους μετανάστες που δούλευαν εκεί. Ρώσοι λατόμοι έφτιαξαν, λοιπόν, τη Μόσχα, την πατρίδα του Ρίτερ. Το "The Beast In Its Tracks" είναι το έβδομο άλμπουμ του σπουδαίου αυτού folk καλλιτέχνη.

Άκουσέ το όλο εδώ: