[Στο πλαίσιο της Blogovision 2013, το Πο Πο Culture! προσφέρει δωρεάν στους αναγνώστες του σύντομα μαθήματα ιστορίας και λαογραφίας]
The National: Αμερικανικό indie rock συγκρότημα. Οι ΗΠΑ είναι ένα υπέροχο παράδειγμα "έθνους-κράτους" που το κράτος προϋπήρξε του έθνους.
Μάθημα της 13ης Δεκεμβρίου 2013: Η γέννηση του "έθνους - κράτους".
Τι γεννήθηκε πρώτα; Το έθνος ή το "έθνος - κράτος"; Η απάντηση μπορεί να μοιάζει εύκολη, αλλά μη βιαστείς να τη δώσεις. Έχεις μεγαλώσει στην Ελλάδα και στο σχολείο από μικρούλης μάθαινες τα "πας μη Έλλην βάρβαρος" και διάφορες άλλες εθνοκαυλωτικές ατάκες που σε έκαναν να πιστεύεις ότι κατάγεσαι κατευθείαν από τον Αγαμέμνωνα και πως όταν ο Μεγαλέξανδρος έφτανε στα βουνά του Αφγανιστάν κάρφωνε γαλανόλευκες σημαίες σε κάθε κορυφή. Η αλήθεια είναι ότι τα περισσότερα από τα σημερινά "έθνη - κράτη" έχουν συμπαγή εθνική ταυτότητα και όντως έχουν προκύψει από τα κυρίαρχα έθνη που ζουν στις επικράτειές τους. Και η σημερινή Ελλάδα είναι ένα από αυτά. Μετά και τη Μικρασιατική Καταστροφή και την ανταλλαγή των πληθυσμών, τα σύνορα της Ελλάδας έγιναν και τα σύνορα της περιοχής που ζουν οι περισσότεροι Έλληνες και όπου στην συντριπτική πλειονότητα του πληθυσμού είναι Έλληνες.
Αλλά... Τι συμβαίνει, για παράδειγμα με τη Γαλλία ή την Ιταλία; Το 1789, τη χρονιά της Γαλλικής Επανάστασης, μόνο το 50% των υπηκόων του Βασιλείου της Γαλλίας μιλούσαν γαλλικά. Η δημιουργία μιας γαλλικής δημοκρατίας, με όλα τα προβλήματά της και τις καταλύσεις της που ακολούθησαν, οδήγησε και στη δημιουργία ενός έθνους. Ο εθνικισμός, για τη Γαλλία, άργησε ακόμη περισσότερο. Ήλθε μετά την ταπεινωτική ήττα από τους Γερμανούς το 1871 και, κυρίως, μετά την περίφημη υπόθεση Ντρέιφους.
Για την Ιταλία, η έννοια "έθνος" ήταν ακόμη πιο αστεία υπόθεση κατά την ενοποίηση της περιόδου 1815-1871. Ούτε οι μισοί υπήκοοι της μετέπειτα Ιταλίας δεν μιλούσαν ιταλικά. Η Γερμανία είναι ένα ακόμη παράδειγμα. Σύμφωνοι, οι λαοί που ζούσαν στα δουκάτα και τα πριγκιπάτα της Γερμανίας ήταν κυρίως γερμανικοί και μιλούσαν κατά βάση τη γερμανική γλώσσα. Αλλά το έβρισκαν πολύ πιο εύκολο να συμμαχούν με αλλόθρησκους, αλλόγλωσσους, εντελώς ξένους λαούς και εναντίον των Γερμανών γειτόνων τους. Ακριβώς όπως οι Αρχαίοι Έλληνες δηλαδή. Σύμφωνοι, μιλάμε την ίδια γλώσσα τόσες χιλιάδες χρόνια, ζούμε στην ίδια περιοχή, όλα αυτά είναι τα βασικά στοιχεία που συνιστούν ένα έθνος, άρα είμαστε το ίδιο έθνος από πάντα. Ωραία όλα αυτά, αλλά έχουμε κάτσει ποτέ να σκεφτούμε τι ακριβώς συμβολίζει η έννοια έθνος; Τι Έλληνας είσαι, ρε Μπάμπη, δηλαδή; Σπαρτιάτης (ο πιο συχνός σύμμαχος των Περσών στην ιστορία) ή Αθηναίος (ο μεγαλύτερος σφαγέας των υπολοίπων Ελλήνων); Μακεδόνας ή Θηβαίος; (ή μήπως Παντελής Θαλασσινός -για όποιον δεν τό 'πιασε).
Ο λόγος που τα έθνη της Ευρώπης, κατά τον 18ο αιώνα, έφτιαξαν και κράτη δεν είχε να κάνει τόσο με τον εθνικισμό τους, όσο με την ανάγκη της μιας μεγάλης αυτοκρατορίας να κατασπαράξει την άλλη. Ο πιο αδύναμος κρίκος εκείνη την εποχή ήταν η Οθωμανική και οι πιο βασικοί της αντίπαλοι, η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία και η Ρωσία ήταν κράτη με σχετικά σαφή εθνική ταυτότητα. Υποστήριξαν την ίδρυση μιας Ελλάδας, μιας Σερβίας, μιας Βουλγαρίας, περισσότερο για να αποδυναμώσουν τον αντίπαλό τους, παρά γιατί νοιάζονταν για το γεγονός ότι το ελληνικό, το σερβικό ή το βουλγαρικό έθνος δεν είχε την δική του κυβέρνηση. Με την Αυστοουγγαρία (που περιείχε μέσα τουλάχιστον δέκα έθνη) δεν ασχολήθηκαν, γιατί -πολύ παλά- παραήταν ισχυρός αντίπαλος για να τα βάλουν μαζί της.
Η γέννηση του εθνικισμού ήρθε στη συνέχεια και είχε συγκεκριμένο σκοπό. Ήταν ο τρόπος της δημοκρατίας και των παραμορφώσεών της να κρατήσει την κυριαρχία του κράτους. Παλιά τους λαούς τους ένωνε ο μονάρχης, τώρα η εθνική τους ταυτότητα. Πριν τη γέννηση των εθνικών κρατών υπήρχαν οι δυναστείες, τα φέουδα, οι βασιλικοί γάμοι και οι ευλογίες του Πάπα. Η δημοκρατία ήταν κάτι σχεδόν άγνωστο. Η επιβολή της σταδιακά στην Ευρώπη του 19ου και του 20ου αιώνα, ο φιλελευθερισμός, αλλά και διάφοροι θεσμοί, όπως η υποχρεωτική στράτευση, άρχισαν να κάνουν την έννοια του έθνους σημαντική για τους λαούς. Σήμερα, η παγκοσμιοποίηση και ο κοσμοπολιτισμός, αρχίζουν να κάνουν τη σημασία αυτή να φθίνει και πάλι. Αυτό δεν σημαίνει ότι ξαφνικά αύριο θα εξαλειφθούν τα "έθνη- κράτη". Αλλά, πιθανότατα, άλλοι δεσμοί και άλλοι οργανισμοί -η Ευρωπαϊκή Ένωση, για παράδειγμα- θα παίζουν μεγαλύτερο ρόλο από αυτά.
Άκουσέ το όλο εδώ:
Η λίστα με τα καλλίτερα του 2013, μέχρι στιγμής:
08. The National - Trouble Will Find Me
09. Chvrches - The Bones Of What You Believe
10. Jagwar Ma - Howlin'
11. Gogol Bordello - Pura Vida Conspiracy
12. Anna Calvi - One Breath
13. Cults - Static
14. Josh Ritter - The Beast In Its Tracks
15. The Joy Formidable - Wolf's Law
16. Sigur Ros - Kveikur
17. Steve Mason - Monkey Minds In The Devil's Time
18. Foals - Holy Fire
19. Mazzy Star - Seasons Of Your Day
20. Rotting Christ - Κατά Τον Δαίμονα Εαυτού
21-30: Όσα έμειναν απέξω
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου